فیتوپلانکتون‌ها (Phytoplankton) موجوداتی ریز و میکروسکوپی هستند که نقش اساسی در اکوسیستم‌های آبی ایفا می‌کنند. این موجودات از نظر زیستی، مشابه به گیاهان عمل می‌کنند زیرا انرژی مورد نیاز خود را از طریق فتوسنتز به‌دست می‌آورند. آنها معمولاً در لایه‌های سطحی آب‌های اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها زندگی می‌کنند که در معرض نور خورشید قرار دارند و قادر به تولید ترکیبات آلی از کربن دی‌اکسید محلول در آب هستند.
نام فیتوپلانکتون از واژه‌های یونانی «φυτόν» به معنای گیاه و «πλαγκτός» به معنای سیار یا سرگردان گرفته شده است. این موجودات میکروسکوپی اغلب به‌خاطر وجود کلروفیل در بدنشان به آغازیان گیاه‌مانند نیز معروفند. فیتوپلانکتون‌ها به عنوان تولیدکننده‌های اولیه در زنجیره غذایی آبی عمل می‌کنند و از این رو پایه‌گذار اصلی بسیاری از اکوسیستم‌های دریایی و آب شیرین به شمار می‌آیند.