کتاب بهرام

«در چنین جهان متناقض خدایی نمی‌توان پیدا کرد؛ بلکه شیطانی متلون‌المزاج با یک هیئت ابلیسی می‌تواند چنین جهانی را بیافریند.»

• «مذهب، بیش از هرچیز متکی به ترس بوده و بر مبنای ترس استوار است.»
• «من مذهب را به دیده یک بیماری و منشأ رنج‌های بی‌شمار می‌نگرم.»
• «فکر نمی‌کنم دلیل واقعی اینکه مردم مذهب را می‌پذیرند هیچ ربطی به استدلال داشته باشد. آن‌ها مذهب را به دلایل احساسی می‌پذیرند. بسیار گفته می‌شود که خیلی اشتباه است که به مذهب حمله کنیم، زیرا مذهب افراد را بافضیلت می‌سازد. به من نیز گفته شده‌است؛ اما چنین چیزی ندیده‌ام.»

«آنچه از فنِّ تبلیغات می‌آموزیم این است که هر موضوعی را می‌توان به اکثریت مردم قبولاند به‌شرطی که چندین بار به نحوی تکرارش کنیم که در حافظهٔ آنان حک شود. ما غالب چیزها را باور داریم فقط به این علّت که چندین بار با لحن تأییدآمیزی دربارة آن‌ها شنیده‌ایم: حتّی به خاطر نمی‌آوریم که کجا و چرا موردِ تأیید واقع شده‌اند، از این روست که نمی‌توانیم به نقدِ آن‌ها بپردازیم، حتّی وقتی که هیچ پشتوانة منطقی مؤید آن‌ها نبوده و تأییدشان از طرف اشخاص ذی‌نفع ابراز شده باشد.»

در این متن، برتراند راسل، فیلسوف و نظریه‌پرداز برجسته، به عمق احساسات انسانی نسبت به اندیشه می‌پردازد. او بیان می‌کند که انسان‌ها از اندیشیدن به شدت می‌ترسند، ترسی عمیق‌تر از فقر و حتی مرگ. راسل با تأکید بر قدرت تخریب‌کننده و انقلابی اندیشه، آن را نیرویی توصیف می‌کند که می‌تواند سنن و عرف‌های ریشه‌دار جوامع را به چالش بکشد و امتیازات نادرست را نابود کند. او اندیشه را به مثابه یک آنارشیست می‌بیند که هیچ قانونی را نمی‌پذیرد و بر خرد کهن بی‌اعتناست. این متن همچنین به نوعی غفلت بشر از عظمت و ژرفای وجود خود اشاره دارد و در نهایت، اندیشه را به عنوان بزرگ‌ترین مایه افتخار بشریت معرفی می‌کند. راسل در اینجا دعوت می‌کند تا به قدرت تحول‌آفرین اندیشه ایمان بیاوریم و از آن به عنوان چراغ راهی برای رهایی و آگاهی استفاده کنیم:

برتراند راسل : انسان‌ها بیش از هر چیز دیگر، از اندیشیدن وحشت دارند، بیش از فقر، حتی بیش از مرگ. «اندیشه» انقلاب می‌کند، از تخت به زیر می‌کشد و نابود می‌سازد. امتیازات دروغین، سنن و عرف جوامع، و عادات راحت طلبانهٔ انسان‌ها را، بدون ذره‌ای رحم، از دم تیغ می‌گذراند. هیچ قانونی را به رسمیت نمی‌شناسد؛ آنارشیست است. مراجع قانونی را به پشیزی نمی‌انگارد و بر خرد کهن نیز وقعی نمی‌نهد. اندیشه به سادگی در گودال جهنم می‌نگرد و هراسی او را فرا نمی‌گیرد. بشر، لکه کوچکی مغروق در ژرفای بی پایانی از سکوت است؛ اندیشه این را می‌بیند و با این حال، غرورمندانه خود را به نمایش می‌گذارد، گویی ارباب کائنات است. «اندیشه» چالاک، آزاد و عظیم است، یگانه روشنایی این جهان و بزرگ‌ترین مایه فخر بشر.

یکی از مظاهر غلو درتعصب عبارت از این است که احساس مطبوع کار دسته جمعی را بوجود آورد. گروهی که نسبت به مسئله خاصی تعصب داشته باشند احساس آرامش می‌کنند و یک نوع برادری و هم پشتی آنها را در مسئله مورد بحث، تحریص و تشویق می‌کند. همه افراد گروه نسبت به اهداف و خواستهای مشترک تحریک و بسیج می‌شوند. شما می‌توانید در کلیه احزاب سیاسی یک گروه متعصب را پیدا کنید که افراد آن نسبت بهم معاونت داشته و در آرامش خاطر بسر می‌برند،

نظر برتراند راسل در مورد دین : «دفاع از هیچ دینی طبق موازین عقلانی مقدور نیست. بلکه باید از راه تبلیغ و در صورت لزوم با توسل به جنگ از آن حمایت نمود.»

«ترس پدر و خشونت مادر دین است. بی‌جهت نیست که این دو در طول تاریخ دست در دست هم پیش رفته‌اند.»

نظر برتراند راسل در مورد خدا: «در چنین جهان متناقض خدایی نمی‌توان پیدا کرد؛ بلکه شیطانی متلون‌المزاج با یک هیئت ابلیسی می‌تواند چنین جهانی را بیافریند.»

«اگر خدا وجود می‌داشت، من فکر می‌کنم که بعید است او آنقدر لوس و بیهوده باشد که از اینکه افرادی در وجود داشتن او شک کنند آزرده شود.»

نظر برتراند راسل در مورد جهان و هدف جهان و انسانها:

«گیتی ممکن است هدفی داشته باشد اما دانسته‌های ما به‌هیچ وجه به این مسئله اشاره نمی‌کند که اگر هدفی هم وجود داشته باشد، این هدف و مقصود لزوماً شباهتی به اهداف ما انسان‌ها ندارد.»

نظر برتراند راسل در مورد عشق :

«با تمام زنان می‌توان خوابید اما با تعداد محدودی از آنها می‌توان بیدار ماند.»

جملات دیگر:

«وقتی این همه اشتباهات جدید وجود دارد که می‌توان مرتکب شد، چرا باید همان قدیمی‌ها را تکرار کرد.»

«هرگز حاضر نیستم به خاطر عقایدم بمیرم، چون ممکن است عقایدم اشتباه باشند.»

«جامعه گوسفندی لایق حکومت گرگان است.»
«وقتی که از تلف‌کردن آن لذت می‌بری، وقت تلف‌شده نیست.»
«باید از خدا پرسید چرا دلایل وجودش را اینقدر ضعیف آفریده‌است؟»
«خلاصه، او باید خودش را مانند خدای ظالمی که به او اعتقاد دارد آماده بیرحمی بکند.»
«قدرت مطلقه‌ای که برای ابد حاکم بر اراده جهان است قطعاً می‌توانسته‌است چیز بهتری خلق کند.»