کتاب بهرام

هرم غذایی و زنجیره‌ی غذایی هر دو مفاهیمی در زمینهٔ تغذیه و ارتباطات غذایی هستند، اما مفاهیم مختلفی را نشان می‌دهند.

هرم غذایی:
هرم غذایی یک نمایش گرافیکی است که مصرف مواد غذایی مختلف را به صورت سلسله‌مراتبی نشان می‌دهد. این هرم بر اساس تقسیم بندی مواد غذایی به گروه‌های مختلف مانند غلات، میوه‌ها و سبزیجات، منابع پروتئینی، لبنیات و چربی‌ها ساخته می‌شود. هدف اصلی این نمایش، تشویق افراد به مصرف متنوع و متعادل مواد غذایی مختلف و ارائه الگوی تغذیه‌ی سالم است.

زنجیره‌ی غذایی:
زنجیره‌ی غذایی به توالی انتقال مواد غذایی از سطح پایین‌تر (مانند گیاهان) به سطح بالاتر (مانند حیوانات گیاه‌خوار و یا حیوانات شکاری) و در نهایت به انسان‌ها را نشان می‌دهد. این فرایند شامل تغذیه‌ی گیاه‌خواران توسط گیاهان، تغذیه‌ی گوشت‌خواران توسط گیاه‌خواران و یا حیوانات شکاری توسط گوشت‌خواران و غیره است. زنجیره‌ی غذایی نشان می‌دهد چگونه انرژی و مواد غذایی از یک مرحله به مرحله دیگر در طبیعت منتقل می‌شود.

به طور خلاصه، هرم غذایی بر روی مصرف مواد غذایی متنوع و متعادل تأکید دارد، در حالی که زنجیره‌ی غذایی بر روی انتقال انرژی و مواد غذایی از یک سطح به سطح دیگر در طبیعت تمرکز دارد.

هرم غذایی:
هدف اصلی هرم غذایی، تشویق مصرف متنوع و متعادل مواد غذایی در جامعه است. این هرم به صورت سلسله مراتبی نمایش داده می‌شود و در هر سطح مجموعه‌ای از مواد غذایی را نشان می‌دهد. در بالای هرم قرار گرفتن مواد غذایی کمتر، و در پایین آن قرار گرفتن مواد غذایی بیشتر را نمایش می‌دهد. برخی از هرم‌های غذایی شناخته شده عبارتند از:

1. هرم غذایی اصلی: این هرم شامل غلات، نان، برنج، غلات صبحانه و سایر منابع غلات است. این گروه مواد غذایی باید بیشترین حجم تشکیل دهنده رژیم غذایی باشد.

2. هرم سبزیجات و میوه‌ها: این گروه شامل سبزیجات، میوه‌ها و آبمیوه‌ها است. مصرف متنوع از این مواد غذایی می‌تواند تامین کننده ویتامین‌ها، مواد مغذی مختلف و فیبر غذایی باشد.

3. هرم منابع پروتئینی: این گروه شامل ماهی، گوشت قرمز و سفید، مرغ، تخم مرغ، لوبیا، نخود و سایر منابع پروتئینی است. این مواد غذایی باید به میزان متعادل مصرف شوند.

4. هرم محصولات لبنی: این گروه شامل شیر، ماست، دوغ، پنیر و سایر محصولات لبنی است. مصرف این مواد غذایی می‌تواند منبعی از کلسیم و پروتئین برای بدن باشد.

5. هرم چربی‌ها: این گروه شامل روغن‌ها، کره، خامه و مواد چربی دیگر است. مصرف این مواد باید به حداقل رسانده شود و از منابع چربی‌های سالم مثل روغن‌های نباتی انتخاب شود.

زنجیره‌ی غذایی:
زنجیره‌ی غذایی نشان می‌دهد که چگونه مواد غذایی از یک سطح به سطح دیگر در طبیعت منتقل می‌شوند و در نهایت به ما انسان‌ها می‌رسند. این زنجیره شامل تغذیه‌ی گیاهان توسط نور خورشید و غیره، تغذیه‌ی گیاه‌خواران توسط گیاهان، تغذیه‌ی گوشت‌خواران توسط گیاه‌خواران یا حیوانات شکاری و غیره است. به عنوان مثال، گیاهان از نور خورشید انرژی دریافت می‌کنند و از طریق فرایند تصویرسازی، این انرژی به شکل گلوکز ذخیره می‌شود. سپس گیاه‌خواران از این گیاهان تغذیه می‌کنند و انرژی‌یابی می‌کنند. حیوانات شکاری همچنین می‌توانند از گوشت گیاه‌خواران تغذیه کنند و انرژی‌یابی کنند. در نهایت، انسان‌ها نیز از این زنجیره‌ی غذایی بهره‌برداری می‌کنند و مواد غذایی را مصرف می‌کنند.

از این رو، هرم غذایی بر روی تغذیه‌ی متنوع و متعادل در جوامع انسانی تأکید دارد، در حالی که زنجیره‌ی غذایی بر روی انتقال انرژی و مواد غذایی از یک سطح به سطح دیگر در طبیعت تمرکز دارد.