کتاب بهرام

ضرب‌المثل «آبکش و نگاه کن که به کفگیر می‌گه تو سه سوراخ داری» یکی از اصطلاحات طنزآمیز و پرمعنی در زبان فارسی است که برای اشاره به افرادی به کار می‌رود که خودشان دارای نقص یا مشکل هستند، اما به جای توجه به عیوب خود، به دنبال عیب‌جویی از دیگران می‌روند. این ضرب‌المثل بیانگر این مفهوم است که برخی افراد به جای اصلاح خود، به دنبال ایراد گرفتن از دیگران هستند، در حالی که خودشان نیز مشکلات مشابه یا حتی بزرگ‌تری دارند.

ریشه و مفهوم ضرب‌المثل:

این ضرب‌المثل از یک تصویر طنزآمیز استفاده می‌کند: آبکشی که پر از سوراخ است، به کفگیر ایراد می‌گیرد که تو سه سوراخ داری! این تصویر نشان‌دهنده‌ی این است که فردی که خودش دارای نقص است، به جای توجه به مشکلات خود، به دنبال عیب‌جویی از دیگران است. این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که قبل از انتقاد از دیگران، باید به عیوب خود توجه کنیم.

کاربردهای ضرب‌المثل:

1. عیب‌جویی از دیگران:
   این ضرب‌المثل معمولاً در موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فردی به جای توجه به مشکلات خود، به دنبال ایراد گرفتن از دیگران است.
   مثال: «خودت که هنوز کارت را درست انجام ندادی، چرا از دیگران انتقاد می‌کنی؟ آبکش و نگاه کن که به کفگیر می‌گه تو سه سوراخ داری!»

2. عدم خودآگاهی:
   این ضرب‌المثل می‌تواند به افرادی اشاره کند که از نقص‌ها و مشکلات خود بی‌خبر هستند و به جای اصلاح خود، به دنبال عیب‌جویی از دیگران می‌روند.
   مثال: «او همیشه از دیگران انتقاد می‌کند، اما خودش مشکلات بیشتری دارد؛ آبکش و نگاه کن که به کفگیر می‌گه تو سه سوراخ داری.»

3. طنز و شوخی:
   این ضرب‌المثل گاهی با لحنی طنزآمیز نیز به کار می‌رود، به ویژه زمانی که فردی در حال انتقاد از دیگران است، اما خودش نیز مشکلات مشابهی دارد.
   مثال: «تو که خودت همیشه دیر می‌رسی، چرا از من انتقاد می‌کنی؟ آبکش و نگاه کن که به کفگیر می‌گه تو سه سوراخ داری!»

نکته‌ی اخلاقی:

این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که قبل از انتقاد از دیگران، باید به عیوب و مشکلات خود توجه کنیم. این عبارت بر اهمیت خودآگاهی و اصلاح خود تأکید می‌کند و به ما می‌آموزد که به جای عیب‌جویی، به دنبال بهبود خود باشیم.

جمع‌بندی:

ضرب‌المثل «آبکش و نگاه کن که به کفگیر می‌گه تو سه سوراخ داری» بیانگر این مفهوم است که برخی افراد به جای توجه به مشکلات خود، به دنبال عیب‌جویی از دیگران هستند. این عبارت به ما یادآوری می‌کند که قبل از انتقاد از دیگران، باید به عیوب خود توجه کنیم و به دنبال اصلاح خود باشیم. این ضرب‌المثل نه تنها در زندگی شخصی، بلکه در روابط اجتماعی و کاری نیز کاربرد دارد و نشان‌دهنده‌ی نگاهی طنزآمیز و حکیمانه به رفتارهای انسانی است.