کتاب بهرام

رشته‌کوه آند؛ ستون فقرات آمریکای جنوبی

رشته‌کوه آند (Andes) نه‌تنها بلندترین و طولانی‌ترین رشته‌کوه جهان است، بلکه یکی از شگفت‌انگیزترین سازه‌های طبیعی سیاره ما به شمار می‌آید. این دیواره‌ی عظیم سنگی، همانند استخوان‌پشتی، سراسر قاره آمریکای جنوبی را از شمال تا جنوب دربر گرفته است؛ از مرزهای ونزوئلا و کلمبیا گرفته تا شیلی و آرژانتین در جنوبی‌ترین نقطه، جایی که زمین در آغوش اقیانوس منجمد جنوبی فرو می‌رود.

منبع عکس: ویکیپدیا

طول، عرض و ارتفاع

آند بیش از ۷۰۰۰ کیلومتر طول دارد و به طور متوسط ۲۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر پهنا. این رشته‌کوه از لحاظ بلندی پس از هیمالیا دومین رشته‌کوه مرتفع جهان است. قله‌ی آکونکاگوا (Aconcagua) در آرژانتین با ارتفاع ۶۹۵۹ متر، بلندترین نقطه در خارج از آسیاست.

پیدایش آند؛ زاده‌ی تصادف دو پوسته‌ی زمین

فرگشت زمین‌شناسی آند داستانی از تصادم‌های آرام اما ویرانگر است. حدود ۶۵ میلیون سال پیش، صفحه‌ی اقیانوسی نازکا شروع به فرو رفتن (فرورانش) زیر صفحه‌ی قاره‌ای آمریکای جنوبی کرد. این فشار عظیم باعث شد لایه‌های سنگی چین بخورند، به بالا رانده شوند و در طول میلیون‌ها سال به کوه‌هایی عظیم بدل گردند.

رشته‌کوه سیرا نوادا؛ جایی که کوه، آفتاب و برف در آغوش هم‌اند

رشته‌کوه سیرا نوادا (Sierra Nevada) یکی از معروف‌ترین و زیباترین رشته‌کوه‌های آمریکای شمالی است؛ جایی که آسمان آبی کالیفرنیا بر فراز قله‌های برفی می‌درخشد و دره‌های سبز در پایین‌دست به دشت‌های طلایی می‌رسند.
نام اسپانیایی «Sierra Nevada» به معنای «کوه‌های برفی» است — و این نام دقیقاً توصیف‌گر آن چشم‌انداز خیره‌کننده‌ای است که قرن‌هاست دل کوهنوردان، عکاسان و طبیعت‌دوستان را ربوده است.

منبع: ویکیپدیا

موقعیت جغرافیایی

سیرا نوادا در غرب ایالات متحده و در شرق ایالت کالیفرنیا و بخش کوچکی از نوادا قرار دارد. این رشته‌کوه از شمال به جنوب حدود ۶۴۰ کیلومتر امتداد دارد و مانند دیواری عظیم بین دره‌ی حاصلخیز سن‌خواکین (San Joaquin Valley) در غرب و بیابان خشک گریت بیسین (Great Basin) در شرق کشیده شده است.

در غرب این کوه‌ها، زمین پوشیده از جنگل‌های انبوه سکویا و کاج است، و در شرق، چشم‌انداز خشک و بادزده‌ی بیابان دیده می‌شود. همین تضاد طبیعی، یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد سیرا نواداست.

پیدایش زمین‌شناسی

 جدول ۵ ستونه شامل نام کشورهای آفریقایی 

این جدول شامل ۵۴ کشور آفریقایی است که در ۵ ستون تقسیم‌بندی شده‌اند.

گندوآنا (Gondwana)، یا گندوانالند، یکی از بزرگ‌ترین ابرقاره‌های دوران پیشین‌زیستی نو است که در حدود ۵۵۰ میلیون سال پیش تشکیل شد و تا ژوراسیک (حدود ۱۸۰ میلیون سال پیش) به وجود خود ادامه داد. این ابرقاره پس از تقسیم ابرقاره پانگه‌آ به دو قسمت اصلی، گندوآنا و لورازیا، شکل گرفت. در آن زمان، میان این دو ابرقاره جدید دریای وسیعی به نام دریای تتیس وجود داشت که در حال حاضر می‌توان ردپای آن را در دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه مشاهده کرد.

ساختار و ترکیب گندوآنا

گندوآنا شامل بسیاری از سرزمین‌های امروزی است و تقریباً دو سوم از مساحت قاره‌های فعلی زمین را در بر می‌گیرد. این ابرقاره شامل قاره‌های آفریقا، اقیانوسیه، آمریکای جنوبی، قطب جنوب و بخش‌هایی از شبه‌جزیره هند است. در حدود ۱۱۵ میلیون سال پیش و در دوره کرتاسه، گندوآنا شروع به تقسیم شدن کرد و به بخش‌هایی که امروزه به شکل قاره‌های مستقل شناخته می‌شوند، تبدیل شد.

اروپا چیست؟ 

اروپا (Europe) یکی از قاره‌های جهان است که به دلیل تاریخ غنی، فرهنگ متنوع و تأثیرات اقتصادی و سیاسی خود، شناخته شده است. این قاره به عنوان زادگاه بسیاری از تمدن‌های بزرگ و مهم‌ترین رویدادهای تاریخی در تاریخ بشر، اهمیت ویژه‌ای دارد.

1. جغرافیا (Geography)

اروپا به عنوان دومین قاره کوچک‌ترین قاره جهان پس از اقیانوسیه (Oceania) شناخته می‌شود. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی (Arctic Ocean)، از غرب به اقیانوس اطلس، از جنوب به دریای مدیترانه (Mediterranean Sea) و از شرق به آسیا محدود می‌شود. اروپا شامل ۴۷ کشور مستقل است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و بریتانیا اشاره کرد.

2. تاریخ (History)

تاریخ اروپا به دوران باستان (Ancient Era) برمی‌گردد که شامل تمدن‌های یونان  و روم می‌شود. این قاره در طول تاریخ شاهد رویدادهای مهمی مانند رنسانس (Renaissance)، انقلاب صنعتی  و جنگ‌های جهانی بوده است. این رویدادها تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، سیاست و اقتصاد جهان گذاشته‌اند.

قاره آفریقا دومین قاره بزرگ جهان از نظر وسعت و جمعیت است که به دلیل تنوع فرهنگی، تاریخی، جغرافیایی و زیستی، یکی از جذاب‌ترین و مهم‌ترین مناطق جهان به شمار می‌رود. در اینجا یک مطلب کامل درباره قاره آفریقا ارائه می‌شود:

مشخصات کلی قاره آفریقا

• موقعیت جغرافیایی: آفریقا در نیمکره شرقی زمین قرار دارد و از شمال به دریای مدیترانه، از شرق به اقیانوس هند، از غرب به اقیانوس اطلس و از جنوب به اقیانوس منجمد جنوبی محدود می‌شود.

• وسعت: آفریقا با مساحتی حدود ۳۰٫۳ میلیون کیلومتر مربع، پس از آسیا دومین قاره بزرگ جهان است.

• جمعیت: این قاره با بیش از ۱٫۴ میلیارد نفر جمعیت، دومین قاره پرجمعیت جهان پس از آسیا است.

• تعداد کشورها: آفریقا شامل ۵۴ کشور مستقل و چندین منطقه وابسته است.

ویژگی‌های جغرافیایی

قاره آسیا (Asia)

مقدمه

آسیا، بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین قاره جهان است که به عنوان یک منطقه جغرافیایی و فرهنگی، تأثیرات عمیقی بر تاریخ، اقتصاد و فرهنگ جهانی داشته است. این قاره با وسعتی حدود ۴۴.۵ میلیون کیلومتر مربع، تقریباً ۳۰ درصد از سطح زمین را پوشش می‌دهد و دارای تنوع بالایی از اقلیم‌ها، فرهنگ‌ها و زبان‌ها است.

۱. جغرافیای آسیا

• مساحت و موقعیت: آسیا با مساحت تقریباً ۴۴.۵ میلیون کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین قاره جهان است. این قاره در شمال با قطب شمال، در غرب با قاره اروپا و آفریقا، در جنوب با اقیانوس هند و در شرق با اقیانوس آرام هم‌مرز است.
• قله‌ها و کوه‌ها: آسیا دارای بلندترین قله‌های جهان است، از جمله قله اورست (Mount Everest) که با ارتفاع ۸,۸۴۸ متر در رشته‌کوه هیمالیا (Himalayas) واقع شده است.
• رودخانه‌ها و دریاچه‌ها: رودخانه‌های بزرگ مانند یانگ‌تسه (Yangtze)، زرد (Yellow River) و گنگ (Ganges) در این قاره جریان دارند. همچنین، دریاچه‌های بزرگی مانند دریاچه بایکال (Lake Baikal) که عمیق‌ترین دریاچه جهان است، در آسیا قرار دارند.

۲. تنوع فرهنگی و قومی

استرالیا، که به عنوان یک قاره و یک کشور در نیم‌کره جنوبی زمین قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین و جالب‌ترین قاره‌ها از نظر زمین‌شناسی به شمار می‌آید. این قاره نه تنها به دلیل ویژگی‌های خاص محیطی و زیستی خود شناخته می‌شود، بلکه تاریخ پیدایش آن نیز بسیار پیچیده و جذاب است. برای درک چگونگی شکل‌گیری استرالیا، باید به روندهای زمین‌شناسی و تغییرات طولانی‌مدت در سطح زمین توجه کنیم.

1. تاریخ زمین‌شناسی استرالیا

استرالیا به‌عنوان یک قاره، قدمت بسیار طولانی دارد و در مقایسه با دیگر قاره‌ها، یکی از قدیمی‌ترین‌ها محسوب می‌شود. در اینجا به برخی از مهم‌ترین مراحل زمین‌شناسی که منجر به شکل‌گیری استرالیا شدند، اشاره خواهیم کرد.

1.1. پیمان پانگه‌آ و آغازین‌ترین دوره‌ها

تقریباً 300 میلیون سال پیش، همه قاره‌های کره زمین به یک واحد واحد به نام "پانگه‌آ" متصل بودند. در این دوران، استرالیا نیز جزئی از این قاره بزرگ بود. پانگه‌آ به مرور و در اثر حرکات صفحات تکتونیکی از هم جدا شد. این فرایند به جدا شدن و شکل‌گیری قاره‌های کنونی از جمله استرالیا منجر شد.