کتاب بهرام

پلیکان (به انگلیسی: Pelican)  یا مرغ سقا، لَمبَر یا حواصل (نام علمی: Pelecanidae) خانواده‌ای از پرندگان بزرگ و آبزی هستند که ویژگی‌های خاصی همچون گلویی تخصصی و منقار بزرگ دارند. این منقار به آنها این امکان را می‌دهد که مقدار زیادی طعمه جمع‌آوری کرده و آب اضافی را از آن خارج کنند. خانواده پلیکان‌ها شامل هشت گونه مختلف است و به راسته پلیکان‌سانان (Pelecaniformes) تعلق دارد.

• 1- پلیکان چگونه جانوری است؟
  پلیکان‌ها پرندگانی بزرگ، آبزی و مهاجر هستند که به‌طور خاص به دلیل منقار بزرگ و گلو‌یی خاص شناخته می‌شوند. این ویژگی‌ها به آنها این امکان را می‌دهد که به‌طور مؤثری طعمه جمع‌آوری کنند و از آب‌های شیرین یا شور برای تغذیه استفاده نمایند.

• 2- پلیکان چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟
  پلیکان‌ها از طریق مراقبت والدین، به ویژه تغذیه از راه دهان و حفاظت از لانه، از جوجه‌های خود نگهداری می‌کنند. جوجه‌ها در ابتدا به شدت به والدین خود وابسته‌اند و معمولاً هر دو والد در فرایند مراقبت نقش دارند.

پرنده‌ی حواصیل (به انگلیسی: Heron)  یکی از جذاب‌ترین و متمایزترین پرندگان خانواده‌ی لک‌لک‌ها و قوها است که در مناطق مرطوب و باتلاقی زندگی می‌کند. با گردن بلند، پاهای کشیده و منقار تیز خود، این پرنده به طور خاص در شکار ماهی‌ها و سایر موجودات آبزی مهارت دارد. حواصیل‌ها به دلیل رفتار اجتماعی، سبک زندگی خاص و تطبیق‌پذیری در محیط‌های مختلف، از پرندگان جالب و شگفت‌انگیز طبیعت به شمار می‌روند. در این مطلب، به بررسی ویژگی‌ها، زیستگاه، عادات غذایی و روش‌های تکثیر این پرنده خواهیم پرداخت تا با دنیای شگفت‌انگیز حواصیل‌ها بیشتر آشنا شویم.

۱. حواصیل چگونه جانوری است؟
حواصیل یک پرنده از خانواده‌ی قوها و لک‌لک‌ها است که عمدتاً در آب‌های کم عمق، باتلاق‌ها، دریاچه‌ها و کنار رودخانه‌ها زندگی می‌کند. این پرنده دارای گردن بلند و پاهای بلند است و بیشتر به دلیل ظاهر خاص خود شناخته می‌شود.

۲. حواصیل چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟
حواصیل‌ها معمولاً در گروه‌های کوچک زندگی می‌کنند و مادر به طور عمده از بچه‌هایش مراقبت می‌کند. بچه‌های حواصیل پس از تولد به سرعت به دنبال مادر حرکت می‌کنند و معمولاً در آشیانه یا مکان‌هایی نزدیک به آب محافظت می‌شوند.

1. شترمرغ چگونه جانوری است؟

شترمرغ، بزرگ‌ترین پرنده زنده در جهان است که به خاطر جثه بزرگ و پاهای بلندش شناخته می‌شود. این پرنده بومی مناطق خشک و نیمه‌خشک آفریقا است و به خوبی با شرایط گرم و خشک سازگار شده است. شترمرغ‌ها پرندگانی بی‌پرواز هستند، اما به خوبی می‌توانند با سرعتی تا ۷۰ کیلومتر در ساعت در زمین حرکت کنند. آن‌ها دارای گردن بلند و بدنی بزرگ هستند و پرهایشان معمولاً سفید و سیاه است.

2. شترمرغ چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

شترمرغ‌ها به طور مشترک از جوجه‌های خود مراقبت می‌کنند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به نوبت از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند و آن‌ها را از خطرات محافظت می‌کنند. والدین به جوجه‌ها غذا می‌دهند و آن‌ها را در برابر شکارچیان محافظت می‌کنند. جوجه‌ها به سرعت رشد می‌کنند و در چند ماه اول زندگی به شدت به والدین خود وابسته هستند.

پنگوئن (از راسته پنگوئن‌سانان و تیره پنگوئنان) پرنده‌ای بی‌پرواز از راسته گُوه‌سانان (Sphenisciformes) و خانواده گُوگان (Spheniscidae) است که عمدتاً از ماهی‌ها تغذیه می‌کند. این پرندگان دارای بال‌های کلفتی هستند که به عنوان باله‌های شنا از آن‌ها استفاده می‌کنند. پنگوئن‌ها در مناطق سردسیر نیمکره جنوبی زمین زندگی می‌کنند.

اصطلاح پنگوئن در واقع به یک ماهی‌گیرک بزرگ بومی اقیانوس منجمد شمالی اطلاق می‌شود که شباهت ظاهری زیادی به پنگوئن‌ها داشت و در قرن نوزدهم منقرض شد. زمانی که ملوانان به اقیانوس منجمد جنوبی رسیدند، همین نام را به پرندگان بی‌پرواز آن منطقه دادند.

1. پنگوئن چگونه جانوری است؟

پنگوئن‌ها پرندگانی هستند که به طور خاص به زندگی در مناطق سردسیر، به ویژه در نیمکره جنوبی، سازگار شده‌اند. آن‌ها دارای بدنی چاق و گرد، پاهای کوتاه و بال‌های کوچک هستند که به شکل باله درآمده‌اند و به آن‌ها کمک می‌کند تا در آب به خوبی شنا کنند. پنگوئن‌ها معمولاً در رنگ‌های سیاه و سفید دیده می‌شوند و این رنگ‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در برابر شکارچیان طبیعی مخفی شوند.

2. پنگوئن چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

پنگوئن‌ها به طور معمول از یک یا دو تخم مراقبت می‌کنند و هر دو والد به نوبت روی تخم‌ها می‌نشینند تا آن‌ها را گرم نگه دارند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به طور مشترک از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند و آن‌ها را با غذا تغذیه می‌کنند. پنگوئن‌ها به جوجه‌های خود بسیار توجه می‌کنند و آن‌ها را در برابر خطرات محیطی محافظت می‌کنند.

فلامینگو، که به نام‌های بال‌آتشی، مرغ آتشی و مرغ حسینی نیز شناخته می‌شود، پرنده‌ای از راستهٔ بال‌آتشی‌سانان است. این پرنده دارای پاهای بلند، منقاری خمیده و گردنی بلند است و بدنی کشیده با پر و بالی به رنگ‌های سفید و صورتی دارد. در هنگام پرواز، پاها و گردن فلامینگو به طور کشیده و کمی پایین‌تر از سطح بدن قرار می‌گیرند.

بال‌های این پرنده ترکیبی زیبا از رنگ‌های سرخ و سیاه دارند. پرندگان نابالغ به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری هستند. فلامینگوها به آرامی راه می‌روند و در حالی که سر و منقار خود را در آب کم عمق فرو برده‌اند، تغذیه می‌کنند. ارتفاع این پرنده‌ها بین ۰.۹ تا ۱.۵ متر متغیر است و عمدتاً از حلزون‌ها و گیاهان آبی تغذیه می‌کنند. فلامینگوها به صورت اجتماعی و در دسته‌های چند هزار تایی زندگی می‌کنند. راستهٔ بال‌آتشی‌سانان شامل پرندگان آبزی و بزرگ‌جثه‌ای است که غذا را با استفاده از نوک خمیده و صاف خود به دست می‌آورند. فلامینگو به عنوان یکی از بارزترین پرندگان آبچر در جهان شناخته می‌شود و پر و بال بنفش-قرمز آن، این پرنده را از سایر پرندگان متمایز می‌کند. فلامینگوها در تمامی قاره‌ها به جز قطب جنوب زندگی می‌کنند.

1. فلامینگو چگونه جانوری است؟

فلامینگو یک پرنده آبزی است که به خاطر رنگ صورتی و پاهای بلند و باریکش شناخته می‌شود. این پرنده‌ها معمولاً در مناطق باتلاقی، دریاچه‌ها و سواحل کم‌عمق زندگی می‌کنند. فلامینگوها به خاطر شکل خاص منقارشان، که به طور خاص برای تغذیه از آبزیان کوچک و جلبک‌ها طراحی شده است، معروف هستند. این پرندگان اجتماعی هستند و معمولاً در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند.

2. فلامینگو چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

فلامینگوها به طور معمول یک یا دو تخم می‌گذارند و هر دو والد به طور مشترک از تخم‌ها مراقبت می‌کنند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به بچه‌ها غذا می‌دهند و آن‌ها را در گروه‌های بزرگ نگه می‌دارند. فلامینگوها معمولاً در مکان‌های امن و دور از شکارچیان، مانند جزایر کوچک یا مناطق دورافتاده، لانه می‌سازند تا از بچه‌های خود محافظت کنند.

جغد پرنده‌ای با صورتی پهن، نوکی خمیده و چشم‌های بزرگ است که پاهای بلندی نیز دارد. در دو طرف سر او، دو دسته‌پر شبیه گوش گربه وجود دارد که به آن‌ها گوش‌پر گفته می‌شود. این پرنده دارای سر بزرگ، صورت عریض و منقاری قوی و قلاب‌مانند است که به همراه چنگال‌های تیز و نیرومندش برای نگه‌داشتن طعمه به کار می‌رود. رنگ بدن جغد معمولاً کرم قهوه‌ای است و نوکش دارای یک شکاف است. جغدها به محیط‌های تاریک علاقه دارند و عمدتاً در شب پرواز می‌کنند. منقار آن‌ها کوچک و ظریف است و دور دهانشان پرهای زبری وجود دارد که شبیه مو به نظر می‌رسند، اما واقعاً مو نیستند. پاهای جغدها کوچک و پنجه‌هایشان ضعیف هستند. پر و بال آن‌ها صاف است و پروازشان بسیار آرام و بی‌صدا انجام می‌شود. لبه بیرونی شاهپرهای بال حالت دندانه‌دار دارد که به آن‌ها کمک می‌کند تا در هنگام حمله به طعمه، صدای کمتری تولید کنند.

پرواز جغدها معمولاً بی‌صدا است و برخی از آن‌ها دارای گوش‌پرهای مشخصی هستند. پاهای آن‌ها پوشیده از پر است و بیشتر به صورت تک‌زی زندگی می‌کنند، به ویژه روی درختان. نر و ماده جغدها از نظر ظاهری مشابه هستند، اما ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند. جغدها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند و پس از هضم بخش‌های قابل استفاده، باقی‌مانده آن را به شکل تفاله از دهان خود خارج می‌کنند.

جغدها (Owls) به عنوان شکارچیان شب‌زی، در زنجیره غذایی نقش مهمی ایفا می‌کنند و به طور کلی در بالای زنجیره غذایی قرار دارند. با این حال، آن‌ها نیز ممکن است با تهدیداتی از سوی دیگر جانوران مواجه شوند. در زیر به بررسی دشمنان اصلی جغدها می‌پردازیم:

1. پرندگان بزرگ‌تر

برخی از پرندگان بزرگ‌تر، مانند عقاب‌ها (Eagles) و بازها (Hawks)، می‌توانند به عنوان دشمنان جغدها عمل کنند. این پرندگان به دلیل اندازه و قدرت خود، ممکن است جغدها را شکار کنند یا به قلمرو آن‌ها حمله کنند. به ویژه در فصل جفت‌گیری، جغدها ممکن است با این پرندگان برای قلمرو خود رقابت کنند.

موضوع ”مدفوع جغد از دهان“ به نوعی به فرآیند خاصی اشاره دارد که در آن جغدها، به ویژه در مورد تغذیه و دفع مواد زائد، رفتارهای جالبی دارند. در اینجا به توضیح این موضوع می‌پردازیم.

1. تغذیه جغدها

جغدها پرندگانی شکارچی هستند که عمدتاً از جوندگان، پرندگان کوچک و حشرات تغذیه می‌کنند. آن‌ها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند. این به این معناست که جغدها نمی‌توانند قسمت‌های غیرقابل هضم طعمه، مانند استخوان‌ها و خزها را هضم کنند.

2. دفع مواد زائد

جغدها به جای اینکه مدفوع خود را به صورت معمول دفع کنند، از یک فرآیند خاص به نام ”دفع گوله‌ای“ (Casting) استفاده می‌کنند. در این فرآیند، مواد غیرقابل هضم از طعمه به شکل گوله‌هایی از مو، استخوان و دیگر مواد زائد در معده جغد جمع می‌شوند. سپس این گوله‌ها از طریق دهان جغد خارج می‌شوند.

جغدها (Owls) به عنوان پرندگانی شب‌زی و شکارچیان ماهر، به خاطر صدای خاصی که تولید می‌کنند، شناخته شده‌اند. صدای ”هو هو“ که معمولاً به عنوان صدای جغد شناخته می‌شود، بخشی از رفتار ارتباطی این پرندگان است. در اینجا به بررسی دلایل و معانی این صدا می‌پردازیم.

1. تعیین قلمرو (Territoriality)

یکی از دلایل اصلی صدای ”هو هو“ در جغدها، تعیین قلمرو (Territory) است. جغدها با تولید این صدا به دیگر جغدها اعلام می‌کنند که در این منطقه حضور دارند و به نوعی مرزهای قلمرو خود را مشخص می‌کنند. این صدا به عنوان یک هشدار برای جغدهای دیگر عمل می‌کند تا از ورود به قلمرو جلوگیری کنند.

2. جذب جفت (Mate Attraction)

صدای ”هو هو“ همچنین می‌تواند به عنوان ابزاری برای جذب جفت (Mate) عمل کند. در فصل جفت‌گیری، جغدها با تولید این صدا به دنبال جذب توجه جفت‌های بالقوه هستند. این صدا می‌تواند نشان‌دهنده سلامت و قدرت جغد باشد و به این ترتیب، جغدها با این صدا در تلاشند تا جفت مناسبی پیدا کنند.

خفاش: یک بررسی جامع

تعریف و ویژگی‌ها

خفاش (از عربی) یا شب‌پرک، پستانداری از راستهٔ خفاش‌سانان است که به عنوان تنها پستاندار پرنده شناخته می‌شود. این جانور با داشتن بال‌هایی که به صورت شبکه‌ای از دستانش تشکیل شده، قادر به پرواز است. در فارسی افغانستان به آن «شب‌پرک چرمی» و در فارسی تاجیکی به آن «یا بالدست» می‌گویند. خفاش‌ها از نظر زیست‌شناسی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بزرگ‌خفاش‌ها (میوه‌خوار) و کوچک‌خفاش‌ها (حشره‌خوار).

ساختار بدن و پرواز

دستان خفاش‌ها به صورت شبکه‌ای به هم متصل شده‌اند و این امر به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به طور واقعی پرواز کنند. بال‌های خفاش‌ها با بال‌های پرندگان متفاوت است و از پوست و بافت‌های خاصی تشکیل شده که به آن‌ها خاصیت ارتجاعی می‌دهد. این ویژگی‌ها به خفاش‌ها اجازه می‌دهد که در هنگام پرواز، بال‌های خود را به طور مؤثری حرکت دهند.