تالاب‌ها به عنوان محیط‌هایی با ویژگی‌های خاص، میان خشکی و آب قرار دارند و می‌توانند در طول زمان وضعیت آب‌دار یا خشک داشته باشند. این مناطق طبیعی، به دلیل ماندگاری نسبی آب در آن‌ها، می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از سیلاب‌ها ایفا کنند و به عنوان زیستگاهی مناسب برای پرندگان و دیگر موجودات زنده عمل کنند. آب تالاب‌ها می‌تواند شور یا شیرین باشد و این تنوع، به غنای اکوسیستم‌های آن‌ها می‌افزاید.
کنوانسیون رامسر، که در سال ۱۹۷۱ به امضا رسید، به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها در سطح بین‌المللی تأسیس شده است. این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان، معروف به «فهرست رامسر»، تهیه کرده است. کشورهایی مانند بریتانیا و کانادا در این فهرست رکورددار هستند؛ بریتانیا با ۱۶۴ تالاب و کانادا با ۱۳۰ هزار کیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت. مقر دائمی کنوانسیون در گلند، سوئیس واقع شده است.
در ایران، وضعیت تالاب‌ها به شدت تحت تأثیر آلودگی و عدم مدیریت منابع قرار دارد. مشکلاتی نظیر عدم مدیریت پسماندها و فاضلاب‌ها، قطعه‌قطعه شدن تالاب‌ها، و تخلیه پسماندهای نفتی در مناطق تالابی، از جمله چالش‌های جدی به شمار می‌روند. گری لوییس، هماهنگ‌کننده مقیم سابق سازمان ملل در ایران، اشاره می‌کند که در یک قرن گذشته، دو سوم تالاب‌های دنیا از بین رفته‌اند و فقط ۳۳ درصد از آن‌ها باقی مانده است. او همچنین بر این باور است که نابودی تالاب‌ها نه تنها مختص ایران، بلکه مسأله‌ای جهانی است.
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که حدود ۸۷ درصد تالاب‌های جهان در سیصد سال گذشته از بین رفته‌اند و دلیل اصلی این پدیده، استفاده از زمین تالاب‌ها برای کشاورزی است. این نابودی، تهدیدی جدی برای گونه‌های گیاهی و جانوری است که به این اکوسیستم‌ها وابسته‌اند.
تالاب‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. باتلاق‌ها، مانداب‌ها، خلاش‌ها، خلنگزارها و لشاب‌ها از جمله این انواع هستند. تالاب‌های مصنوعی نیز برای مدیریت سیلاب‌ها و پرورش ماهی ساخته می‌شوند، مانند پروژه‌های چاه‌نیمه در سیستان. این تنوع در نوع و کارکرد تالاب‌ها، اهمیت آن‌ها را در اکوسیستم‌های طبیعی و انسانی دوچندان می‌کند و حفظ آن‌ها به دلیل نقش حیاتی‌شان در تعادل محیط زیست ضروری است.