کتاب بهرام

خون (Blood) چیست؟

مقدمه

خون یکی از مهم‌ترین مایعات بیولوژیکی در بدن انسان و سایر موجودات زنده است که نقش‌های حیاتی در حفظ سلامتی و عملکرد صحیح سیستم‌های مختلف بدن ایفا می‌کند. این مایع قرمز رنگ به‌عنوان یک وسیله حمل و نقل برای مواد مختلف در بدن عمل می‌کند و به‌طور کلی از سلول‌ها و مایعاتی به نام پلاسما تشکیل شده است.

ترکیب خون

خون از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. پلاسما (Plasma):

   • پلاسما حدود ۵۵ درصد از حجم خون را تشکیل می‌دهد و شامل ۹۰ درصد آب و ۱۰ درصد مواد حل‌شده است. این مواد شامل پروتئین‌ها (مانند آلبومین، گلوبولین و فیبرینوژن)، الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم و کلر)، هورمون‌ها، گلوکز و مواد مغذی دیگر می‌باشند.

2. سلول‌های خونی (Blood Cells):

   • حدود ۴۵ درصد از حجم خون را تشکیل می‌دهند و شامل سه نوع اصلی سلول هستند:
     • گلبول‌های قرمز (Red Blood Cells یا Erythrocytes): این سلول‌ها وظیفه حمل اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌های بدن و بازگرداندن دی‌اکسید کربن به ریه‌ها را دارند. آن‌ها به دلیل وجود هموگلوبین (Hemoglobin) رنگ قرمز دارند.
     • گلبول‌های سفید (White Blood Cells یا Leukocytes): این سلول‌ها مسئول دفاع از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها هستند. انواع مختلفی از گلبول‌های سفید وجود دارند که هر کدام نقش خاصی در سیستم ایمنی دارند.
     • پلاکت‌ها (Platelets یا Thrombocytes): این سلول‌ها در فرآیند لخته شدن خون (Coagulation) نقش دارند و به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کنند.

عملکردهای خون

خون دارای چندین عملکرد حیاتی است که شامل موارد زیر می‌شود:

1. حمل و نقل مواد:

   • خون اکسیژن را از ریه‌ها به سلول‌ها و دی‌اکسید کربن را از سلول‌ها به ریه‌ها منتقل می‌کند.
   • مواد مغذی، هورمون‌ها و محصولات زائد متابولیک را نیز حمل می‌کند.

2. تنظیم دما:

   • خون به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند. با توزیع حرارت تولید شده توسط متابولیسم در بدن، دما را در سطحی ثابت نگه می‌دارد.

3. حفاظت از بدن:

   • خون با استفاده از گلبول‌های سفید و آنتی‌بادی‌ها از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها دفاع می‌کند.

4. توازن مایعات و الکترولیت‌ها:

   • خون به حفظ تعادل مایعات و الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کند که برای عملکرد صحیح سلول‌ها ضروری است.

نتیجه‌گیری

خون یک مایع حیاتی است که نقش‌های متعدد و مهمی در بدن ایفا می‌کند. از حمل و نقل اکسیژن و مواد مغذی گرفته تا تنظیم دما و حفاظت از بدن در برابر بیماری‌ها، خون جزء اساسی حیات و سلامتی موجودات زنده است. حفظ سلامت خون و سیستم گردش خون برای عملکرد صحیح بدن و پیشگیری از بیماری‌ها ضروری است.