کتاب بهرام

سیاره ونوس (زهره)

سیاره ونوس، که به فارسی به نام "زهره" شناخته می‌شود، دومین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، یکی از سیارات جذاب برای مطالعه در علم نجوم به شمار می‌آید.

ویژگی‌های عمومی سیاره زهره (ونوس):

1. نام و ریشه واژه:

   • نام "زهره" در زبان فارسی به معنای روشنایی و زیبایی است و به همین دلیل به این سیاره نسبت داده شده است.
   • در زبان انگلیسی به این سیاره "Venus" گفته می‌شود که از نام الهه زیبایی و عشق در اساطیر رومی گرفته شده است.

2. ابعاد و اندازه‌ها:

   • قطر: قطر سیاره زهره تقریباً 12,104 کیلومتر است که فقط کمی کمتر از قطر زمین (12,742 کیلومتر) می‌باشد.
   • جرم: جرم زهره حدوداً 82٪ جرم زمین است.
   • حجم: حجم زهره تقریباً معادل 87٪ حجم زمین است.

3. جو و اتمسفر:

   • جو سیاره زهره از لایه‌ای ضخیم و متراکم از گازها تشکیل شده است، که عمدتاً شامل کربن دی‌اکسید (CO₂) است. این جو باعث ایجاد پدیده‌ای به نام اثر گلخانه‌ای شدید در سطح سیاره شده است.
   • در جو زهره همچنین مقادیر زیادی از اسید سولفوریک و میزان زیادی از بخار آب وجود دارد. این ترکیبات به همراه فشار جو بسیار زیاد، محیطی بسیار سمی و غیرقابل زیست برای انسان‌ها ایجاد کرده است.

4. دما:

   • دمای سطح سیاره زهره به طور میانگین حدود 460 درجه سلسیوس است، که به اندازه دمای سطح یک فر در حال کار است.
   • دمای بالای زهره به دلیل اثر گلخانه‌ای شدید ناشی از جو متراکم آن است.

5. چرخش و روز و شب:

   • روز سیاره زهره (مدت زمان چرخش سیاره حول محور خود) تقریباً 243 روز زمین طول می‌کشد، که از مدت زمان سال زهره (مدت زمان چرخش سیاره به دور خورشید) که 225 روز است، طولانی‌تر است.
   • جالب است که چرخش زهره در جهت معکوس سایر سیارات منظومه شمسی انجام می‌شود، به این معنی که خورشید در زهره از غرب به شرق غروب می‌کند.

6. مدار و سال زهره:

   • مدار زهره به دور خورشید تقریباً 225 روز طول می‌کشد.
   • از آنجا که یک روز زهره طولانی‌تر از یک سال زهره است، این سیاره دارای مدت زمانی طولانی برای هر شب و روز خود است.

7. سطح و ویژگی‌های زمین‌شناسی:

   • سطح سیاره زهره عمدتاً از دشت‌های آتشفشانی و فلات‌های مرتفع تشکیل شده است. بیشتر سطح زهره به دلیل پوشش غبار و ابرهای متراکم قابل مشاهده نیست.
   • در سطح این سیاره کوه‌های آتشفشانی وجود دارد و تعدادی از این آتشفشان‌ها هنوز هم فعال هستند.
   • در حالی که سطح زهره کاملاً مسطح به نظر می‌رسد، اما بسیاری از مناطق آن به شدت تحت تأثیر فعالیت‌های آتشفشانی و زمین‌شناسی قرار دارند.

قمرها:

سیاره زهره هیچ قمر طبیعی شناخته‌شده‌ای ندارد.

ماموریت‌های فضایی:

زهره به دلیل جو سمی و دماهای بسیار بالا، یکی از سخت‌ترین سیارات برای اکتشاف است. با این حال، چندین مأموریت فضایی برای مطالعه این سیاره انجام شده است:

• سنتینل: این مأموریت به مطالعه جو و ویژگی‌های سطحی زهره پرداخته است.
• وینا: فضاپیمای وینا که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق در دهه 1960 به فضا فرستاده شد، یکی از نخستین ماموریت‌هایی بود که موفق به ارسال تصاویر از سطح زهره شد.
• اکسپرس زهره: این فضاپیما که در سال 2005 به فضا پرتاب شد، به مطالعه جو و ترکیب اتمسفر زهره پرداخت.

نتیجه‌گیری:

زهره یکی از سیارات پیچیده و منحصر به فرد در منظومه شمسی است. جو بسیار داغ و متراکم این سیاره باعث شده تا محیط آن به طور کامل غیرقابل زیست باشد، اما ویژگی‌های جالب آن، از جمله چرخش معکوس، دماهای بسیار بالا و ابرهای اسیدی، این سیاره را به یکی از اهداف جذاب برای پژوهش‌های علمی تبدیل کرده است.