کتاب بهرام

موقعیت جغرافیایی کشورها نقش مهمی در فرهنگ، آب‌وهوا، اقتصاد و حتی تاریخ آن‌ها ایفا می‌کند. برخی از کشورها به دلیل موقعیت خاص خود روی نقشه جهان، منحصر به فرد هستند. در این مطلب به چند کشور جالب از نظر موقعیت جغرافیایی اشاره می‌کنیم:

۱. ایسلند: جزیره‌ای در نزدیکی قطب شمال

ایسلند در شمال اقیانوس اطلس و نزدیک به مدار قطبی قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت خود، شاهد پدیده‌های طبیعی منحصر به فردی مانند شفق قطبی (نورهای شمالی) و خورشید نیمه‌شب (تابش مداوم خورشید در تابستان) است. همچنین، ایسلند یکی از فعال‌ترین مناطق آتشفشانی و زمین‌لرزه‌خیز جهان است.

۲. استرالیا: قاره‌ای به تنهایی یک کشور

استرالیا تنها کشوری است که به تنهایی یک قاره کامل را تشکیل می‌دهد. این کشور در نیمکره جنوبی قرار دارد و به دلیل موقعیت دورافتاده خود، دارای گونه‌های جانوری و گیاهی منحصر به فردی مانند کانگورو و کوآلا است. استرالیا همچنین بزرگ‌ترین جزیره جهان محسوب می‌شود.

۳. روسیه: پهناورترین کشور جهان

روسیه با مساحتی بیش از ۱۷ میلیون کیلومتر مربع، پهناورترین کشور جهان است. این کشور در دو قاره اروپا و آسیا قرار دارد و ۱۱ منطقه زمانی مختلف را در بر می‌گیرد. روسیه به دلیل وسعت زیاد خود، دارای آب‌وهواهای متنوعی از قطب شمال تا مناطق معتدل است.

۴. نیوزیلند: دورافتاده‌ترین کشور جهان

نیوزیلند در جنوب غربی اقیانوس آرام و دور از سایر خشکی‌های جهان قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت دورافتاده خود، طبیعتی بکر و دست‌نخورده دارد. نیوزیلند همچنین یکی از اولین کشورهایی است که طلوع خورشید را در روز جدید مشاهده می‌کند.

۵. نپال: خانه بلندترین کوه جهان

نپال در قلب رشته‌کوه هیمالیا قرار دارد و خانه کوه اورست، بلندترین قله جهان، است. این کشور به دلیل موقعیت مرتفع خود، دارای آب‌وهوای سرد و کوهستانی است و به عنوان یکی از مقاصد اصلی کوهنوردان جهان شناخته می‌شود.

۶. مالدیو: پایین‌ترین کشور جهان

مالدیو، مجمع‌الجزایری در اقیانوس هند، پایین‌ترین کشور جهان از نظر ارتفاع است. بیشتر جزایر این کشور تنها چند متر بالاتر از سطح دریا قرار دارند و به دلیل تغییرات آب‌وهوایی و افزایش سطح دریاها، در معرض خطر غرق شدن هستند.

۷. شیلی: باریک‌ترین و طولانی‌ترین کشور جهان

شیلی در غرب آمریکای جنوبی قرار دارد و به دلیل شکل باریک و طولانی خود، منحصر به فرد است. این کشور بیش از ۴۳۰۰ کیلومتر طول دارد، اما عرض آن در برخی مناطق به کمتر از ۲۰۰ کیلومتر می‌رسد. شیلی همچنین دارای آب‌وهواهای متنوعی از بیابان آتاکاما (خشک‌ترین بیابان جهان) تا یخچال‌های پاتاگونیا است.

۸. اندونزی: مجمع‌الجزایری با هزاران جزیره

اندونزی بزرگ‌ترین کشور مجمع‌الجزایری جهان است و از بیش از ۱۷ هزار جزیره تشکیل شده است. این کشور در خط استوا قرار دارد و به دلیل موقعیت خود، دارای آب‌وهوای گرمسیری و جنگل‌های بارانی وسیع است. اندونزی همچنین در منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌لرزه و آتشفشان قرار دارد که به آن لقب "حلقه آتش" داده‌اند.

۹. کانادا: کشوری با طولانی‌ترین خط ساحلی جهان

کانادا پس از روسیه، دومین کشور پهناور جهان است و طولانی‌ترین خط ساحلی را در اختیار دارد. این کشور در شمال قاره آمریکا قرار دارد و به دلیل موقعیت شمالی خود، دارای آب‌وهوای سرد و زمستان‌های طولانی است. کانادا همچنین دارای جنگل‌های وسیع، دریاچه‌های فراوان و مناظر طبیعی خیره‌کننده است.

۱۰. اکوادور: کشوری روی خط استوا

اکوادور در آمریکای جنوبی قرار دارد و نام آن به معنای "خط استوا" است. این کشور تنها کشوری است که نام آن به طور مستقیم به موقعیت جغرافیایی‌اش اشاره می‌کند. اکوادور همچنین شامل جزایر گالاپاگوس است که به دلیل تنوع زیستی منحصر به فرد خود، شهرت جهانی دارد.

۱۱. ژاپن: کشوری در حلقه آتش

ژاپن مجمع‌الجزایری در شرق آسیا است که در منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌لرزه و آتشفشان قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای کوه‌های آتشفشانی فراوان و چشمه‌های آب گرم طبیعی است. ژاپن همچنین یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان از نظر فناوری و صنعت است.

۱۲. مصر: کشوری با تمدنی در کنار رود نیل

مصر در شمال شرقی آفریقا قرار دارد و بیشتر جمعیت آن در امتداد رود نیل زندگی می‌کنند. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای آب‌وهوای خشک و بیابانی است و بخش عمده‌ای از آن را صحرای بزرگ آفریقا تشکیل می‌دهد. مصر همچنین به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان شناخته می‌شود.

۱۳. برزیل: قلب آمازون

برزیل بزرگ‌ترین کشور آمریکای جنوبی است و بیشتر جنگل‌های آمازون، بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان، در آن قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای تنوع زیستی بی‌نظیری است و یکی از مهم‌ترین منابع اکولوژیکی جهان محسوب می‌شود.

۱۴. نروژ: سرزمین فیوردها

نروژ در شمال اروپا و در شبه‌جزیره اسکاندیناوی قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای خط ساحلی طولانی با فیوردهای زیبا و مناظر طبیعی خیره‌کننده است. نروژ همچنین یکی از بهترین مکان‌ها برای مشاهده شفق قطبی است.

۱۵. عربستان سعودی: کشوری با کمترین بارش باران

عربستان سعودی در شبه‌جزیره عربستان قرار دارد و بیشتر آن را بیابان‌های خشک و بی‌آب و علف تشکیل می‌دهند. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای آب‌وهوای گرم و خشک است و یکی از کم‌بارش‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شود.

۱۶. بوتان: کشوری با بالاترین شاخص شادی

بوتان در قلب هیمالیا و بین دو کشور چین و هند قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت کوهستانی و دورافتاده، فرهنگ و محیط زیست خود را به خوبی حفظ کرده است. بوتان همچنین اولین کشوری است که به جای تولید ناخالص داخلی (GDP)، شاخص شادی ناخالص ملی (GNH) را به عنوان معیار پیشرفت معرفی کرد.

۱۷. واتیکان: کوچکترین کشور جهان

واتیکان، با مساحتی حدود ۰٫۴۴ کیلومتر مربع، کوچکترین کشور مستقل جهان است. این کشور در قلب شهر رم ایتالیا قرار دارد و مرکز مذهبی کلیسای کاتولیک محسوب می‌شود. واتیکان به دلیل موقعیت خاص خود، تنها کشوری است که تمام قلمرو آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

۱۸. ماداگاسکار: جزیره‌ای با گونه‌های منقرض‌شده

ماداگاسکار چهارمین جزیره بزرگ جهان است و در اقیانوس هند و نزدیک به سواحل شرقی آفریقا قرار دارد. این کشور به دلیل جدایی طولانی از خشکی‌های اصلی، دارای گونه‌های جانوری و گیاهی منحصر به فردی است که ۹۰٪ آن‌ها در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی‌شوند، مانند لمورها و درختان بائوباب.

۱۹. ترکیه: پل بین دو قاره

ترکیه تنها کشوری است که بخشی از آن در قاره اروپا (منطقه تراکیه) و بخش دیگر در آسیا (شبه‌جزیره آناتولی) قرار دارد. تنگه بسفر و داردانل، دو آبراه مهم، این دو قاره را از هم جدا می‌کنند. این موقعیت استراتژیک، ترکیه را به نقطه اتصال شرق و غرب تبدیل کرده است.

۲۰. آفریقای جنوبی: کشوری با سه پایتخت

آفریقای جنوبی در جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا قرار دارد و تنها کشوری است که سه پایتخت دارد: پرتوریا (اجرایی)، کیپ تاون (قانونگذاری) و بلوم فونتن (قضایی). این کشور همچنین به دلیل تنوع آب‌وهوایی و حیات وحش خارق‌العاده، مقصدی محبوب برای گردشگران است.

۲۱. پاناما: اتصال دو اقیانوس

پاناما در آمریکای مرکزی قرار دارد و به دلیل کانال پاناما مشهور است. این کانال مصنوعی که اقیانوس اطلس و آرام را به هم متصل می‌کند، یکی از مهم‌ترین مسیرهای کشتیرانی جهان است. پاناما همچنین تنها جایی است که می‌توان در یک روز هم طلوع خورشید روی اقیانوس اطلس و هم غروب آن روی اقیانوس آرام را دید.

۲۲. کیریباتی: کشوری در خط تاریخ بین‌المللی

کیریباتی مجمع‌الجزایری در اقیانوس آرام است که از ۳۳ جزیره تشکیل شده و در دو نیمکره شرقی و غربی گسترده است. این کشور به دلیل موقعیت خود در خط تاریخ بین‌المللی، اولین جایی است که روز جدید را آغاز می‌کند. بخشی از کیریباتی حتی یک روز از بقیه جهان جلوتر است!

۲۳. سنگاپور: شهر-کشور پیشرفته

سنگاپور، جزیره‌ای کوچک در جنوب شرقی آسیا، به عنوان یک شهر-کشور شناخته می‌شود. این کشور با وجود محدودیت منابع طبیعی، به لطف موقعیت استراتژیک خود در تنگه مالاکا، به یکی از قطب‌های اقتصادی و تجاری جهان تبدیل شده است. سنگاپور همچنین یکی از پرتراکم‌ترین کشورهای جهان از نظر جمعیت است.

۲۴. پرو: سرزمین اینکاها و بلندترین کوه‌های استوایی

پرو در غرب آمریکای جنوبی قرار دارد و بخشی از رشته‌کوه آند، بلندترین رشته‌کوه جهان پس از هیمالیا، در آن واقع شده است. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای بلندترین کوه‌های استوایی و آثار تاریخی بی‌نظیری مانند ماچو پیچو، شهر گمشده اینکاها، است.

۲۵. فنلاند: سرزمین هزار دریاچه

فنلاند در شمال اروپا و نزدیک به مدار قطبی قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت خود، دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های کوتاه با روزهای تقریباً بی‌پایان است. فنلاند همچنین به عنوان "سرزمین هزار دریاچه" شناخته می‌شود، زیرا بیش از ۱۸۰ هزار دریاچه در آن وجود دارد.

۲۶. قطر: شبه‌جزیره‌ای در خلیج فارس

قطر شبه‌جزیره‌ای کوچک در خلیج فارس است که از سه طرف به آب محدود می‌شود. این کشور با وجود مساحت کم، یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان به دلیل ذخایر عظیم نفت و گاز است. قطر همچنین میزبان رویدادهای مهمی مانند جام جهانی ۲۰۲۲ بود و به دلیل توسعه شهری سریع، شناخته می‌شود.

۲۷. سوئیس: قلب کوه‌های آلپ

سوئیس در مرکز اروپا و در میان کوه‌های آلپ قرار دارد. این کشور به دلیل موقعیت کوهستانی خود، دارای مناظر طبیعی خیره‌کننده، دریاچه‌های زمردین و روستاهای سنتی است. سوئیس همچنین به عنوان یکی از امن‌ترین و خنثی‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود.

۲۸. بولیوی: سرزمین آسمان‌خراش‌های طبیعی

بولیوی در آمریکای جنوبی قرار دارد و بخشی از آن در ارتفاعات آند واقع شده است. شهر لاپاز، پایتخت اداری این کشور، با ارتفاع حدود ۳۶۵۰ متری از سطح دریا، بالاترین پایتخت جهان است. همچنین، سالار دو اویونی در بولیوی، بزرگ‌ترین دشت نمکی جهان است که گویی آینه‌ای طبیعی رو به آسمان است.

۲۹. مغولستان: سرزمین آفتاب و استپ‌های بی‌پایان

مغولستان دومین کشور محصور در خشکی جهان (پس از قزاقستان) است و در آسیای مرکزی قرار دارد. این کشور به دلیل وسعت زیاد و تراکم جمعیت بسیار کم (کمتر از ۲ نفر در هر کیلومتر مربع)، دارای مناظر بکر استپی، بیابان گوبی و فرهنگ چادرنشینی منحصر به فرد است.

۳۰. سیشل: بهشت اقیانوس هند

سیشل مجمع‌الجزایری متشکل از ۱۱۵ جزیره در اقیانوس هند است. این کشور به دلیل سواحل شنی سفید، آب‌های فیروزه‌ای و طبیعت دست‌نخورده، یکی از مقاصد لوکس گردشگری جهان محسوب می‌شود. سیشل همچنین دارای گونه‌های گیاهی و جانوری بومی مانند نارگیل دریایی است.

۳۱. لسوتو: کشوری در قلب آفریقای جنوبی

لسوتو یک پادشاهی کوچک است که کاملاً توسط آفریقای جنوبی احاطه شده است. این کشور به دلیل موقعیت مرتفع خود، به "پادشاهی در آسمان" معروف است و بیشتر ارتفاعات آن بالای ۱۰۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد. لسوتو همچنین تنها کشوری است که تمام قلمرو آن بالای ۱۰۰۰ متر ارتفاع دارد.

۳۲. نائورو: کوچکترین کشور جزیره‌ای جهان

نائورو، جزیره‌ای کوچک در اقیانوس آرام، با مساحتی حدود ۲۱ کیلومتر مربع، کوچکترین کشور جزیره‌ای جهان است. این کشور زمانی به دلیل معادن فسفات ثروتمند بود، اما امروزه با چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی روبه‌رو است.

۳۳. بلاروس: کشوری بدون دسترسی به دریا با هزاران دریاچه

بلاروس در اروپای شرقی قرار دارد و محصور در خشکی است. با این حال، این کشور به "سرزمین دریاچه‌ها" معروف است و بیش از ۱۱ هزار دریاچه در آن وجود دارد. جنگل‌های انبوه بلاروس نیز بخشی از میراث طبیعی اروپا محسوب می‌شوند.

۳۴. تونگا: تنها پادشاهی باقی‌مانده در اقیانوسیه

تونگا مجمع‌الجزایری در اقیانوس آرام است و تنها پادشاهی باقی‌مانده در منطقه اقیانوسیه محسوب می‌شود. این کشور به دلیل فرهنگ پولینزیایی منحصر به فرد، آتشفشان‌های فعال و سواحل بکر، شناخته شده است.

۳۵. گواتمالا: مرکز تمدن مایاها

گواتمالا در آمریکای مرکزی قرار دارد و بخشی از آن در منطقه فعال آتشفشانی "کمربند آتش" واقع شده است. این کشور به دلیل سایت‌های باستانی مایاها مانند تیکال و طبیعت متنوعش، از جنگل‌های بارانی تا دریاچه‌های آتشفشانی، معروف است.

۳۶. فیجی: قلب اقیانوس آرام

فیجی مجمع‌الجزایری متشکل از ۳۳۳ جزیره در اقیانوس آرام است که تنها ۱۱۰ جزیره آن مسکونی هستند. این کشور به دلیل سواحل بکر، آب‌های شفاف و فرهنگ غنی مردمانش، به عنوان "پایتخت نرم جهان" شناخته می‌شود. فیجی همچنین در خط تاریخ بین‌المللی قرار دارد و اولین کشورهایی است که سال جدید را آغاز می‌کند.

۳۷. ساموآ: سرزمین زمان

ساموآ در اقیانوس آرام و شرق خط تاریخ بین‌المللی قرار دارد. در سال ۲۰۱۱، این کشور خط تاریخ را از غرب به شرق منتقل کرد تا با شرکای تجاری خود در استرال و نیوزیلند هماهنگ شود! این تغییر باعث شد ساموآ از آخرین کشوری که روز را پایان می‌داد، به اولین کشوری تبدیل شود که روز جدید را شروع می‌کند.

۳۸. نامیبیا: سرزمین بیابان‌های سرخ

نامیبیا در جنوب غربی آفریقا قرار دارد و بخش بزرگی از آن را بیابان نامیب، یکی از قدیمی‌ترین بیابان‌های جهان، تشکیل می‌دهد. این کشور به دلیل تپه‌های شنی سرخ رنگ، حیات وحش منحصر به فرد و سواحل اسکلت‌ها (مملو از کشتی‌های غرق‌شده) شناخته شده است.

۳۹. کاستاریکا: بهشت تنوع زیستی

کاستاریکا در آمریکای مرکزی، بین دو اقیانوس اطلس و آرام قرار دارد. این کشور با وجود مساحت کوچک، میزبان ۵٪ از تنوع زیستی جهان است و بیش از ۲۵٪ قلمرو آن به عنوان منطقه حفاظت‌شده تعیین شده است. کاستاریکا همچنین انرژی خود را ۹۸٪ از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کند!

۴۰. قرقیزستان: سرزمین یخچال‌های طبیعی

قرقیزستان در آسیای مرکزی و در قلب رشته‌کوه تیان شان قرار دارد. این کشور به دلیل یخچال‌های طبیعی، دریاچه‌های کوهستانی مانند ایسیک کول و فرهنگ چادرنشینی عشایر، به "سوییس آسیای مرکزی" معروف است.

۴۱. پاراگوئه: قلب آمریکای جنوبی

پاراگوئه یکی از دو کشور محصور در خشکی در آمریکای جنوبی (همراه با بولیوی) است و دقیقاً در مرکز قاره قرار دارد. رودخانه پاراگوئه، این کشور را به دو بخش شرقی (جنگلی) و غربی (بیابانی) تقسیم می‌کند. پاراگوئه همچنین بزرگ‌ترین صادرکننده انرژی پاک در جهان از طریق سد ایتایپو است.

۴۲. موریتانی: دروازه صحرای بزرگ آفریقا

موریتانی در شمال غربی آفریقا قرار دارد و بیش از ۹۰٪ قلمرو آن را صحرای بزرگ آفریقا تشکیل می‌دهد. این کشور به دلیل چشم صحرا (ساختار ریچات)، یک پدیده زمین‌شناسی عجیب به قطر ۴۰ کیلومتر که از فضا قابل مشاهده است، معروف شده است.

۴۳. تیمور شرقی: جوان‌ترین کشور آسیا

تیمور شرقی در جنوب شرقی آسیا و در جزیره تیمور واقع شده است. این کشور در سال ۲۰۰۲ پس از سال‌ها مبارزه، استقلال خود را از اندونزی به دست آورد و به عنوان جوان‌ترین کشور آسیا شناخته می‌شود. تیمور شرقی به دلیل سواحل بکر و فرهنگ منحصر به فردش در حال توسعه گردشگری است.

۴۴. گویان: تنها کشور انگلیسی‌زبان آمریکای جنوبی

گویان در شمال شرقی آمریکای جنوبی قرار دارد و تنها کشور این قاره است که زبان رسمی آن انگلیسی است. این کشور به دلیل جنگل‌های بارانی انبوه، آبشارهای عظیم مانند کایتور (بلندترین آبشار تک‌قطبی جهان) و تنوع قومی منحصر به فرد، شناخته شده است.

۴۵. جزایر فارو: سرزمین مه و گوسفندان

جزایر فارو، مجمع‌الجزایری خودمختار تحت حکومت دانمارک، در شمال اقیانوس اطلس قرار دارد. این جزایر به دلیل مناظر پرتگاهی خیره‌کننده، خانه‌های رنگارنگ و جمعیت گوسفندانی که از انسان‌ها بیشتر است، معروفند. فارو همچنین یکی از بهترین مکان‌ها برای مشاهده شفق قطبی است.

جمع‌بندی نهایی

از بیابان‌های سوزان موریتانی تا جزایر مه‌آلود فارو، هر گوشه از جهان داستانی منحصر به فرد دارد که با موقعیت جغرافیایی‌اش گره خورده است. این تنوع نه تنها زیبایی سیاره ما را نمایان می‌کند، بلکه نشان می‌دهد که زمین همچنان پر از رازهایی است که منتظر کشف شدن هستند.