عناصر شیمیایی که به طور طبیعی در شرایط معمولی ترکیب نمیشوند، عموماً گازهای نجیب هستند. این گروه از عناصر در دوره ۱۸ جدول تناوبی قرار دارند و شامل هلیوم (He)، نئون (Ne)، آرگون (Ar)، کریپتون (Kr)، زنون (Xe) و رادون (Rn) میباشند.
ویژگیهای گازهای نجیب که مانع ترکیب آنها با سایر عناصر میشود:
ساختار الکترونی پایدار: این عناصر دارای لایه بیرونی کاملاً پر شده از الکترونها هستند (با دو الکترون برای هلیوم و هشت الکترون برای سایر گازهای نجیب). این ساختار باعث میشود که تمایلی به گرفتن یا دادن الکترونها نداشته باشند و به همین دلیل بسیار پایدار و غیرواکنشپذیر هستند.
عدم نیاز به ترکیب: به دلیل پایداری ساختار الکترونی آنها، گازهای نجیب معمولاً تمایلی به تشکیل ترکیبهای شیمیایی ندارند و به همین دلیل معمولاً به عنوان گازهای بیاثر شناخته میشوند.
استثنائات:
اگرچه گازهای نجیب به طور عمومی ترکیب نمیشوند، در شرایط خاص و در حضور انرژیهای بالا، میتوانند با برخی از عناصر دیگر ترکیب شوند. برای مثال:
- زئون و کریپتون میتوانند با برخی هالوژنها (مثل فلوئور) ترکیب شوند و ترکیباتی مانند زئون تکافلدار (XeF₂) و کریپتون تکافلدار (KrF₂) بسازند.
با این حال، در شرایط عادی و دما و فشار معمولی، گازهای نجیب ترکیبپذیر نیستند و به همین دلیل معمولاً به عنوان "عناصر غیر فعال" شناخته میشوند.