پلانکتونها (به انگلیسی : plankton) موجودات ریز و شناور در آبهای دریایی و آب های شیرین هستند که قادر به شنا کردن فعالانه در برابر جریانهای آبی نبوده و عمدتاً توسط جریانهای آب جابهجا میشوند. این موجودات میکروسکوپی، نقش حیاتی در اکوسیستمهای آبی ایفا میکنند و در زنجیره غذایی دریایی و در تنظیم کربن و اکسیژن در اقیانوسها و دریاها اهمیت بسیاری دارند.
پلانکتونها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
1. فیتوپلانکتونها (Phytoplankton)
فیتوپلانکتونها شامل موجودات گیاهی ریز میکروسکوپی هستند که از نظر علمی در ردههای مختلف مانند جلبکها، سیانوباکتریها (باکتریهای سبز-آبی) و دیاتومهها قرار میگیرند. این موجودات مانند گیاهان در فرآیند فتوسنتز انرژی خورشیدی را تبدیل به انرژی شیمیایی میکنند و در نتیجه اکسیژن تولید مینمایند. فیتوپلانکتونها به دلیل نقشی که در تولید اکسیژن دارند، برای حفظ تعادل زیستی سیاره ضروری هستند.