کتاب بهرام

مفهوم شرق و غرب در جغرافیا و فرهنگ جهانی نقش مهمی ایفا می‌کند. اما چرا اروپا و آمریکا به عنوان "غرب" و آسیا به عنوان "شرق" شناخته می‌شوند؟ این تقسیم‌بندی ریشه در تاریخ، فرهنگ و نگرش‌های باستانی دارد و با وجود کروی بودن زمین، هنوز هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب به بررسی ریشه‌های این تقسیم‌بندی و جذابیت‌های آن می‌پردازیم.

ریشه‌های تاریخی تقسیم‌بندی شرق و غرب

۱. تمدن‌های باستانی و مرکزیت اروپا:
تقسیم‌بندی شرق و غرب به دوران باستان بازمی‌گردد. تمدن‌های باستانی مانند یونان و روم، خود را مرکز جهان می‌دانستند. از دیدگاه آنها، سرزمین‌های شرقی (مانند ایران، هند و چین) به عنوان "شرق" و سرزمین‌های غربی (مانند اروپای غربی) به عنوان "غرب" شناخته می‌شدند. این نگرش بعدها در دوره‌های تاریخی بعدی نیز ادامه یافت.

۲. توسعه نقشه‌برداری و جغرافیا:

 جدول ۵ ستونه شامل نام کشورهای آفریقایی 

این جدول شامل ۵۴ کشور آفریقایی است که در ۵ ستون تقسیم‌بندی شده‌اند.

شاخ آفریقا (به انگلیسی: Horn of Africa) یک منطقه جغرافیایی در شرق قاره آفریقا است که به دلیل شکل خاص خود، شبیه به شاخ کرگدن، به این نام معروف شده است. این منطقه شامل چهار کشور سومالی، جیبوتی، اریتره و اتیوپی می‌شود و از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اهمیت زیادی دارد.

علت نام‌گذاری

نام "شاخ آفریقا" به دلیل شکل جغرافیایی این منطقه انتخاب شده است. این شبه‌جزیره به سمت شرق قاره آفریقا گسترش یافته و به شکل یک شاخ به داخل آب‌های اقیانوس هند و دریای عرب پیشروی کرده است. این شکل منحصر به فرد باعث شده تا این منطقه به عنوان "شاخ آفریقا" شناخته شود.

موقعیت جغرافیایی

دریای سیاه (Black Sea) یکی از مهم‌ترین دریاهای نیمه‌محصور در جهان است که در مرز بین اروپا و آسیا قرار دارد. این دریا به دلیل موقعیت استراتژیک، تاریخ غنی و اکوسیستم منحصر به فرد، نقش مهمی در اقتصاد، فرهنگ و محیط زیست منطقه ایفا می‌کند. در این مطلب به بررسی ویژگی‌های جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و زیست‌محیطی دریای سیاه پرداخته می‌شود.

جغرافیای دریای سیاه

دریای سیاه در جنوب شرقی اروپا و غرب آسیا واقع شده است و توسط شش کشور احاطه شده است:

• اوکراین (شمال)

• روسیه (شمال شرق)

• گرجستان (شرق)

• ترکیه (جنوب)

• بلغارستان (جنوب غرب)

• رومانی (غرب)

این دریا از طریق تنگه بسفر و دریای مرمره به دریای اژه و مدیترانه متصل می‌شود. همچنین از طریق تنگه کرچ به دریای آزوف راه دارد.

دریای مدیترانه (Mediterranean Sea) یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاهای جهان است که نقش کلیدی در تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و اکولوژی منطقه‌ای وسیع ایفا می‌کند. این دریا به دلیل موقعیت استراتژیک، آب‌وهوای معتدل و جاذبه‌های طبیعی، از دیرباز مورد توجه تمدن‌های مختلف بوده است. در این مطلب به بررسی ویژگی‌های جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و زیست‌محیطی دریای مدیترانه می‌پردازیم.

ویژگی‌های جغرافیایی

1. موقعیت:

   • دریای مدیترانه بین سه قاره اروپا، آفریقا و آسیا قرار دارد.

   • از غرب به اقیانوس اطلس (از طریق تنگه جبل‌الطارق) و از شرق به دریای سیاه (از طریق تنگه داردانل و بسفر) متصل است.

2. مساحت و عمق:

   • مساحت: حدود ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع.

   • عمق متوسط: حدود ۱۵۰۰ متر.

لهوتسه (Lhotse) یکی از برجسته‌ترین و دشوارترین قله‌های جهان است که با ارتفاع ۸۵۱۶ متر به عنوان چهارمین قله مرتفع جهان شناخته می‌شود. این قله در مرز تبت (چین) و نپال قرار دارد و به واسطه قرار گرفتن در نزدیکی اورست، بلندترین قله جهان، معمولاً توجه کمتری نسبت به آن جلب می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم این قله، اتصال آن به اورست از طریق گردنه جنوبی است که باعث می‌شود صعود به آن به یکی از چالش‌برانگیزترین و سخت‌ترین تجربه‌های کوهنوردی تبدیل شود.

جبهه جنوبی لهوتسه، که پرشیب و خطرناک است، باعث می‌شود که این قله یکی از دشوارترین قله‌ها برای صعود باشد. در این جبهه، در فاصله‌ای تنها ۲٫۲۵ کیلومتری، ارتفاع ۳٫۲ کیلومتر افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده‌ی سختی و چالش‌های فراوان در صعود به این قله است.

کوه اورست، که به نپالی "ساگارماتا" و به تبتی "چومولونگما" و به چینی "ژومولانگما" شناخته می‌شود، بلندترین کوه و بالاترین نقطهٔ کرهٔ زمین است. ارتفاع قلهٔ اورست از سطح دریا برابر با ۸۸۴۸٫۸۶ متر (تقریباً ۲۹٬۰۱۵ پا) است و در رشته کوه هیمالیا قرار دارد. این کوه در کشور نپال واقع شده و در میان کوه‌نوردان از شهرت زیادی برخوردار است.

پیشینهٔ اندازه‌گیری ارتفاع اورست به سال ۱۸۵۶ برمی‌گردد که در طرح نقشه‌برداری مثلثاتی بزرگ هند، برای نخستین‌بار ارتفاع این قله که در آن زمان با نام "قله ۱۵" شناخته می‌شد، ۸٬۸۴۰ متر گزارش شد. نام اورست در سال ۱۸۶۵ توسط انجمن سلطنتی جغرافیا به افتخار جرج اورست، رئیس ممیزی بریتانیا در هندوستان، انتخاب شد. این انتخاب به رغم مخالفت خود اورست انجام گرفت و به دلیل عدم دسترسی به نپال و تبت در آن زمان، نام‌های محلی قابل استفاده نبودند. با این حال، نام "چومولونگما" برای سده‌ها در میان مردم نپال و تبت رایج بود.

کلنل سر جرج اورست (Sir George Everest) یک نقشه‌بردار و جغرافی‌دان برجسته اهل ولز بود که در تاریخ ۴ ژوئیه ۱۷۹۰ به دنیا آمد و در ۱ دسامبر ۱۸۶۶ درگذشت. او در دوره‌ای مهم در تاریخ نقشه‌برداری هند زندگی می‌کرد و نقش بی‌بدیلی در تحقیقات جغرافیایی و نقشه‌برداری شبه‌قاره هند ایفا کرد.

اورست در مقام سر نقشه‌بردار کل هند از سال ۱۸۳۰ تا ۱۸۴۳، مسئولیت‌های زیادی را بر عهده داشت که مهم‌ترین آن تکمیل پروژه بررسی مثلثاتی بزرگ بود.

کانگچنجونگا (به انگلیسی: Kangchenjunga)، که به معنای «پنج جواهر برفی» است، سومین قله بلند جهان در رشته کوه هیمالیا به شمار می‌رود. این قله به همراه چهار قله دیگر مجاور خود که همگی ارتفاعی بیش از ۸۴۵۰ متر دارند، پنج قله‌ای را تشکیل می‌دهد که به‌طور مشترک به نام کانگچنجونگا شناخته می‌شوند. ارتفاع قله اصلی کانگچنجونگا به ۸۵۸۶ متر می‌رسد و آن را به یکی از قله‌های برجسته و بی‌نظیر در دنیا تبدیل کرده است. این کوه در نواحی شرقی هیمالیا قرار دارد و به عنوان شرقی‌ترین قله ۸۰۰۰ متری جهان شناخته می‌شود.

منطقه کانگچنجونگا از لحاظ جغرافیایی بسیار پیچیده است و از چندین قله یخی تشکیل شده که بر روی خط الراس کوه قرار دارند. این منطقه به صورت یک X بزرگ شکل گرفته است و به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از نظر زیبایی و عظمت طبیعی بسیار چشم‌نواز است. کوه‌های مجاور شامل قلل عظیمی مانند سینولچو (۶۸۸۸ متر)، ژانو (۷۷۱۰ متر)، کابروی شمالی و جنوبی (۷۳۳۸ متر و ۷۳۱۶ متر)، قله راتنگ (۶۶۷۸ متر) و همچنین دوقلوهای تواینز و قله چادر (Tent Peak) به منطقه‌ زیبای کانگچنجونگا افزوده‌اند.

نصف‌النهار مبدأ گرینویچ، که به آن نیمروزان گرینویچ نیز گفته می‌شود، خط طولی است که از رصدخانه سلطنتی گرینویچ در لندن، انگلستان عبور می‌کند و به عنوان طول جغرافیایی صفر تعریف شده است. این خط فرضی، شرق و غرب را از یکدیگر جدا کرده و به عنوان نقطه مبدأ در جهت‌یابی بر روی کره زمین شناخته می‌شود. همچنین، این خط پایه‌ای برای اندازه‌گیری زمان است و تمام مناطق زمانی بر اساس این نقطه تعیین شده‌اند.

نصف‌النهار مبدأ از قطب شمال آغاز شده و با عبور از کشورهای زیر به قطب جنوب می‌رسد:

بریتانیا
فرانسه
اسپانیا
الجزایر
مالی
بورکینافاسو
توگو
غنا
سرزمین شهبانو ماود در جنوبگان

علت انتخاب به عنوان مبدأ