ضرب‌المثل "خروسی را که شغال صبح می‌برد، بگذار سر شب ببرد!" یکی از ضرب‌المثل‌های پرکاربرد در زبان فارسی است که به‌طور معمول برای اشاره به شرایط یا وضعیت‌هایی به کار می‌رود که در آن یک اتفاق ناخوشایند یا منفی در حال وقوع است. این ضرب‌المثل می‌تواند به شکل‌های مختلفی تفسیر شود و معانی مختلفی داشته باشد. در ادامه به بررسی سه برداشت رایج از این ضرب‌المثل می‌پردازیم.
1- اتفاق بد زودتر رخ دادن بهتر است
یکی از تفاسیر رایج این ضرب‌المثل این است که اگر قرار است یک اتفاق بد بیفتد، بهتر است که زودتر از آنچه که انتظار می‌رود، رخ دهد. در واقع، در این برداشت، ضرب‌المثل به این معناست که وقتی چیزی قرار است به بدی یا به ضرر ما تمام شود، نباید برای وقوع آن دیرتر از آنچه که باید انتظار کشید. در این حالت، آنچه که برای فرد ناراحت‌کننده یا دردآور است، هر چه زودتر اتفاق بیفتد، بهتر از این است که در زمانی نامناسب یا در نقطه‌ای دیگر از روز رخ دهد.
به عبارتی دیگر، "خروسی را که شغال صبح می‌برد، بگذار سر شب ببرد!" یعنی وقتی که نمی‌توان از وقوع یک اتفاق ناخوشایند جلوگیری کرد، بهتر است که این اتفاق هرچه سریع‌تر و بدون تأخیر رخ دهد. این تفکر بیشتر به نوعی رضایت از تسریع در فرآیند اتفاقات منفی است.
2- بی‌عرضگی و ناتوانی فرد
در این برداشت، خروس نماد یک فرد ناتوان، بی‌عرضه یا ضعیف است. وقتی که گفته می‌شود "خروسی را که شغال صبح می‌برد، بگذار سر شب ببرد"، منظور این است که فردی که در برابر تهدید یا مشکلات ناتوان است، بهتر است که این ضعف یا بی‌عرضگی از ابتدا آشکار شود. در اینجا، شغال به عنوان یک تهدید یا دشمن، خروس را به نشانه ضعف می‌گیرد و هیچ گونه مقاومتی از طرف خروس مشاهده نمی‌شود.
این ضرب‌المثل می‌تواند به وضعیت‌های اجتماعی یا کاری اشاره داشته باشد که فردی در آن نتواسته از خود دفاع کند و به راحتی مغلوب شده است. وقتی که فرد توان مقابله با مشکلات را ندارد، بهتر است که در اولین فرصت این ضعف خود را نشان دهد تا بتواند با آن کنار بیاید و از به تعویق انداختن این مواجهه خودداری کند. در واقع، این ضرب‌المثل می‌خواهد بگوید که نباید در برابر مشکلات و ضعف‌ها فرار کرد و بهتر است هرچه زودتر با آن مواجه شد.
3- پذیرش حتمیت یک اتفاق بد
یکی دیگر از تفاسیر این ضرب‌المثل این است که اگر اتفاق بدی قرار است بیفتد، بهتر است که از همان ابتدا با آن کنار بیاییم و امید واهی به تغییر آن نداشته باشیم. به عبارت دیگر، این ضرب‌المثل می‌خواهد بگوید که گاهی اوقات ما در برابر اتفاقات منفی یا مشکلات زندگی مقاومت می‌کنیم و امید داریم که شاید شرایط به گونه‌ای تغییر کند که به نفع ما باشد. اما اگر این تغییر غیرممکن باشد و اتفاقی بد حتمی است، بهتر است که از همان ابتدا با آن کنار بیاییم و برای آن آماده باشیم.
در این دیدگاه، "خروسی را که شغال صبح می‌برد، بگذار سر شب ببرد!" به این معناست که بهتر است همان ابتدای روز خود را برای وقوع یک مشکل یا آسیب آماده کنیم تا وقتی که آن اتفاق افتاد، شوکه نشویم و بدانیم که هیچ چیز دائمی نیست و تغییرات منفی ممکن است هر لحظه رخ دهند. این نگاه به پذیرش و مواجهه با سختی‌ها و مشکلات تأکید دارد.
نتیجه‌گیری
ضرب‌المثل "خروسی را که شغال صبح می‌برد، بگذار سر شب ببرد!" از آن دسته ضرب‌المثل‌هایی است که به تناسب موقعیت‌های مختلف معانی گوناگونی پیدا می‌کند. این مثل می‌تواند به مفهوم پذیرش واقعیت‌ها، تسریع در وقوع یک اتفاق بد یا اشاره به بی‌عرضگی فردی باشد که در برابر مشکلات مقاومتی از خود نشان نمی‌دهد. به هر حال، این ضرب‌المثل نوعی هشدار است که در شرایط مختلف زندگی، باید خود را برای مواجهه با مشکلات آماده کرده و از پذیرش واقعیت‌های ناخوشایند پرهیز نکنیم.
مطالب مرتبط:
