کتاب بهرام

ضرب‌المثل «آنرا که حساب پاکه، از محاسبه چه باکه؟» یکی از اصطلاحات پرمعنی و حکیمانه در زبان فارسی است که از گلستان سعدی، اثر جاودانه‌ی شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی، گرفته شده است. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که اگر کسی در کارهای خود پاک و بی‌عیب باشد، نیازی به نگرانی از بررسی و محاسبه‌ی دیگران ندارد. به عبارت دیگر، اگر فردی در رفتار و اعمال خود صداقت و پاکی داشته باشد، از هر گونه بازخواست یا حسابرسی بی‌نیاز است.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک جمله‌ی زیبا و حکیمانه در گلستان سعدی گرفته شده است. سعدی در این جمله به این موضوع اشاره می‌کند که اگر کسی در کارهای خود پاک و بی‌عیب باشد، نیازی به ترس از بررسی و محاسبه‌ی دیگران ندارد. این مفهوم بر اهمیت صداقت، پاکی و درستکاری در زندگی تأکید می‌کند و به ما یادآوری می‌کند که اگر در اعمال خود بی‌عیب باشیم، از هر گونه بازخواست و حسابرسی بی‌نیاز خواهیم بود.

کاربردهای ضرب‌المثل:

1. صداقت و پاکی:
   این ضرب‌المثل معمولاً در موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فردی در کارهای خود صداقت و پاکی دارد و نیازی به نگرانی از بررسی و محاسبه‌ی دیگران ندارد.
   مثال: «او همیشه در کارهایش صداقت دارد؛ آنرا که حساب پاکه، از محاسبه چه باکه؟»

2. بی‌نیازی از بازخواست:
   این ضرب‌المثل می‌تواند به موقعیت‌هایی اشاره کند که فردی به دلیل پاکی و درستکاری، از هر گونه بازخواست و حسابرسی بی‌نیاز است.
   مثال: «او هیچ‌گاه از بررسی کارهایش نمی‌ترسد؛ آنرا که حساب پاکه، از محاسبه چه باکه؟»

3. تأکید بر درستکاری:
   این ضرب‌المثل گاهی برای تأکید بر اهمیت درستکاری و پاکی در زندگی به کار می‌رود.
   مثال: «اگر در کارهایت صداقت داشته باشی، نیازی به نگرانی از بازخواست نداری؛ آنرا که حساب پاکه، از محاسبه چه باکه؟»

نکته‌ی اخلاقی:

این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که صداقت و پاکی در کارها، نه تنها باعث آرامش خاطر می‌شود، بلکه ما را از هر گونه نگرانی و بازخواست بی‌نیاز می‌کند. این عبارت بر اهمیت درستکاری و پاکی در زندگی تأکید می‌کند و به ما می‌آموزد که اگر در اعمال خود بی‌عیب باشیم، از هر گونه حسابرسی و بازخواست بی‌نیاز خواهیم بود.

جمع‌بندی:

ضرب‌المثل «آنرا که حساب پاکه، از محاسبه چه باکه؟» بیانگر این مفهوم است که اگر کسی در کارهای خود پاک و بی‌عیب باشد، نیازی به نگرانی از بررسی و محاسبه‌ی دیگران ندارد. این عبارت به ما یادآوری می‌کند که صداقت و پاکی در کارها، نه تنها باعث آرامش خاطر می‌شود، بلکه ما را از هر گونه نگرانی و بازخواست بی‌نیاز می‌کند. این ضرب‌المثل نه تنها در زندگی شخصی، بلکه در کار و روابط اجتماعی نیز کاربرد دارد و نشان‌دهنده‌ی نگاهی حکیمانه و اخلاقی به رفتارهای انسانی است.