کتاب بهرام

معده دوم نشخوارکنندگان که به آن "نگاری" (Reticulum) گفته می‌شود، یکی از بخش‌های مهم دستگاه گوارش در این حیوانات است. نگاری در واقع به‌عنوان یک سیستم کمکی در فرآیند هضم غذا عمل می‌کند و با سایر بخش‌های معده مانند شکمبه، هزارلا و شیردان همکاری دارد. در اینجا به بررسی ویژگی‌های ساختاری و کارکردی نگاری می‌پردازیم.

نگاری گوسفند: ۱ دهانه مری، ۲ لب‌های نگاری، ۳ تیغک‌ها، ۴ روزنه نگاری‌هزارلا. (منبع: ویکی پدیا)

ساختار نگاری

نگاری، بخش قدامی معده است که در نزدیک شکمبه قرار دارد. این دو قسمت به‌وسیله یک دهانه مشترک به هم متصل هستند که اجازه می‌دهد مواد غذایی به راحتی بین این دو بخش انتقال یابند. نگاری به‌طور عمده از لایه‌ای از غشای مخاطی تشکیل شده است که سطح آن به بخش‌های مختلف تقسیم شده و شبیه به لانه زنبور یا لوزی است. این ساختار به‌طور خاص برای جذب و تله‌گذاری اجسام خارجی مانند میخ یا سیم مفید است، که در نتیجه این اجسام به قسمت‌های دیگر دستگاه گوارش نمی‌روند و خطرات بهداشتی کاهش می‌یابد.

نگاری به شکمبه از طریق سوراخی به نام "سوراخ نگاری‌شکمبه‌ای" متصل است و از طریق سوراخ دیگری به نام "سوراخ نگاری‌هزارلایی" به بخش هزارلا متصل می‌شود. این سوراخ‌ها به‌عنوان راه‌های انتقال مواد غذایی بین بخش‌های مختلف معده عمل می‌کنند.

ویژگی‌های توپوگرافی

نگاری در بخش قدامی شکمبه و در مجاورت دیافراگم قرار دارد و به‌طور کلی 50٪ از حجم کل معده را اشغال می‌کند. این بخش تحت دنده‌های 6 تا 8 در سمت چپ بدن گاو واقع شده است. در گاو بالغ، حجم نگاری حدود 12 لیتر است و محتویات آن معمولاً مایع است.

عملکرد نگاری

نگاری در فرآیند هضم و عبور غذا از دستگاه گوارش نشخوارکنندگان نقش کلیدی دارد. در شیرخواران، شکمبه و نگاری هنوز توسعه نیافته‌اند و غذا از طریق شیار مری مستقیماً به بخش‌های بعدی معده منتقل می‌شود. اما پس از شروع تغذیه با مواد جامد، شکمبه و نگاری شروع به توسعه کرده و در نهایت این دو بخش حدود 85٪ از ظرفیت معده را در گاو بالغ تشکیل می‌دهند.

پس از بلع غذا، محتویات شکمبه و نگاری به‌طور منظم مخلوط می‌شوند. این حرکت به‌وسیله انقباض‌های منظم انجام می‌شود که معمولاً یک انقباض در هر دقیقه صورت می‌گیرد. مواد غذایی که بلعیده می‌شوند به‌طور طبیعی به دو بخش تقسیم می‌شوند: بخش خشک‌تر مواد غذایی در بالای مایع و مواد محلول قرار می‌گیرند. در طول نشخوار، مواد غذایی از شکمبه به سمت مری و دهان برمی‌گردند و دوباره بلعیده می‌شوند.

فرآیند نشخوار به‌ویژه در زمانی که غذا شامل مواد خشبی و فیبری باشد، طولانی‌تر می‌شود. گاوها به‌طور متوسط روزانه 8 تا 10 ساعت را به نشخوار اختصاص می‌دهند. در این مدت، باکتری‌های بی‌هوازی، پروتوزوا و قارچ‌ها شروع به فعالیت بر روی غذا می‌کنند و فرآیند هضم مواد غذایی را تسهیل می‌کنند.

نتیجه‌گیری

نگاری یکی از اجزای کلیدی سیستم گوارش نشخوارکنندگان است که با همکاری دیگر بخش‌های معده به هضم و پردازش غذای مصرفی کمک می‌کند. ساختار خاص آن، که شامل لایه‌های شبیه لانه زنبور است، علاوه بر این که به فرآیند هضم کمک می‌کند، باعث می‌شود که اجسام خارجی از دستگاه گوارش خارج شوند. در نتیجه، نگاری علاوه بر نقش در هضم، در پیشگیری از آسیب‌های جسمی به سایر بخش‌های معده نیز تأثیرگذار است.