بز (نام علمی: Capra aegagrus hircus) یک زیرگونه اهلیشده از راستهٔ جفتسمان (Artiodactyla)، خانوادهٔ گاوان (Bovidae)، سرده بزهای کوهی (Capra) و گونه بز وحشی (C. aegagrus) است. این حیوان بهعنوان یکی از قدیمیترین و پرکاربردترین دامها در تاریخ بشر شناخته میشود و در بسیاری از مناطق جهان بهویژه در مناطق کوهستانی و خشک، پرورش مییابد. در این مقاله، بهطور مفصل به تاریخچه، ویژگیها، فرآیند اهلیسازی، تولیدمثل و زندگی بز پرداخته خواهد شد.
تاریخچه اهلیسازی بز
بز یکی از نخستین حیواناتی است که توسط انسانها اهلی شده است. نخستین نشانههای اهلیسازی بز در ایران یافت شد و تاریخ آن به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد. با توجه به یافتههای باستانشناسی، میتوان گفت که اهلیسازی بز در ابتدا در مناطق کوهستانی، مانند کوههای زاگرس در ایران و آناتولی (ترکیه) آغاز شده است. در این مناطق، انسانها شروع به نگهداری و پرورش بز برای استفاده از شیر، گوشت و پوست آن کردهاند. همچنین، بر اساس بررسیهای انجام شده، نشانههایی از کشتار بزغالههای نر برای تأمین گوشت در این دورهها مشاهده میشود که بهعنوان یکی از شاخصهای اولیه اهلیسازی محسوب میشود.