کتاب بهرام

در دنیای حیوانات، برخی موجودات ویژگی‌های جالب و منحصر به فردی در زمینه بینایی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا از شکارچیان خود فرار کنند. خرگوش و طوطی دو نمونه بارز از این حیوانات هستند که قادرند بدون چرخاندن سر خود، پشت سرشان را ببینند. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد که محیط اطراف خود را به دقت رصد کرده و از خطرات احتمالی پیشگیری کنند.

چشم خرگوش: میدان دید وسیع و قابلیت چرخش کامل

چشمان خرگوش‌ها در کنار سرشان قرار گرفته است و این ساختار به آن‌ها این امکان را می‌دهد که دید وسیع‌تری نسبت به بسیاری از دیگر حیوانات داشته باشند. خرگوش‌ها قادرند که چشمان خود را تا 360 درجه بچرخانند. این توانایی منحصر به فرد باعث می‌شود که آن‌ها بدون نیاز به حرکت دادن سرشان، بتوانند تمام اطراف خود را مشاهده کنند و از هر گونه تهدید احتمالی آگاه شوند.

موجودات مختلف بسته به ساختار چشمی و ویژگی‌های سیستم بینایی‌شان قادر به دیدن رنگ‌های مختلف هستند. برخی از موجودات نمی‌توانند رنگ‌های خاصی را ببینند، به این دلیل که سلول‌های مخروطی چشم آن‌ها به طور متفاوتی عمل می‌کنند. در زیر به برخی از این موجودات و رنگ‌هایی که نمی‌توانند ببینند اشاره می‌کنم:

1. سگ‌ها:

   حیواناتی مانند سگ‌ها که دید رنگی‌شان محدود است، نمی‌توانند رنگ‌های قرمز و نارنجی را ببینند، اما قادرند به وضوح رنگ‌های بنفش و آبی را تشخیص دهند. علاوه بر این، آنها توانایی تشخیص 40 طیف مختلف از رنگ طوسی را دارند، که این ویژگی به آنها کمک می‌کند در شرایط مختلف نوری و زمانی که رنگ‌ها کم‌اثر یا مبهم می‌شوند، تفاوت‌های ظریف میان اشیاء را بهتر شناسایی کنند. 

2. گربه‌ها:
   مانند سگ‌ها، گربه‌ها نیز دید رنگی محدودی دارند و بیشتر به رنگ‌های آبی و سبز و قهوه ای حساس هستند. رنگ‌های سبز و قرمز و صورتی برای آن‌ها به صورت خاکی یا بی‌رنگ به نظر می‌رسند. 

3. کرم‌ها (و برخی حشرات):
   حشرات به طور کلی قادر به دیدن طیف وسیعی از رنگ‌ها هستند، از جمله نور فرابنفش که برای انسان‌ها قابل دیدن نیست. برخی از حشرات ممکن است از دیدن رنگ‌های قرمز عاجز باشند، اما دید رنگی آن‌ها نسبت به انسان‌ها پیچیده‌تر است و در بسیاری از موارد، بیشتر حساس به طیف‌های آبی و فرابنفش هستند. 

ضرب‌المثل «درخت کج جز به آتش راست نمی‌شود» از جمله ضرب‌المثل‌های پرکاربرد در زبان فارسی است که به نوعی به وضعیت انسان‌ها و اصلاح ویژگی‌های اخلاقی‌شان اشاره دارد. این مثل به معنای این است که اگر انسان‌ها از دوران کودکی و خردسالی آموزش‌های اخلاقی و تربیتی لازم را نبینند، در بزرگسالی اصلاح و تغییر رفتارشان بسیار دشوار یا حتی غیرممکن خواهد بود.

این ضرب‌المثل از یکی از اشعار معروف سعدی شیرازی در کتاب گلستان گرفته شده است. در یکی از حکایت‌ها، سعدی این دو بیت را آورده است:

هر که در خردیش ادب نکنند
در بزرگی فلاح از او برخاست
چوب تر را چنان که خواهی پیچ
نشود خشک جز به آتش راست

در این اشعار، سعدی به اهمیت تربیت صحیح در دوران کودکی اشاره دارد و می‌گوید که اگر در دوران کودکی فرد را به درستی تربیت نکنیم، در بزرگسالی اصلاح رفتار او بسیار مشکل خواهد بود. در اینجا «چوب تر» به درخت یا شاخه‌ای که هنوز خشک نشده اشاره دارد. وقتی چوب تر را بخواهیم بپیچیم، می‌توانیم آن را با فشار و به راحتی تغییر شکل بدهیم، اما وقتی چوب خشک شد، دیگر هیچ نیرویی نمی‌تواند آن را به شکل دلخواه درآورد مگر اینکه آن را با آتش بسوزانیم.

ضرب‌المثل "دود از کنده بلند می‌شود" در فرهنگ‌های مختلف به کار می‌رود و معنی آن به طور کلی اشاره به این دارد که هر فردی به اندازه‌ی تجربه، سن و سابقه‌اش می‌تواند در کاری موفق باشد. این ضرب‌المثل بیشتر برای کسانی استفاده می‌شود که سال‌ها در یک زمینه یا حرفه فعالیت کرده‌اند و به‌طور طبیعی در آن کار حرفه‌ای‌تر از افراد تازه‌وارد یا جوان‌تر به نظر می‌رسند. در واقع، "دود از کنده بلند می‌شود" نشان‌دهنده‌ی این است که فردی که سال‌ها در کاری مشغول بوده و تجربه‌ی بیشتری دارد، بهتر از کسانی است که به تازگی وارد آن عرصه شده‌اند.

تفسیر ضرب‌المثل

این ضرب‌المثل، به‌ویژه در موقعیت‌هایی که فردی باتجربه، مسن‌تر یا با سابقه‌تری موفق می‌شود یا در کاری مهارت بیشتری دارد، به کار می‌رود. مثلاً در یک کار گروهی یا حرفه‌ای، فردی که سال‌ها تجربه دارد، حتی اگر سن بالاتری داشته باشد، در مقایسه با کسانی که به تازگی وارد آن حرفه شده‌اند، اغلب موفق‌تر و کارآمدتر است. این موفقیت می‌تواند در زمینه‌های مختلف، از ورزش گرفته تا امور اجتماعی یا خانوادگی، مشاهده شود.

سازمان جهانی طبیعت (World Wide Fund for Nature یا به اختصار WWF) یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین سازمان‌های غیرانتفاعی جهانی در زمینه حفاظت از محیط زیست است. این سازمان در سال 1961 تأسیس شده و هدف اصلی آن حفاظت از طبیعت و ارتقاء شرایط زیست‌محیطی برای نسل‌های آینده است. در اینجا به طور جامع به تاریخچه، اهداف، فعالیت‌ها و برنامه‌های این سازمان پرداخته می‌شود.

1. تاریخچه سازمان جهانی طبیعت (WWF)

سازمان جهانی طبیعت در تاریخ 11 سپتامبر 1961 در سوئیس تأسیس شد. این سازمان ابتدا با نام "World Wildlife Fund" به فعالیت‌های حفاظتی در زمینه حیات وحش و محیط زیست پرداخته و در سال 1986 نام خود را به "World Wide Fund for Nature" تغییر داد تا دامنه فعالیت‌های خود را از حیات وحش به حفاظت از کلیه جنبه‌های طبیعت و اکوسیستم‌ها گسترش دهد.

حیات وحش ( Wildlife) به مجموعه‌ای از موجودات زنده اطلاق می‌شود که به طور طبیعی در محیط‌های مختلف زیستی زندگی می‌کنند و هیچ وابستگی مستقیمی به انسان‌ها ندارند. این موجودات شامل جانوران، گیاهان، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌ها می‌شوند که در اکوسیستم‌های طبیعی نظیر جنگل‌ها، صحراها، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، و کوه‌ها سکونت دارند. حیات وحش از تنوع بی‌نظیری برخوردار است و نقشی حیاتی در تعادل اکوسیستم‌ها و فرآیندهای طبیعی ایفا می‌کند.

اهمیت حیات وحش

1. حفظ تعادل اکوسیستم‌ها: حیات وحش نقش‌های خاصی در اکوسیستم‌ها ایفا می‌کند که بدون آن‌ها طبیعت دچار اختلال می‌شود. به عنوان مثال، حیوانات گیاه‌خوار به کنترل رشد گیاهان کمک می‌کنند، و شکارچیان بالاتر در زنجیره غذایی تعداد گونه‌های دیگر را متعادل می‌کنند. حشرات گرده‌افشان باعث تولید مثل گیاهان می‌شوند که برای تنوع زیستی اهمیت دارند.

کلمه "آمریکا" به‌طور کلی به قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی اشاره دارد، که شامل کشورهای مختلفی از جمله ایالات متحده آمریکا، مکزیک، برزیل، کانادا و دیگر کشورهای قاره‌های آمریکاست.

در معنای خاص‌تر، واژه "آمریکا" به ایالات متحده آمریکا اشاره دارد، که یک کشور بزرگ و قدرتمند در قاره آمریکا است و به‌عنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین کشورهای جهان شناخته می‌شود.

واژه "آمریکا" از نام "آمریکو وسبوچی" (Amerigo Vespucci) گرفته شده است، که یک کاوشگر ایتالیایی بود و نقش مهمی در شناساندن قاره‌های جدید به جهان ایفا کرد. این نام در ابتدا برای اشاره به قاره‌های جدیدی که توسط کاوشگران اروپایی کشف شده بود، استفاده شد و بعدها به تدریج به عنوان نام کل قاره‌ها و همچنین کشور ایالات متحده آمریکا به‌کار رفت.

آمریگو وسپوچی (Amerigo Vespucci) یکی از شناخته‌شده‌ترین کاشفان تاریخ است که نام قاره آمریکا به یاد او بر این قاره نهاده شده است. وی در تاریخ ۹ مارس ۱۴۵۴ در شهر فلورانس، ایتالیا به دنیا آمد و در ۲۲ فوریه ۱۵۱۲ درگذشت. وسپوچی نه تنها کاشفی برجسته بود، بلکه نقشه‌نگاری ماهر نیز محسوب می‌شد و دستاوردهایش در ترسیم نقشه‌های جغرافیایی تأثیرات زیادی بر تاریخ جغرافیا و شناخت دنیای جدید داشت.

آغاز سفرهای دریایی

آمریگو وسپوچی سفرهای دریایی خود را در سال ۱۴۹۷ آغاز کرد، یعنی پنج سال پس از سفر معروف کریستف کلمب به قاره آمریکا. هر دو کاشف برای دولت اسپانیا کار می‌کردند و هزینه سفرهایشان نیز از سوی این دولت تأمین می‌شد. با این حال، وسپوچی بیشتر از کلمب به مناطق مختلف قاره آمریکا سفر کرده بود و تجربه بیشتری از این سرزمین‌های جدید به دست آورده بود.

خشکی‌زی (Terrestrial Animals) به گروهی از حیوانات گفته می‌شود که عمدتاً در محیط‌های خشکی زندگی می‌کنند. این حیوانات به گونه‌ای تطابق یافته‌اند که بتوانند در محیط‌های خشک و بدون وجود آب در دسترس به خوبی زندگی کنند و بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی و رفتاری آن‌ها برای سازگاری با خشکی به تکامل رسیده است. این گروه شامل حیوانات مختلفی از جمله پستانداران، خزندگان، پرندگان، حشرات و دیگر گروه‌ها می‌شود.

1. ویژگی‌های عمومی خشکی‌زی‌ها

خشکی‌زی‌ها به دلیل زندگی در محیط‌های غیرآبزی، ویژگی‌ها و سازگاری‌های خاصی پیدا کرده‌اند که به آن‌ها امکان بقا در خشکی را می‌دهند. برخی از ویژگی‌های کلیدی این حیوانات عبارتند از:

• پوست و پوشش بدن: یکی از مهم‌ترین سازگاری‌های خشکی‌زی‌ها، پوست آن‌هاست. پوست این حیوانات به‌طور کلی به گونه‌ای طراحی شده است که از تبخیر آب جلوگیری کند. در برخی از خزندگان مانند مارها، پوست به‌طور کامل پوشیده از مقیاس‌های سخت است که از از دست دادن رطوبت جلوگیری می‌کند. پستانداران معمولاً پوست پوشیده از مو دارند که به حفظ دمای بدن و جلوگیری از تبخیر آب کمک می‌کند.

روش‌های دفاعی (به انگلیسی: Defensive methods) در جانوران به مجموعه رفتارها، ساختارها یا ویژگی‌هایی گفته می‌شود که به حیوانات کمک می‌کنند تا از خود در برابر شکارچیان یا تهدیدات دیگر محافظت کنند. این روش‌ها می‌توانند به اشکال مختلف ظاهر شوند و بسته به نوع جانور، محیط زندگی و نوع تهدیدها، متفاوت باشند. در اینجا، انواع مختلف روش‌های دفاعی جانوران بررسی می‌شود.

1. دفاع فیزیکی (سازه‌ای یا ساختاری)

در بسیاری از جانوران، دفاع‌ها به صورت ویژگی‌های فیزیکی هستند که آنها را از شکارچیان محافظت می‌کند.

• پوست یا شاخ‌ها: برخی از جانوران مثل خارپشت‌ها و گاوها از شاخ یا خارهایی برای دفاع استفاده می‌کنند. خارپشت‌ها با جمع کردن خارهای بدنشان به شکلی دفاعی تبدیل می‌شوند که برای شکارچیان ناخوشایند است.