کتاب بهرام

جاذبه (Gravity) یا گرانش یکی از چهار نیروی بنیادی طبیعت است که به عنوان نیرویی که اجسام را به یکدیگر جذب می‌کند، شناخته می‌شود. این نیرو نه تنها بر روی زمین، بلکه در سراسر کیهان وجود دارد و نقش اساسی در شکل‌گیری و پویایی جهان ایفا می‌کند. جاذبه مسئول پدیده‌هایی مانند سقوط اجسام به زمین، گردش سیارات به دور خورشید و حتی تشکیل کهکشان‌ها است. در این مطلب، به بررسی کامل جاذبه، تاریخچه، ویژگی‌ها، تأثیرات و اهمیت آن می‌پردازیم.

۱. تاریخچه درک جاذبه

درک انسان از جاذبه در طول تاریخ تکامل یافته است:

الف) تفکرات اولیه:

• در گذشته، مردم تصور می‌کردند اجسام سنگین به طور طبیعی به سمت زمین سقوط می‌کنند.

• ارسطو معتقد بود که اجسام بر اساس ماهیت خود به سمت زمین حرکت می‌کنند.

ب) کشفیات گالیله:

انقراض (extinction) به معنای از بین رفتن یک گونه از روی زمین است به گونه‌ای که دیگر هیچ نماینده‌ای از آن گونه در طبیعت وجود نداشته باشد. انقراض می‌تواند ناشی از عواملی مختلف، چه طبیعی و چه انسان‌ساخت، باشد. این پدیده یک روند طبیعی در تاریخ تکامل است، اما در دنیای امروز، بسیاری از انقراض‌ها به دلیل فعالیت‌های انسانی تسریع شده‌اند.

1. انواع انقراض

انقراض به طور کلی می‌تواند به دو نوع تقسیم شود:

• انقراض طبیعی: در این نوع انقراض، گونه‌ها به دلیل تغییرات تدریجی محیط زیست، رقابت با دیگر گونه‌ها یا تغییرات ژنتیکی از بین می‌روند. این نوع انقراض معمولاً در طول زمان‌های طولانی‌تری اتفاق می‌افتد.
• انقراض غیرطبیعی (انقراض ناشی از انسان): فعالیت‌های انسانی نظیر تخریب زیستگاه‌ها، شکار بی‌رویه، تغییرات اقلیمی، آلودگی و معرفی گونه‌های غیربومی می‌تواند باعث تسریع فرآیند انقراض در بسیاری از گونه‌ها شود.

2. دلایل انقراض

تخمین دقیق تعداد کل انسان‌هایی که تاکنون به دنیا آمده‌اند، از نظر علمی چالش‌برانگیز است، اما محققان برای رسیدن به یک برآورد تقریبی از روش‌های مختلفی استفاده کرده‌اند. یکی از معتبرترین برآوردها توسط سازمان‌های جمعیتی و محققان جمعیت‌شناسی ارائه شده است.

برآورد کلی:

طبق تخمین‌ها، از آغاز پیدایش انسان‌ها (حدود ۲۰۰,۰۰۰ سال پیش)، تاکنون حدود ۱۰۸ تا ۱۱۰ میلیارد نفر انسان به دنیا آمده‌اند.

این تخمین بر اساس اطلاعات تاریخی و پیش‌بینی‌های جمعیت‌شناسی انجام شده است. برای محاسبه این عدد، محققان از عواملی مانند نرخ تولد، طول عمر متوسط انسان‌ها، و روند رشد جمعیت در دوران‌های مختلف استفاده کرده‌اند.

دوران نوسنگی (Neolithic Period) یا عصر حجر نو، یکی از مهم‌ترین و تحول‌آفرین‌ترین دوره‌های تاریخ بشر است که به طور عمده به توسعه کشاورزی و زندگی مستقر مرتبط می‌شود. این دوره به دنبال دوران پالئولیتیک (عصر حجر کهن) و قبل از دوران مس و برنز قرار دارد و به طور تقریبی از ۱۰,۰۰۰ سال قبل از میلاد تا حدود ۳,۰۰۰ سال قبل از میلاد ادامه داشت. در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها، تحولات و تأثیرات این دوران خواهیم پرداخت.

تعریف و زمان‌بندی

دوران نوسنگی به دوره‌ای اطلاق می‌شود که انسان‌ها از زندگی شکارچی-گردآورنده به زندگی کشاورزی و دامداری منتقل شدند. این تغییرات عمدتاً به دلیل تغییرات اقلیمی و نیاز به منابع غذایی پایدار رخ داد. زمان دقیق آغاز این دوره در مناطق مختلف متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان گفت که این دوره در خاورمیانه و مناطق حاصلخیز بین‌النهرین آغاز شد و سپس به سایر نقاط جهان گسترش یافت.

جامعهٔ شکارچی-گردآورنده: تعریف، ویژگی‌ها و تأثیرات تاریخی
مقدمه

جامعهٔ شکارچی-گردآورنده (Hunter-gatherer) یکی از نخستین و اصلی‌ترین شکل‌های زندگی انسانی است که در آن افراد به تأمین غذای خود از طریق شکار حیوانات و جمع‌آوری گیاهان خوراکی می‌پردازند. این نوع معیشت، به عنوان یک روش پایدار و سازگار با محیط زیست، بخش عمده‌ای از تاریخ بشر را شامل می‌شود و به درک ما از تحولات اجتماعی و اقتصادی انسان کمک می‌کند.

تعریف و ویژگی‌های جامعهٔ شکارچی-گردآورنده

روش معیشت: جامعهٔ شکارچی-گردآورنده به طور عمده بر تغذیهٔ مستقیم از منابع طبیعی متکی است. این جوامع در جستجوی گیاهان خوراکی و شکار حیوانات وحشی هستند و تلاش کمی برای کشت و اهلی کردن حیوانات دارند. برآوردها نشان می‌دهد که بیش از هشتاد درصد از غذای این جوامع از طریق جمع‌آوری گیاهان تأمین می‌شود.

هوا مخلوطی از گازهای مختلف است که جو زمین را تشکیل می‌دهد و برای حیات روی کره زمین ضروری است. این مخلوط گازی عمدتاً از نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است، اما شامل گازهای دیگری مانند آرگون، دی‌اکسید کربن و بخار آب نیز می‌شود. هوا فاقد رنگ، بو و مزه است و به دلیل اهمیت آن در تنفس، آب‌وهوا و فرآیندهای طبیعی، نقش حیاتی در زندگی انسان‌ها، حیوانات و گیاهان ایفا می‌کند.

ترکیب هوا:

هوا از گازهای مختلفی تشکیل شده است که درصد هر یک به شرح زیر است:

۱. نیتروژن (N₂): ۷۸٪

• بیشترین حجم هوا را تشکیل می‌دهد.

• در فرآیندهای زیستی و صنعتی نقش مهمی دارد.

۲. اکسیژن (O₂): ۲۱٪

اسارت (Captivity) به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن یک موجود زنده، اعم از حیوان یا انسان، در شرایط محدود و تحت کنترل انسان‌ها قرار می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله حفاظت، تحقیق، تفریح و یا تجارت ایجاد شود. در اینجا به بررسی ابعاد مختلف اسارت، تأثیرات آن، و چالش‌ها و مزایای آن می‌پردازیم.

۱. انواع اسارت

اسارت می‌تواند در چندین شکل مختلف وجود داشته باشد:

• اسارت در باغ‌وحش‌ها (Zoos): باغ‌وحش‌ها مکان‌هایی هستند که حیوانات در آنجا به نمایش گذاشته می‌شوند. هدف از این مکان‌ها آموزش عمومی، تحقیق و حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض (Endangered Species) است.

تغییرات اقلیمی (Climate Change) به تغییرات بلندمدت در الگوهای آب و هوایی زمین اشاره دارد که می‌تواند ناشی از عوامل طبیعی یا فعالیت‌های انسانی باشد. در اینجا به بررسی ابعاد مختلف تغییرات اقلیمی، علل، پیامدها و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازیم.

۱. تعریف تغییرات اقلیمی

تغییرات اقلیمی به معنای تغییرات قابل توجه در دما، بارش، و الگوهای آب و هوایی در طول زمان است. این تغییرات می‌توانند به صورت طبیعی (Natural) یا ناشی از فعالیت‌های انسانی ایجاد شوند.

خواب NREM: تعریف، مراحل و ویژگی‌ها

تعریف خواب NREM

خواب با حرکت آرام چشم یا خواب بدون حرکات سریع چشم (NREM) به مجموعه‌ای از مراحل خواب اشاره دارد که شامل خواب آرام و عمیق است و بر خلاف خواب REM (حرکات سریع چشم) می‌باشد. این نوع خواب به طور کلی به مراحل ۱ تا ۳ تقسیم می‌شود و به آن خواب نان‌رم نیز گفته می‌شود. در این مراحل، فعالیت الکتریکی مغز و ویژگی‌های دیگر به طور خاص قابل شناسایی هستند.

ویژگی‌های خواب NREM

در خواب NREM، حرکات چشم معمولاً کم یا nonexistent هستند و برخلاف خواب REM، در این مراحل، رویاپردازی و خواب دیدن به ندرت اتفاق می‌افتد. یکی از خصوصیات مهم این خواب این است که عضلات فلج نمی‌شوند، که این امر می‌تواند منجر به راه رفتن در خواب شود. این نوع خواب همچنین بیشتر تحت تسلط سیستم عصبی پاراسمپاتیک قرار دارد و می‌تواند تأثیرات مثبت بر روی بازسازی فیزیکی و روحی بدن داشته باشد.

خواب REM (حرکت سریع چشم) و ویژگی‌های آن

خواب یا حرکت سریع چشم (REM Sleep) یکی از مراحل مهم خواب در پستانداران است که ویژگی‌های خاصی دارد و نقش حیاتی در فرآیندهای بیولوژیکی و روانی ایفا می‌کند. در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، تفاوت‌ها و اهمیت خواب REM می‌پردازیم.

۱. تعریف خواب REM

خواب REM به مرحله‌ای از خواب اشاره دارد که در آن بدن در حالت خواب عمیق به سر می‌برد، اما فعالیت مغز به گونه‌ای است که شبیه به حالت بیداری است. این مرحله از خواب معمولاً با حرکات سریع چشم (Rapid Eye Movements) مشخص می‌شود و به طور معمول در چرخه‌های خواب (Sleep Cycles) هر ۹۰ دقیقه یکبار اتفاق می‌افتد.