کتاب بهرام

تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) یکی از پیشرفته‌ترین و بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های فضایی است که تاکنون توسط انسان‌ها ساخته شده و در تاریخ علم نجوم یک دستاورد علمی بزرگ به شمار می‌رود. این تلسکوپ با هدف مشاهده و تحلیل دقیق‌تر فضا و کهکشان‌ها، به ویژه در طول موج‌های مادون قرمز، طراحی شده است و توانایی‌های بسیار بالایی در مورد کشف اسرار کیهان دارد.

تاریخچه و توسعه

توسعه تلسکوپ جیمز وب (JWST) به طور رسمی در دهه 1990 آغاز شد. این پروژه نتیجه همکاری ناسا (NASA)، آژانس فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا (CSA) است. این تلسکوپ در ابتدا قرار بود در اواسط دهه 2000 میلادی به فضا ارسال شود، اما به دلایل مختلف از جمله مشکلات فنی و تأخیرهای مالی، پرتاب آن بارها به تعویق افتاد و در نهایت در 25 دسامبر 2021، تلسکوپ جیمز وب با موفقیت از پایگاه فضایی گویان فرانسه به فضا پرتاب شد.

ویژگی‌ها و طراحی

کهکشان‌ها ساختارهای عظیم و پیچیده‌ای هستند که از میلیاردها ستاره، سیاره، گاز، گرد و غبار و ماده تاریک تشکیل شده‌اند. هر کهکشان به عنوان یک واحد بزرگ در کیهان شناخته می‌شود و می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. کهکشان‌ها در اندازه‌ها و اشکال گوناگون وجود دارند و از نظر تعداد و ویژگی‌های دیگر با یکدیگر تفاوت دارند. در اینجا توضیحی جامع در مورد کهکشان‌ها آورده شده است:

1. تعریف کهکشان

کهکشان‌ها گروه‌های عظیمی از ستارگان، سیارات، گازها، گرد و غبار و ماده تاریک هستند که تحت تأثیر گرانش یکدیگر قرار دارند. در واقع، کهکشان‌ها به مانند جزایر بزرگی در کیهان هستند که در فضای بی‌کران شناورند. به عبارت دیگر، کهکشان‌ها تمام اجرام آسمانی را در خود جای می‌دهند که از نظر گرانشی به یکدیگر متصل شده‌اند.

اجرام آسمانی (Celestial Bodies) به تمامی اشیاء و پدیده‌هایی اطلاق می‌شود که در فضا و خارج از جو زمین وجود دارند. این اجرام شامل ستارگان، سیارات، ماه‌ها، دنباله‌دارها، سیارک‌ها، کهکشان‌ها، سحابی‌ها و دیگر پدیده‌های فضایی می‌شود. در زیر فهرستی از انواع مختلف اجرام آسمانی آورده شده است:

1. ستارگان

• خورشید: نزدیک‌ترین ستاره به زمین و منبع اصلی نور و انرژی.
• ستارگان دیگر: مثل سیریوس، آلفا قنطورس، ریگِل، و ... که در کهکشان راه شیری و دیگر کهکشان‌ها قرار دارند.

2. سیارات

• سیارات داخلی: شامل عطارد، زهره، زمین و مریخ.
• سیارات خارجی: شامل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون.
• سیاره کوتوله: مانند پلوتو که در گذشته به عنوان سیاره شناخته می‌شد.

اگر در نقطه‌ای دور از ما در یک سیاره دیگر حیات مشابه به حیات زمین وجود داشته باشد، این موضوع سوالات زیادی در زمینه‌های مختلف علمی و فلسفی به وجود می‌آورد. بیایید این فرض را بررسی کنیم و برخی از جوانب آن را تحلیل کنیم:

1. مقایسه با حیات زمین

• شیمی مشابه: اگر حیات در سیاره‌ای دیگر وجود داشته باشد و مشابه حیات زمین باشد، باید در آن سیاره هم ترکیبات شیمیایی مشابهی وجود داشته باشد. این بدین معنی است که ترکیب اصلی مولکول‌های زیستی مانند پروتئین‌ها، DNA یا RNA و دیگر ساختارهای شیمیایی پایه باید مشابه حیات زمین باشد.

شهاب‌سنگ مارکیسون: یک کشف بزرگ علمی

شهاب‌سنگ مارکیسون (Murchison meteorite) که در ۲۸ سپتامبر ۱۹۶۹ در نزدیکی شهر مارچیسون، واقع در ایالت ویکتوریا در استرالیا سقوط کرد، یکی از شناخته‌شده‌ترین شهاب‌سنگ‌ها در تاریخ علم است. این شهاب‌سنگ به دلیل ترکیب خاص خود، که شامل مواد آلی پیچیده و اسیدهای آمینه است، توجه گسترده‌ای را در محافل علمی به خود جلب کرده است.

1. رخداد سقوط و جمع‌آوری قطعات

در حدود ساعت ۱۰:۵۸ به وقت محلی، یک شیء درخشان در آسمان دیده شد که در ابتدا به صورت یک دنباله‌دار روشن ظاهر شد و پس از چند لحظه به سه قطعه بزرگ تقسیم شد. این شیء به سرعت در آسمان ناپدید شد و پس از آن، در برخی مناطق لرزش‌هایی احساس شد. حدود ۳۰ ثانیه بعد از این حادثه، قطعات مختلف شهاب‌سنگ در نواحی گسترده‌ای از منطقه‌ نزدیک به ۱۳ کیلومتر مربع پراکنده شدند.

نپتون (Neptune) هشتمین و دورترین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است. این سیاره که به نام‌های مختلفی در فرهنگ‌های مختلف شناخته می‌شود، یکی از سیارات گازی است که ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارد. نپتون به طور کامل توسط تلسکوپ‌های زمینی شناسایی شد و سپس در مأموریت‌های فضایی مختلف به دقت بررسی شده است.

ویژگی‌های عمومی سیاره نپتون

1. نام و ریشه واژه:

   • نپتون نام خود را از نپتون، خدای دریاها در اساطیر رومی گرفته است. این نام به دلیل رنگ آبی متمایز سیاره انتخاب شده است که به رنگ اقیانوس‌ها شباهت دارد.

سیاره ونوس (زهره)

سیاره ونوس، که به فارسی به نام "زهره" شناخته می‌شود، دومین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، یکی از سیارات جذاب برای مطالعه در علم نجوم به شمار می‌آید.

ویژگی‌های عمومی سیاره زهره (ونوس):

1. نام و ریشه واژه:

   • نام "زهره" در زبان فارسی به معنای روشنایی و زیبایی است و به همین دلیل به این سیاره نسبت داده شده است.
   • در زبان انگلیسی به این سیاره "Venus" گفته می‌شود که از نام الهه زیبایی و عشق در اساطیر رومی گرفته شده است.

2. ابعاد و اندازه‌ها:

سیاره مشتری، که به فارسی به نام "مشتری" شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین سیاره در منظومه شمسی است. این سیاره گازی، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مورد توجه بسیاری از دانشمندان و علاقه‌مندان به فضا است.

ویژگی‌های عمومی مشتری:

1. نام: سیاره مشتری در زبان انگلیسی "Jupiter" نامیده می‌شود که از نام خدای بزرگ رومیان باستان گرفته شده است. در فارسی به این سیاره "مشتری" گفته می‌شود که از واژه‌های فارسی به معنی "برترین" یا "بزرگ‌ترین" است.

2. جنسیت: مشتری از نوع سیارات گازی است و هیچ سطح جامدی ندارد. بیشتر ترکیبات آن از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌اند.

سیاره‌ی مریخ، چهارمین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است و به دلیل رنگ قرمزش که ناشی از وجود اکسید آهن در سطح آن است، به "سیاره سرخ" معروف شده است. این سیاره، که در حدود 227 میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد، یکی از جذاب‌ترین و مورد توجه‌ترین سیارات برای کاوش‌های فضایی است. در ادامه، به بررسی ویژگی‌های مختلف این سیاره می‌پردازیم.

ویژگی‌های فیزیکی مریخ

1. ابعاد و اندازه:

   • قطر مریخ حدود 6,779 کیلومتر است که تقریباً نصف قطر زمین است.
   • جرم مریخ تقریباً 0.107 جرم زمین است.
   • به دلیل اندازه کوچکتر، مریخ گرانش ضعیف‌تری نسبت به زمین دارد؛ در واقع گرانش آن حدود 38 درصد گرانش زمین است.

2. سطح و ویژگی‌های جغرافیایی:

جهان قابل مشاهده: نگاهی به ساختار و ویژگی‌ها

جهان قابل مشاهده (Observable Universe) به آن بخشی از کیهان اطلاق می‌شود که برای ما قابل مشاهده است. این مفهوم به دلیل محدودیت‌های فیزیکی، به‌ویژه سرعت محدود نور، تعریف شده است. در این نوشتار، به بررسی ابعاد، ویژگی‌ها و اهمیت مطالعه این بخش از کیهان خواهیم پرداخت.

1. تعریف جهان قابل مشاهده

جهان قابل مشاهده به مجموعه اجرام آسمانی، کهکشان‌ها، ستارگان و سایر اشیاء کیهانی اطلاق می‌شود که نور آن‌ها به زمین رسیده و قادر به مشاهده آن‌ها هستیم. به عبارت دیگر، این بخش از کیهان شامل تمام نقاطی است که نور آن‌ها به ما رسیده است و می‌توانیم آن‌ها را با استفاده از تلسکوپ‌ها و ابزارهای علمی دیگر مشاهده کنیم.