کلمه "کوشر" (تلفظ انگلیسی: کاشر) به غذایی گفته میشود که طبق آیین یهودی و قوانین کشروت (Kosher) پاک و مناسب برای مصرف یهودیان باشد. این قوانین بر اساس احکام دینی در تورات و سنتهای یهودی تعیین شده و شامل شرایط خاصی برای تهیه، طبخ و مصرف مواد غذایی میشود. در واقع، کشروت مشابه با مفهوم "حلال" در اسلام است، با این تفاوت که به طور خاص به رژیم غذایی یهودیان اشاره دارد. بیشتر یهودیان معتقد و observant این قوانین را دنبال میکنند.
گیاهان کوشر
همه میوهها و سبزیها بهطور خودکار کوشر نیستند. برای مثال، برخی از گیاهان به دلیل ویژگیهای خاص خود نمیتوانند به عنوان غذای کوشر شناخته شوند. به عنوان نمونه، بروکلی به دلیل شکست ساختار سلولی آن برای تمیز کردن، در نظر گرفته نمیشود که کوشر باشد. از این رو، حتی گیاهان و سبزیجات باید تحت نظارت خاصی قرار گیرند تا از تطابق با قوانین کشروت اطمینان حاصل شود.
جانوران کوشر
بر اساس قوانین کوشر، مصرف برخی از انواع حیوانات و پرندگان مجاز نیست. این قوانین تصریح میکنند که یهودیان نمیتوانند گوشت خوک، شتر، حیوانات گوشتخوار و پرندگان گوشتخوار را مصرف کنند. همچنین، نوشیدن خون جانداران نیز حرام است. به طور خاص، جانورانی که در آب زندگی میکنند باید دارای فلس (پولک) و باله باشند تا برای مصرف کوشر شناخته شوند. بنابراین، حیوانات دریایی که فاقد این ویژگیها هستند، مانند خرچنگها یا صدفها، برای یهودیان مجاز نیستند.
شرایط کاشر بودن حیوانات:
- حیوان باید نشخوارکننده باشد و دارای سُم شکافته باشد.
- شتر فاقد سُم شکافته است و بنابراین برای یهودیان حرام است.
- خوک نیز به دلیل اینکه نشخوارکننده نیست، برای یهودیان حرام محسوب میشود.
قوانین کشتار جانوران
در قوانین کشروت، یک اصل مهم وجود دارد که به ممنوعیت خوردن خون مرتبط است. بنابراین، هر حیوانی که برای مصرف آماده میشود باید بهطور کامل از خون خود تخلیه شود. روش ذبح در یهودیت که به آن شحیطه (Shechita) گفته میشود، باید بهگونهای باشد که حیوان به سرعت و بدون درد بمیرد. یهودیان معتقدند که هر گونه آزار قبل از مرگ، گوشت آن حیوان را ناپاک میکند.
این قوانین به گونهای طراحی شدهاند که تنها گوشت حیواناتی که به دست ذابحین یهودی و با مجوز شرعی ذبح شدهاند، بهعنوان گوشت کوشر مجاز است. بنابراین، گوشت شکار یا گوشت حیواناتی که در شرایط غیرمجاز کشته شدهاند، برای یهودیان قابل مصرف نیست.
قوانین دیگر
بسیاری از یهودیان بهویژه کسانی که به احکام کشروت پایبندند، از مصرف همزمان گوشت و لبنیات در یک وعده غذایی خودداری میکنند. این قوانین ریشه در بخشهایی از تورات دارد که به جدایی این دو ماده غذایی تأکید دارند. برخی از یهودیان به شدت به این قوانین پایبند هستند و حتی ممکن است بین مصرف گوشت و لبنیات یک فاصله زمانی خاص را رعایت کنند.
قانون ۱/۶۰ ام نیز یکی از قوانینی است که در کشروت وجود دارد. طبق این قانون، اگر غذای کوشر با موادی که کوشر نیستند ترکیب شود، بهطور خاص اگر مقدار آن ماده غیرکوشر بیشتر از یک شصتم (۱/۶۰) حجم غذای اصلی باشد، غذای حاصل حرام است و خوردن آن برای یهودیان جایز نیست.
نتیجهگیری
در نهایت، کشروت نهتنها به رعایت قوانین خاص در تهیه و مصرف غذاهای خاص اشاره دارد بلکه به شیوهای از زندگی یهودیان اطلاق میشود که تأکید بر رعایت جزئیات دینی دارد. از این رو، پیروی از قوانین کوشر به یهودیان این امکان را میدهد که در تمام جنبههای زندگی خود، از جمله خوراکیها، به اصول و باورهای دینیشان وفادار بمانند.