کتاب بهرام

خون (Blood) چیست؟

مقدمه

خون یکی از مهم‌ترین مایعات بیولوژیکی در بدن انسان و سایر موجودات زنده است که نقش‌های حیاتی در حفظ سلامتی و عملکرد صحیح سیستم‌های مختلف بدن ایفا می‌کند. این مایع قرمز رنگ به‌عنوان یک وسیله حمل و نقل برای مواد مختلف در بدن عمل می‌کند و به‌طور کلی از سلول‌ها و مایعاتی به نام پلاسما تشکیل شده است.

ترکیب خون

خون از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. پلاسما (Plasma):

   • پلاسما حدود ۵۵ درصد از حجم خون را تشکیل می‌دهد و شامل ۹۰ درصد آب و ۱۰ درصد مواد حل‌شده است. این مواد شامل پروتئین‌ها (مانند آلبومین، گلوبولین و فیبرینوژن)، الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم و کلر)، هورمون‌ها، گلوکز و مواد مغذی دیگر می‌باشند.

سخت‌پوستان (Crustaceans)

مقدمه

سخت‌پوستان (Crustaceans) گروهی از جانوران آبزی هستند که به زیرشاخهٔ بندپایان (Arthropoda) تعلق دارند. این جانوران به‌خاطر داشتن پوسته‌ای سخت و مفاصل قابل انعطاف، به‌طور خاص در محیط‌های آبی زندگی می‌کنند. سخت‌پوستان شامل انواع مختلفی از جانوران می‌شوند که از لحاظ شکل، اندازه و رفتار بسیار متنوع هستند.

ویژگی‌های عمومی سخت‌پوستان

1. ساختار بدن:

   • سخت‌پوستان دارای بدن تقسیم‌شده به سه قسمت اصلی هستند: سر (Cephalothorax)، شکم (Abdomen) و دم (Tail).
   • آن‌ها معمولاً دارای دو جفت شاخک یا آنتن (Antennae) هستند که برای حس کردن محیط اطراف استفاده می‌شود.

2. پوست و پوسته:

پاندا (Panda) که به‌طور علمی به نام Ailuropoda melanoleuca شناخته می‌شود، یکی از نمادهای حیات وحش چین و یکی از معروف‌ترین گونه‌های پستاندار در جهان است. این جانور به خاطر ظاهر خاصش، با خز سیاه و سفید و چشمان گرد و سیاه، شناخته می‌شود. پانداها عمدتاً گیاه‌خوار (Herbivorous) هستند و رژیم غذایی آن‌ها به‌طور عمده شامل بامبو (Bamboo) می‌شود، که تقریباً ۹۹ درصد از غذای آن‌ها را تشکیل می‌دهد. پانداها به‌خاطر وابستگی شدیدشان به بامبو، در مناطق کوهستانی و جنگل‌های مرطوب (Moist Forests) چین زندگی می‌کنند.

پاندای غول‌پیکر: ویژگی‌ها و وضعیت کنونی

پاندای غول‌پیکر (Giant Panda) که با نام علمی Ailuropoda melanoleuca و در زبان چینی به عنوان 大熊猫 (dàxióngmāo) شناخته می‌شود، گونه‌ای خرس است که عمدتاً در نواحی مرکزی و جنوب غربی چین زندگی می‌کند. این جانور به راحتی با لکه‌های سیاه روی گوش‌ها، دور چشم و بدنش قابل شناسایی است. هرچند پاندای غول‌پیکر به گروه گوشتخوارسانان تعلق دارد، اما تقریباً ۹۹ درصد از رژیم غذایی‌اش را گیاه بامبو تشکیل می‌دهد. پانداهایی که در اسارت نگهداری می‌شوند، علاوه بر بامبو، غذاهایی مانند عسل، تخم‌مرغ، ماهی، مرکبات، موز، برگ گیاهان و سیب‌زمینی را نیز مصرف می‌کنند.

خرس سیاه آسیایی: ویژگی‌ها، زیستگاه و وضعیت حفاظت

مقدمه

خرس سیاه آسیایی (Asian Black Bear) که به نام‌های خرس ماه و خرس سینه‌سفید نیز شناخته می‌شود، گونه‌ای از خرس در اندازه متوسط است که به‌خوبی برای زندگی در درختان انطباق یافته است. این خرس به‌خاطر لکه سفیدی که به شکل حرف V بر روی قفسه سینه‌اش دارد، قابل شناسایی است. این گونه در مناطق وسیعی از جنوب آسیا، شمال شرق چین، خاورمیانه، دور روسیه و ژاپن زندگی می‌کند و به‌دلیل تهدیدات مختلف، در فهرست گونه‌های در خطر انقراض قرار دارد.

ویژگی‌های جسمانی

خرس سیاه آسیایی دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از دیگر گونه‌های خرس متمایز می‌کند:

• اندازه: طول این خرس بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر (4 تا 6 فوت) متغیر است.
• وزن: خرس‌های نر معمولاً بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم (660 تا 990 پوند) و خرس‌های ماده بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم (220 تا 550 پوند) وزن دارند.
• عمر: عمر متوسط این خرس‌ها حدود ۲۵ سال است.

خرس سیاه آسیایی بیشتر گیاه‌خوار است، اما از جانوران و حشرات، مهره‌داران کوچک و نوزاد پستانداران نیز تغذیه می‌کند. این خرس معمولاً در اواخر تابستان جفت‌گیری کرده و پس از حدود هفت ماه دو توله به دنیا می‌آورد.

خرس گریزلی: ویژگی‌ها، زیستگاه و رفتار

مقدمه

خرس گریزلی (Grizzly bear) یا خرس قهوه‌ای آمریکای شمالی، زیرگونه‌ای از خرس قهوه‌ای است که عمدتاً در ارتفاعات مناطق غربی آمریکای شمالی زندگی می‌کند. این جانور به عنوان یکی از نمادهای طبیعت وحشی در آمریکای شمالی شناخته می‌شود و دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را از سایر خرس‌ها متمایز می‌کند.

تاریخچه و فرگشت

خرس گریزلی احتمالاً از نژاد خرس‌های گریزلی سیاه (Black Grizzly) مشتق شده است که حدود ۱۰۰۰۰۰ سال پیش از مناطق شرقی روسیه به آلاسکا وارد شده و حدود ۱۳۰۰۰ سال پیش به مناطق جنوبی‌تر مهاجرت کرده‌اند. این جانور به‌عنوان یکی از زیرگونه‌های خرس قهوه‌ای، با سایر اشکال مورفولوژیکی این گونه در آمریکای شمالی ارتباط دارد. برخی از زیرگونه‌های دیگر خرس قهوه‌ای که به عنوان خرس گریزلی شناخته می‌شوند شامل خرس کودیاک (Kodiak Bear)، خرس کامچاتکا (Kamchatka Bear) و گریزلی شبه‌جزیره‌ای (Peninsular Grizzly) هستند.

خرس قطبی: ویژگی‌ها، رفتار و وضعیت حفاظت

مقدمه

خرس قطبی (Scientific Name: Ursus maritimus) یکی از بزرگ‌ترین و منحصر به فردترین گونه‌های خرس در جهان است. این جانور به‌طور خاص برای زندگی در مناطق سرد و یخ‌زده قطب شمال (Arctic) سازگار شده است و به عنوان نماد محیط زیست قطبی شناخته می‌شود.

ویژگی‌های جسمانی

خرس‌های قطبی دارای جثه‌ای بزرگ و قوی هستند. وزن آن‌ها معمولاً بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم (660 تا 2200 پوند) متغیر است. طول بدن آن‌ها می‌تواند به ۲.۴ تا ۳ متر (8 تا 10 فوت) برسد. برخی از ویژگی‌های جسمانی آن‌ها شامل موارد زیر است:

• پوشش خز (Fur Coat): خز خرس‌های قطبی سفید رنگ است که به آن‌ها کمک می‌کند تا در محیط برفی و یخی استتار کنند. این خز همچنین عایق حرارتی مناسبی برای محافظت از آن‌ها در برابر سرما فراهم می‌کند.

خرس‌ها: ویژگی‌ها، پراکنش و طبقه‌بندی

خرس‌ها (Bears)، پستاندارانی از خانواده خرسان (Ursidae) هستند که به زیرراسته سگ‌سانیان تعلق دارند. این جانوران با وجود تعداد کمی از گونه‌ها، پراکنش جغرافیایی بسیار وسیعی دارند و در زیستگاه‌های متنوعی از قطب شمال تا برخی نقاط نیم‌کره جنوبی زندگی می‌کنند. به‌طور کلی، خرس‌ها در قاره‌های آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، اروپا و آسیا پراکنده‌اند.

رفتار و زندگی خرس‌ها

خرس‌ها ممکن است در طول روز یا شب فعالیت کنند، اما به‌طور کلی زندگی انفرادی دارند، به‌جز در زمان تولیدمثل و هنگام نگهداری از توله‌ها. آن‌ها معمولاً حفره‌ها و غارها را به‌عنوان پناهگاه انتخاب می‌کنند و در فصل سرد به خواب زمستانی می‌روند. این خواب ممکن است تا صد روز به طول انجامد و به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط سخت زمستانی زنده بمانند.

ویژگی‌های جسمانی

لک‌لک‌سانان: راسته‌ای از پرندگان بزرگ و آبزی

لک‌لک‌سانان (Ciconiiformes) یک راسته از پرندگان هستند که به خاطر ویژگی‌های خاص خود شناخته می‌شوند. این پرندگان عموماً در اندازه‌های متوسط تا بسیار بزرگ دیده می‌شوند و به عنوان پرندگان آبزی شناخته می‌شوند. لک‌لک‌سانان دارای جثه‌ای بزرگ، پاها و گردن‌های دراز و نوک‌های بلند و راست هستند. آن‌ها به آرامی و به صورت آهسته به پرواز در می‌آیند و در حین پرواز، پاها و گردن خود را کشیده و کمی رو به پایین نگه می‌دارند. این ویژگی‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در محیط‌های آبی و تالاب‌ها به راحتی حرکت کنند و غذا پیدا کنند.

لک‌لک‌سانان معمولاً به آرامی و با تأنی راه می‌روند و به دلیل رفتارهای اجتماعی خود، در گروه‌های کوچک یا بزرگ زندگی می‌کنند. آن‌ها آشیانه‌های خود را بر روی درختان، صخره‌ها یا ساختمان‌ها می‌سازند و به این ترتیب به حفاظت از تخم‌ها و جوجه‌های خود کمک می‌کنند.

زنبورها (Bees) یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین حشرات (Insects) در طبیعت هستند که نقش حیاتی در اکوسیستم‌ها و کشاورزی ایفا می‌کنند. این حشرات به دلیل فعالیت‌های گرده‌افشانی (Pollination) و تولید عسل (Honey) شهرت دارند. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، انواع، رفتارها و اهمیت زنبورها می‌پردازیم.

1. ویژگی‌های فیزیکی (Physical Characteristics)

زنبورها معمولاً بدنی چاق و پوشیده از موهای ریز دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا گرده (Pollen) را جمع‌آوری کنند. بدن زنبورها به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود:

• سر (Head): شامل چشم‌ها (Eyes)، آرواره‌ها (Mouthparts) و آنتن‌ها یا شاخک ها (Antennae) است.
• سینه (Thorax): دارای سه جفت پا (Legs) و دو جفت بال (Wings) است.
• شکم (Abdomen): محل ذخیره گرده و عسل و همچنین حاوی نیش (Stinger) زنبور است.

2. انواع زنبورها (Types of Bees)

تالاب‌ها به عنوان محیط‌هایی با ویژگی‌های خاص، میان خشکی و آب قرار دارند و می‌توانند در طول زمان وضعیت آب‌دار یا خشک داشته باشند. این مناطق طبیعی، به دلیل ماندگاری نسبی آب در آن‌ها، می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از سیلاب‌ها ایفا کنند و به عنوان زیستگاهی مناسب برای پرندگان و دیگر موجودات زنده عمل کنند. آب تالاب‌ها می‌تواند شور یا شیرین باشد و این تنوع، به غنای اکوسیستم‌های آن‌ها می‌افزاید.

کنوانسیون رامسر، که در سال ۱۹۷۱ به امضا رسید، به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها در سطح بین‌المللی تأسیس شده است. این کنوانسیون فهرستی از تالاب‌های مهم جهان، معروف به «فهرست رامسر»، تهیه کرده است. کشورهایی مانند بریتانیا و کانادا در این فهرست رکورددار هستند؛ بریتانیا با ۱۶۴ تالاب و کانادا با ۱۳۰ هزار کیلومتر مربع تالاب، از لحاظ وسعت. مقر دائمی کنوانسیون در گلند، سوئیس واقع شده است.