کتاب بهرام

چرا آسمان شب تاریک است؟ (معمای اولبرس)

آسمان شب همیشه الهام‌بخش انسان بوده است. از نخستین شکارچیان-گردآورندگان که در کنار آتش، به آسمان پرستاره نگاه می‌کردند تا دانشمندان امروزی که با تلسکوپ‌های فضایی به اعماق کیهان می‌نگرند، همه یک پرسش ساده اما عمیق داشته‌اند:
اگر جهان پر از ستاره است، چرا آسمان شب سراسر نورانی نیست؟

این پرسش در تاریخ علم به «معمای اولبرس» (Olbers’ Paradox) مشهور است. اما پاسخ به این پرسش، ساده و مستقیم نیست. بیایید مرحله به مرحله بررسی کنیم.

ریشه‌ی معما

فرض کنید جهان بی‌نهایت بزرگ و پر از ستاره باشد. اگر از هر نقطه‌ی آسمان به هر جهت نگاه کنیم، در نهایت باید به سطح یک ستاره برخورد کنیم، درست مثل این‌که در یک جنگل بی‌انتها بایستید: هر جا نگاه کنید تنهٔ درختی می‌بینید. پس آسمان باید سراسر درخشان باشد، حتی در شب!