کتاب بهرام

برف چیست؟

سفیدترین هدیهٔ آسمان

برف یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی است؛ ماده‌ای که می‌تواند مناظر را در چند ساعت به نقاشی سفید و بکر تبدیل کند، صداها را خفه کند و حتی خلق‌وخوی ما را تغییر دهد. اما برف دقیقاً چیست؟ چگونه شکل می‌گیرد؟ و چرا تا این اندازه برای انسان‌ها الهام‌بخش بوده است؟

بیایید سفری علمی و فرهنگی به دنیای برف داشته باشیم.

برف در ساده‌ترین تعریف

برف چیزی نیست جز آب یخ‌زده‌ای که به شکل بلورهای ریز از آسمان می‌بارد. اما همین تعریف ساده پشت‌صحنه‌ای پیچیده دارد. برف شامل میلیون‌ها دانه کوچک کریستالی است که هر کدام ساختاری منحصربه‌فرد دارند.

برف زمانی رخ می‌دهد که بخار آب موجود در هوا در دماهای زیر صفر، روی ذرات گردوغبار یا هسته‌های یخ متراکم شده و به شکل کریستال یخ درمی‌آید. این کریستال‌ها سپس با هم برخورد کرده و دانه‌های بزرگ‌تر برف را می‌سازند.

فرآیند شکل‌گیری برف

کتاب منشاء انوع یا خاستگاه گونه‌ها (On the Origin of Species) اثر چارلز داروین یکی از مهم‌ترین آثار علمی تاریخ زیست‌شناسی است که در سال ۱۸۵۹ منتشر شد. این اثر نظریات جدیدی دربارهٔ فرگشت، پیدایش حیات و انقراض انواع جانداران ارائه می‌دهد و به عنوان یک انقلاب در علوم زیست‌شناسی شناخته می‌شود. در این کتاب، داروین اولین بار نظریه انتخاب طبیعی را معرفی کرد که به توضیح چگونگی تحول گونه‌ها و تنوع حیات در طول زمان پرداخته است.

پیشینه و تاریخچهٔ نگارش

چارلز داروین پس از پنج سال سفر دریایی با کشتی اچ‌ام‌اس بیگل به مناطق مختلف از جمله آمریکای جنوبی، به ایده‌های اولیه خود دربارهٔ فرگشت رسید. نخستین پیش‌نویس کتاب خاستگاه گونه‌ها را در سال ۱۸۴۲ نوشت و تا سال ۱۸۴۴ آن را گسترش داد. داروین ابتدا در سال ۱۸۵۸ نظریهٔ خود را در یک مقاله منتشر کرد، اما یک سال بعد کتاب کامل خود را با عنوان "اصل انواع به کمک انتخاب طبیعی یا بقای نژادهای اصلح در تنازع بقا" منتشر کرد که بعدها به نام خاستگاه گونه‌ها شناخته شد. چاپ اول این کتاب با استقبال زیادی روبه‌رو شد و ۱۲۰۰ نسخه آن در همان روز اول انتشار به فروش رسید.

چارلز رابرت داروین (۱۸۰۹-۱۸۸۲)، زیست‌شناس و زمین‌شناس برجسته انگلیسی، یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ علم به شمار می‌آید. او بیشتر به دلیل نظریه فرگشت و معرفی مفهوم انتخاب طبیعی شناخته شده است. داروین از طریق تحقیق و مشاهده در طبیعت، این ایده را مطرح کرد که همه موجودات زنده از نسل‌های مشترک تکامل یافته‌اند و این فرایند از طریق انتخاب طبیعی صورت می‌گیرد. در واقع، طبق نظریه داروین، در هر نسل موجودات زنده‌ای که ویژگی‌های بهتر و مناسب‌تری برای بقا در محیط خود دارند، بیشتر احتمال دارد که زاد و ولد کنند و این ویژگی‌ها به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود.

یکی از دستاوردهای مهم داروین، کتاب خاستگاه گونه‌ها (1859) است که در آن شواهد خود را برای حمایت از نظریه فرگشت و انتخاب طبیعی ارائه می‌دهد. این کتاب به سرعت توجهات بسیاری را در جهان علمی به خود جلب کرد و باعث شد که فرگشت به عنوان یک نظریه علمی پذیرفته شود. تا دهه 1870 میلادی، این نظریه به طور گسترده در میان محققان شناخته و پذیرفته شده بود.

اولین بار این اصطلاح توسط چارلز داروین در کتاب معروف خود، "منشأ انواع" (1859) معرفی شد. داروین با استفاده از مفهوم مبارزه برای بقا، فرآیند تکامل از طریق انتخاب طبیعی را توضیح داد. طبق این نظریه، در هر نسل، موجودات زنده با یکدیگر رقابت می‌کنند تا منابع محدودی که برای بقا نیاز دارند، به دست آورند. آن دسته از موجوداتی که ویژگی‌های برتری دارند و می‌توانند بهتر از دیگران با شرایط محیطی سازگار شوند، شانس بیشتری برای بقا و تولید مثل خواهند داشت. این ویژگی‌های برتر از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند.

انواع مبارزه برای بقا

مبارزه برای بقا می‌تواند به اشکال مختلفی رخ دهد:

1. رقابت درون‌گونه‌ای (Intraspecific Competition): این نوع رقابت زمانی اتفاق می‌افتد که اعضای یک گونه برای منابع مشترک با یکدیگر رقابت می‌کنند. برای مثال، دو شیر ممکن است برای تسلط بر یک قلمرو یا شکار در یک منطقه رقابت کنند.

بیابان‌ها مناطق خشک و کم‌آب در سطح زمین هستند که به دلیل میزان بارش بسیار کم، پوشش گیاهی محدودی دارند. این مناطق می‌توانند به دلیل دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین به عنوان بیابان‌های داغ یا سرد طبقه‌بندی شوند. در اینجا به معرفی و ویژگی‌های معروف‌ترین بیابان‌ها در سطح جهان پرداخته می‌شود:

1. بیابان صحرا (Sahara Desert)

بیابان صحرا بزرگ‌ترین بیابان داغ جهان است که در شمال آفریقا قرار دارد. این بیابان شامل بخش‌هایی از کشورهای مراکش، الجزائر، تونس، لیبی، مصر، سودان، موریتانی، مالی، نیجر، چاد و نیجریه می‌شود.

• مساحت: حدود 9.2 میلیون کیلومتر مربع
• ویژگی‌ها: صحرا به دلیل گرمای شدید و کمبود بارش، یکی از خشک‌ترین مناطق زمین است. برخی نواحی این بیابان حتی ممکن است تا 10 سال یا بیشتر بدون بارش باران باشند.

سرنگتی (به انگلیسی: Serengeti) دشتی وسیع و مشهور در شرق آفریقا است که در شمال تانزانیا قرار دارد و تا جنوب غربی کنیا امتداد می‌یابد. این منطقه با مساحت تقریباً ۳۰,۰۰۰ کیلومتر مربع، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی در جهان محسوب می‌شود و به‌ویژه برای تنوع بی‌نظیر حیات‌وحش و زیبایی‌های طبیعی‌اش شناخته شده است.

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی

سرنگتی در نواحی شمالی تانزانیا و در نزدیکی مرز کنیا واقع شده است و با چشم‌اندازهای گسترده از دشت‌های وسیع، تپه‌ها، رودخانه‌ها و دره‌ها مشخص می‌شود. این منطقه در کنار طبیعت دست‌نخورده‌اش، یکی از مهم‌ترین مناطق حفاظت‌شده در آفریقا به شمار می‌رود و یکی از عجایب طبیعی دنیا محسوب می‌شود. نواحی مختلف سرنگتی، از جمله دشت‌های خشک و نیمه‌خشک، دمنوش‌های گرمسیری، و دره‌های سبز و مرطوب، زیستگاه‌های متنوعی برای گونه‌های مختلف جانوری فراهم کرده است.

زیستگاه‌های متنوع

در دنیای حیوانات، برخی موجودات ویژگی‌های جالب و منحصر به فردی در زمینه بینایی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا از شکارچیان خود فرار کنند. خرگوش و طوطی دو نمونه بارز از این حیوانات هستند که قادرند بدون چرخاندن سر خود، پشت سرشان را ببینند. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد که محیط اطراف خود را به دقت رصد کرده و از خطرات احتمالی پیشگیری کنند.

چشم خرگوش: میدان دید وسیع و قابلیت چرخش کامل

چشمان خرگوش‌ها در کنار سرشان قرار گرفته است و این ساختار به آن‌ها این امکان را می‌دهد که دید وسیع‌تری نسبت به بسیاری از دیگر حیوانات داشته باشند. خرگوش‌ها قادرند که چشمان خود را تا 360 درجه بچرخانند. این توانایی منحصر به فرد باعث می‌شود که آن‌ها بدون نیاز به حرکت دادن سرشان، بتوانند تمام اطراف خود را مشاهده کنند و از هر گونه تهدید احتمالی آگاه شوند.

موجودات مختلف بسته به ساختار چشمی و ویژگی‌های سیستم بینایی‌شان قادر به دیدن رنگ‌های مختلف هستند. برخی از موجودات نمی‌توانند رنگ‌های خاصی را ببینند، به این دلیل که سلول‌های مخروطی چشم آن‌ها به طور متفاوتی عمل می‌کنند. در زیر به برخی از این موجودات و رنگ‌هایی که نمی‌توانند ببینند اشاره می‌کنم:

1. سگ‌ها:

   حیواناتی مانند سگ‌ها که دید رنگی‌شان محدود است، نمی‌توانند رنگ‌های قرمز و نارنجی را ببینند، اما قادرند به وضوح رنگ‌های بنفش و آبی را تشخیص دهند. علاوه بر این، آنها توانایی تشخیص 40 طیف مختلف از رنگ طوسی را دارند، که این ویژگی به آنها کمک می‌کند در شرایط مختلف نوری و زمانی که رنگ‌ها کم‌اثر یا مبهم می‌شوند، تفاوت‌های ظریف میان اشیاء را بهتر شناسایی کنند. 

2. گربه‌ها:
   مانند سگ‌ها، گربه‌ها نیز دید رنگی محدودی دارند و بیشتر به رنگ‌های آبی و سبز و قهوه ای حساس هستند. رنگ‌های سبز و قرمز و صورتی برای آن‌ها به صورت خاکی یا بی‌رنگ به نظر می‌رسند. 

3. کرم‌ها (و برخی حشرات):
   حشرات به طور کلی قادر به دیدن طیف وسیعی از رنگ‌ها هستند، از جمله نور فرابنفش که برای انسان‌ها قابل دیدن نیست. برخی از حشرات ممکن است از دیدن رنگ‌های قرمز عاجز باشند، اما دید رنگی آن‌ها نسبت به انسان‌ها پیچیده‌تر است و در بسیاری از موارد، بیشتر حساس به طیف‌های آبی و فرابنفش هستند. 

کلمه "آمریکا" به‌طور کلی به قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی اشاره دارد، که شامل کشورهای مختلفی از جمله ایالات متحده آمریکا، مکزیک، برزیل، کانادا و دیگر کشورهای قاره‌های آمریکاست.

در معنای خاص‌تر، واژه "آمریکا" به ایالات متحده آمریکا اشاره دارد، که یک کشور بزرگ و قدرتمند در قاره آمریکا است و به‌عنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین کشورهای جهان شناخته می‌شود.

واژه "آمریکا" از نام "آمریکو وسبوچی" (Amerigo Vespucci) گرفته شده است، که یک کاوشگر ایتالیایی بود و نقش مهمی در شناساندن قاره‌های جدید به جهان ایفا کرد. این نام در ابتدا برای اشاره به قاره‌های جدیدی که توسط کاوشگران اروپایی کشف شده بود، استفاده شد و بعدها به تدریج به عنوان نام کل قاره‌ها و همچنین کشور ایالات متحده آمریکا به‌کار رفت.

شعر “هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد” اثر سیف برغانی، یکی از نمونه‌های بارز ادبیات فارسی است که با عمق فلسفی و زیبایی بی‌نظیرش، مخاطب را به تفکر و تأمل در مورد گذر زمان و ناپایداری زندگی دعوت می‌کند. این شعر، با زبانی ساده اما پرمعنا، به بررسی چالش‌ها و مصائب انسانی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه قدرت، زیبایی و حتی زندگی در نهایت به زوال می‌رسند.

هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد،

هم رونق زمان شما نیز بگذرد.

✔

وین بوم محنت از پی آن تا کند خراب،

بر دولت آشیان شما نیز بگذرد.

✔

باد خزان نکبت ایام ناگهان

بر باغ و بوستان شما نیز بگذرد.

✔

آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام،

بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد.

✔