کتاب بهرام

رطوبت به میزان محتوای آب موجود در هوا یا محیط اطراف اشاره دارد. این میزان معمولاً به صورت نسبی یا مطلق بیان می‌شود. رطوبت نسبی به نسبت میزان بخار آب موجود در هوا به حداکثر میزان بخار آبی که هوا می‌تواند در دمای داده شده نگه دارد، اشاره دارد. رطوبت مطلق به میزان واقعی بخار آب موجود در هوا بر اساس واحد جرم به حجم اشاره دارد. رطوبت می‌تواند تأثیر زیادی بر اقلیم، آب و هوا، رشد گیاهان و رفتار انسان‌ها داشته باشد.

رطوبت اهمیت بسیاری در محیط زیست و زندگی دارد. در زیر به برخی از اهمیت‌های رطوبت اشاره می‌کنیم:

 1. سلامتی انسان: رطوبت مناسب در هوا می‌تواند به حفظ سلامتی انسان کمک کند. هوای خشک می‌تواند باعث خشکی پوست، تنفس سخت‌تر و عفونت‌های تنفسی شود. رطوبت مناسب در هوا می‌تواند این مشکلات را کاهش دهد.

کوه‌ها را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد. برخی از نوع‌های کوه‌ها عبارتند از: 1. کوه‌های آتشفشانی: این کوه‌ها به دلیل فعالیت‌های آتشفشانی و خروج مواد آذره و آتشفشانی از زیر زمین شکل می‌گیرند. آنها معمولاً شکل مخروطی یا کوه‌های کوچکتر را دارند و می‌توانند آتشفشانی باشند یا خاموش شده باشند. 2. کوه‌های فورانی: این کوه‌ها به دلیل فشار و جابجایی لوحه‌های زمینی شکل می‌گیرند و معمولاً پهنا و طولانی هستند. آنها ممکن است به صورت کوهستان‌های کمربندی یا سلسله‌ای شکل بگیرند. 3. کوه‌های دیدگاهی: این کوه‌ها به دلیل فرآیندهای آبی و رسوبی شکل می‌گیرند. آب‌ها به مواد رسوبی مانند شن و ماسه، سیلت و آهک را به همراه می‌آورند و در طول زمان کوه‌ها را شکل می‌دهند.

چهار فصل به وجود می‌آیند به دلیل وجود تغییرات در موقعیت زمین نسبت به خورشید و تأثیر آن بر دما و نورپردازی زمین. این تغییرات ناشی از انحراف محور زمین در مدار خود است که باعث تغییر در میزان تابش خورشیدی در مناطق مختلف زمین می‌شود.

 در نیمکره شمالی، فصل بهار زمانی است که محور زمین به سمت خورشید انحراف می‌کند و نور خورشید بیشتر به نیمکره شمالی تابیده می‌شود. این باعث افزایش دما و رشد گیاهان و شروع فصل رشد و تولید می‌شود.

تابستان زمانی است که محور زمین به سمت خورشید بیشتر انحراف می‌کند و نور خورشید به طور مستقیم بر نیمکره شمالی تابیده می‌شود. این باعث افزایش دما و فصل گرم و آفتابی می‌شود.

یخچال های طبیعی چه هستند؟ 

یخچال‌های طبیعی (Natural glaciers) توده‌های بزرگی از یخ هستند که در نواحی سرد و کوهستانی شکل می‌گیرند. این یخچال‌ها به دلیل تجمع و فشار برف و یخ در طول سال‌ها و سالیان متمادی تشکیل می‌شوند و به صورت پوشش‌های یخی عظیمی روی کوهستان‌ها یا دره‌ها قرار می‌گیرند. یخچال‌های طبیعی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: 1. یخچال‌های کوهستانی (Mountain glaciers): این نوع یخچال‌ها در کوهستان‌ها و دره‌های بین کوهستانی شکل می‌گیرند. آنها به دلیل تجمع و فشار برف و یخ در نواحی بالا و سرد کوهستانی تشکیل می‌شوند. یخچال‌های کوهستانی ممکن است دره‌ها و شیب‌های کوهستانی را پوشش داده و به شکل زبان‌های یخی به پایین حرکت کنند.

عرض جغرافیایی یکی از مفاهیم مهم در جغرافیا است و به فاصلهٔ عمودی یک نقطهٔ مشخص بر روی سطح زمین از خط استوا مرجع می‌دهند. عرض جغرافیایی معمولاً به صورت زوج اعداد اعشاری بیان می‌شود و مقدار آن بین -90 تا +90 درجهٔ است. عرض جغرافیایی نقاط در نیمکرهٔ شمالی به صورت مثبت و در نیمکرهٔ جنوبی به صورت منفی بیان می‌شود. به عنوان مثال، خط استوا دارای عرض جغرافیایی صفر است، در حالی که قطب شمالی دارای عرض جغرافیایی +90 درجه و قطب جنوبی دارای عرض جغرافیایی -90 درجه است. عرض جغرافیایی مکان‌ها در تعیین اقلیم، آب و هوا، و موقعیت جغرافیایی آنها نقش مهمی دارد.

عرض جغرافیایی یکی از دو مولفهٔ مختصات جغرافیایی است که برای تعیین موقعیت مکانی یک نقطه روی سطح زمین استفاده می‌شود. عرض جغرافیایی فاصلهٔ عمودی یک نقطه را نسبت به خط استوا مرجع مشخص می‌کند. خط استوا، که به عنوان خط مرجع در نقشه‌ها و نظام مختصات جغرافیایی استفاده می‌شود، در عرض جغرافیایی صفر قرار دارد.

سراب یا میراژ (mirage) یک پدیده نوری است که در شرایط خاصی در طبیعت ایجاد می‌شود. در این پدیده، نور به صورت خمیده و انحنا شده در هوا نمایان می‌شود و به نظر می‌رسد که یک تصویر یا تابلویی در فاصله‌ای دور قرار دارد. سراب‌ها معمولاً در مناطقی با تغییرات دما و رطوبت بالا، مانند صحراها، بیابان‌ها و مناطق قطبی رخ می‌دهند.

باد چگونه تشکیل می شود؟  

زمانی که هوا به طور نامتوازن در مناطق مختلف زمین گرم می‌شود و سرد می‌شود باد به وجود می‌آید. این تفاوت در دما باعث ایجاد فشار هوا متفاوت در مناطق مختلف می‌شود. برای تعادل این فشارها، هوا از مناطق با فشار بالا به مناطق با فشار پایین حرکت می‌کند، و این حرکت هوا به عنوان باد شناخته می‌شود.

فرایند تشکیل باد به صورت زیر است:

 1. تابش خورشیدی: خورشید تابش خورشیدی خود را به زمین ارسال می‌کند. زمین این تابش را جذب می‌کند و گرم می‌شود.

 2. گرم شدن هوا: زمین گرم شده هوا را نیز گرم می‌کند. هوا در نتیجه گرم شدن، انبساط می‌یابد و سبک‌تر می‌شود.

هواشناسان هوا را چگونه پیش بینی می کنند؟ 

هواشناسان برای پیش‌بینی هوا از ترکیبی از داده‌های مشاهده شده، مدل‌های ریاضی و الگوریتم‌های پیچیده استفاده می‌کنند. فرایند پیش‌بینی هوا عموماً شامل مراحل زیر است:

1. جمع‌آوری داده‌ها: هواشناسان از شبکه‌های مشاهده هواشناسی، ایستگاه‌های مترازندگی هوا، سنسورهای ماهواره‌ای و دیگر منابع داده‌های هواشناسی برای جمع‌آوری اطلاعات درباره وضعیت فعلی هوا استفاده می‌کنند. این اطلاعات شامل دما، رطوبت، فشار هوا، سرعت و جهت باد، نقشه‌های رادار و تصاویر ماهواره‌ای است.

کوه‌ها یکی از ویژگی‌های طبیعی زمین هستند که به دلیل فرآیندهای زمین‌شناسی شکل می‌گیرند. تشکیل کوه‌ها یک فرآیند پیچیده و طولانی است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. در اینجا به بررسی چگونگی شکل‌گیری کوه‌ها و انواع مختلف آن‌ها می‌پردازیم.

۱. فرآیندهای تشکیل کوه‌ها

کوه‌ها به طور عمده از طریق چند فرآیند زمین‌شناسی زیر شکل می‌گیرند:

الف) تکتونیک صفحه‌ای

تکتونیک صفحه‌ای نظریه‌ای است که توضیح می‌دهد چگونه لایه‌های زمین (صفحه‌های تکتونیکی) در حال حرکت هستند و چگونه این حرکت می‌تواند منجر به تشکیل کوه‌ها شود. این فرآیند شامل موارد زیر است:

عصر پس یخبندان چیست؟ 

عصر پس یخبندان (Postglacial) یا همچنین به عنوان دوره میانی یخبندان (Interstadial) شناخته می‌شود. این دوره در پی عصر یخبندان و قبل از عصر گرمسیری رخ می‌دهد. در این دوره، یخچال‌ها کاهش حجم یا میل به عقب را تجربه می‌کنند و شرایط آب و هوایی گرمتر و مساعدتر می‌شود. عصر پس یخبندان به عنوان یک دوره میانی بین دوره‌های یخبندانی و گرمسیری در نظام آب و هوایی زمین تلقی می‌شود. در این دوره، دما و شرایط آب و هوایی به طور کلی نسبت به عصر یخبندان گرمتر می‌شود و یخچال‌ها شروع به ذوب می‌کنند.