سیاره K2-18 b، یک ابرزمین یا شاید یک سیاره هایسین (Hycean) است که در فاصله ۱۲۴ سال نوری از زمین قرار دارد و به لطف داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب، به یکی از امیدوارکننده‌ترین نامزدهای میزبانی حیات فرازمینی تبدیل شده است. این سیاره در منطقه‌ای به نام "کمربند حیات" (Habitable Zone) ستاره‌اش قرار دارد، جایی که امکان وجود آب مایع روی سطح آن وجود دارد.
۱. مشخصات کلی سیاره K2-18 b
| ویژگی | مقدار | توضیح |
|---|---|---|
| فاصله از زمین | ۱۲۴ سال نوری | در صورت فلکی اسد (Leo) |
| جرم | ۸.۶ برابر زمین | بین ابرزمین و نپتون کوچک |
| قطر | ۲.۶ برابر زمین | احتمالاً جو ضخیم هیدروژنی |
| نوع سیاره | هایسین (Hycean) | پوشیده از اقیانوس با جو هیدروژنی |
| دمای سطح | حدود -۷۳ تا +۴۷ درجه سانتی‌گراد | بسته به اثرات گلخانه‌ای |
| ستاره میزبان | کوتوله سرخ K2-18 | کوچکتر و سردتر از خورشید |
| مدت سال | ۳۳ روز زمینی | مدار نزدیک به ستاره |
۲. چرا K2-18 b اینقدر ویژه است؟
الف) منطقه قابل سکونت و آب مایع
این سیاره در فاصله‌ای از ستاره‌اش قرار دارد که آب می‌تواند به صورت مایع وجود داشته باشد.
برخلاف زمین، ممکن است هیچ خشکی نداشته باشد و کاملاً پوشیده از اقیانوس باشد!
ب) کشف گازهای زیستی (Biosignatures)
تلسکوپ جیمز وب در جو این سیاره نشانه‌هایی از این گازها یافته است:
دی‌متیل‌سولفید (DMS): روی زمین فقط توسط فیتوپلانکتون‌ها تولید می‌شود.
دی‌متیل‌دی‌سولفید (DMDS): نشانه دیگری از فعالیت زیستی.
🔬 نکته جنجالی:
اگر این گازها واقعاً منشأ زیستی داشته باشند، K2-18 b اولین سیاره خارج از منظومه شمسی خواهد بود که حیات در آن کشف شده است!
۳. آیا واقعاً می‌تواند حیات داشته باشد؟
الف) سناریوی محتمل: حیات میکروبی در اقیانوس‌ها
اقیانوس‌های این سیاره احتمالاً گرم‌تر از زمین هستند و زیر جو هیدروژنی پنهان شده‌اند.
اگر حیات وجود داشته باشد، احتمالاً میکروارگانیسم‌های ساده مانند باکتری‌های زمینی هستند.
ب) موانع احتمالی
۱. فشار جو: جو هیدروژنی ممکن است بسیار سنگین باشد و شرایط را برای حیات پیچیده کند.
۲. فعالیت ستاره‌ای: کوتوله‌های سرخ گاهی تشعشعات مرگبار منتشر می‌کنند.
۳. گرانش بالا: جرم بیشتر سیاره یعنی گرانش شدیدتر که بر تکامل حیات تأثیر می‌گذارد.
۴. مقایسه K2-18 b با زمین
| ویژگی | K2-18 b | زمین |
|---|---|---|
| جرم | ۸.۶ برابر | ۱ برابر |
| قطر | ۲.۶ برابر | ۱ برابر |
| جو | هیدروژن + احتمالی DMS | نیتروژن-اکسیژن |
| دمای سطح | -۷۳ تا +۴۷ °C | -۸۹ تا +۵۸ °C |
| منطقه حیات | بله | بله |
| حیات احتمالی | میکروبی (؟) | متنوع |
۵. آینده تحقیقات: چه چیزهایی را باید بررسی کرد؟
۱. تأیید وجود DMS با رصدهای بیشتر.
۲. جستجوی اکسیژن و متان در جو.
۳. بررسی فعالیت ستاره‌ای K2-18 (آیا تشعشعات آن حیات را نابود می‌کند؟).
۴. ارسال تلسکوپ‌های قوی‌تر در دهه ۲۰۳۰ برای تصویربرداری بهتر.
۶. آیا انسان می‌تواند به K2-18 b برود؟
با فناوری فعلی غیرممکن است (۱۲۴ سال نوری = ۱,۱۷۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ کیلومتر!).
حتی پیام رادیویی به این سیاره ۱۲۴ سال طول می‌کشد تا برسد!
اما شاید در آینده کاوشگرهای نسل جدید بتوانند اطلاعات بیشتری جمع‌آوری کنند.
نتیجه‌گیری: رویایی که به واقعیت نزدیک می‌شود
K2-18 b نه تنها یک سیاره فراخورشیدی جالب است، بلکه نمادی از امید بشر برای یافتن همسایگان کیهانی است. چه این سیاره میزبان حیات باشد و چه نه، کشف آن درک ما از جهان را عمیق‌تر کرده است.
🌠 سوال نهایی:
اگر روزی ثابت شود که در اقیانوس‌های K2-18 b موجودات زنده وجود دارند، آیا این کشف، نگاه شما به جایگاه انسان در جهان را تغییر خواهد داد؟
⬇️ نظر شما چیست؟
آیا فکر می‌کنید حیات در K2-18 b وجود دارد؟ یا طبیعت بار دیگر ما را شگفت‌زده خواهد کرد؟