توانایی درک مفاهیم انتزاعی در حیوانات موضوعی است که در علوم شناختی و رفتارشناسی حیوانات مورد مطالعه قرار میگیرد. برخی حیوانات نشانههایی از توانایی درک مفاهیم انتزاعی مانند عدد، زمان، فضا، و حتی مفاهیم اجتماعی مانند عدالت و همکاری را از خود نشان دادهاند. در زیر به برخی از این حیوانات و مفاهیم انتزاعی که ممکن است درک کنند، اشاره میشود:
۱. پستانداران
شامپانزهها و بونوبوها: این حیوانات توانایی درک مفاهیم عددی، ترتیب، و حتی نمادها را نشان دادهاند. برخی آزمایشها نشان میدهند که آنها میتوانند اعداد را تشخیص دهند و حتی عملیات ساده ریاضی انجام دهند.
دلفینها: دلفینها توانایی درک مفاهیم انتزاعی مانند همکاری، یادگیری نمادها، و حتی درک دستورات پیچیده را دارند.
فیلها: فیلها توانایی درک مفاهیم اجتماعی مانند همدلی و همکاری را نشان دادهاند. همچنین، آنها میتوانند خود را در آینه تشخیص دهند، که نشاندهنده سطحی از خودآگاهی است.
سگها: سگها توانایی درک مفاهیم انتزاعی مانند زمان (مثلاً انتظار برای وعده غذایی) و حتی مفاهیم اجتماعی مانند عدالت را نشان دادهاند.
۲. پرندگان
کلاغها و زاغها: این پرندگان توانایی درک مفاهیم انتزاعی مانند ابزارسازی، حل مسئله، و حتی برنامهریزی برای آینده را دارند. برخی آزمایشها نشان میدهند که آنها میتوانند از ابزارها استفاده کنند و حتی ابزارهای جدید بسازند.
طوطیها: طوطیها، به ویژه طوطی خاکستری آفریقایی، توانایی درک مفاهیم زبانی و نمادین را نشان دادهاند. آنها میتوانند کلمات را یاد بگیرند و حتی از آنها در زمینههای مناسب استفاده کنند.
۳. حیوانات دیگر
اختاپوسها: اختاپوسها توانایی حل مسئله و استفاده از ابزار را نشان دادهاند، که نشاندهنده سطحی از درک انتزاعی است.
موشها: موشها توانایی درک مفاهیم عددی و فضایی را نشان دادهاند و میتوانند در آزمایشهای پیچیده شرکت کنند.
بر چه اساسی این تواناییها ثابت میشود؟
توانایی درک مفاهیم انتزاعی در حیوانات معمولاً از طریق آزمایشهای کنترلشده و مشاهده رفتار آنها در محیطهای طبیعی ثابت میشود. برخی از روشهای رایج عبارتند از:
آزمایشهای ابزارسازی: مشاهده اینکه آیا حیوانات میتوانند از ابزارها استفاده کنند یا حتی ابزارهای جدید بسازند.
آزمایشهای عددی: بررسی توانایی حیوانات در تشخیص تعداد اشیاء یا انجام عملیات ساده ریاضی.
آزمایشهای خودآگاهی: مانند آزمایش آینه، که در آن حیوانات باید بتوانند خود را در آینه تشخیص دهند.
آزمایشهای اجتماعی: بررسی رفتارهای اجتماعی مانند همکاری، عدالت، و همدلی.
کدام مفاهیم انتزاعی را درک میکنند؟
مفاهیم انتزاعی که حیوانات ممکن است درک کنند شامل موارد زیر است:
عدد و کمیت: برخی حیوانات میتوانند تعداد اشیاء را تشخیص دهند و حتی عملیات ساده ریاضی انجام دهند.
زمان: برخی حیوانات میتوانند زمان را درک کنند، مثلاً انتظار برای وعده غذایی یا تشخیص فصول.
فضا: درک مفاهیم فضایی مانند جهتیابی و نقشهبرداری.
مفاهیم اجتماعی: مانند همکاری، عدالت، و همدلی.
نمادها و زبان: برخی حیوانات میتوانند نمادها را یاد بگیرند و از آنها برای ارتباط استفاده کنند.
در کل، درک مفاهیم انتزاعی در حیوانات به گونهای است که با سطح پیچیدگی مغز و رفتارهای اجتماعی آنها مرتبط است. با این حال، هنوز بسیاری از جنبههای این تواناییها در حال مطالعه و بررسی است.