کتاب بهرام

گله یا دسته (flock) یکی از رفتارهای اجتماعی رایج در بسیاری از حیوانات است که در آن گروهی از افراد برای زندگی و بقای بهتر، در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این رفتار در بسیاری از گونه‌ها دیده می‌شود و می‌تواند شامل دسته‌های بزرگ و پیچیده تا گروه‌های کوچک و ساده باشد.

تاریخ پیدایش گله در حیوانات و سیر تکامل

زندگی در گروه‌ها به عنوان یک استراتژی تکاملی برای بقا در بسیاری از گونه‌ها در نظر گرفته می‌شود. گله‌ها به حیوانات این امکان را می‌دهند که از حفاظت جمعی، منابع غذایی بهتر و شانس بالاتری برای بقا برخوردار شوند. از نظر تکاملی، گروه‌های اجتماعی ممکن است مزایای زیادی از جمله کاهش خطر شکار، افزایش موفقیت در جستجوی غذا و افزایش توانایی در پرورش نسل‌های جدید داشته باشند.

در دنیای بی‌کران آبزیان، میگو (shrimp) و خرچنگ‌چه‌ها (prawn) از جمله موجوداتی هستند که بسیاری از افراد آنها را به اشتباه مشابه می‌دانند. اما این دو جانور با وجود شباهت‌های ظاهری، در واقع تفاوت‌های زیادی دارند که شناخت آنها می‌تواند به درک بهتر این موجودات کمک کند.

تفاوت‌های ظاهری و اندازه

اولین و شاید واضح‌ترین تفاوت میان میگو و خرچنگ‌چه، اندازه آنهاست. خرچنگ‌چه‌ها معمولاً از میگوها بزرگ‌تر هستند. این تفاوت اندازه در انواع مختلف این دو موجود به وضوح قابل مشاهده است. علاوه بر این، خرچنگ‌چه‌ها به طور معمول دارای بدنی قوی‌تر و ضخیم‌تر از میگوها هستند.

تفاوت در طعم

میگو (shrimp) یکی از بی‌مهرگان آبزی است که به خانواده خرچنگ‌ها و سخت‌پوستان تعلق دارد. میگوها به طور گسترده در اقیانوس‌ها، دریاها و آب‌های شیرین زندگی می‌کنند و در بسیاری از اکوسیستم‌های آبی حضور دارند. این موجودات به دلیل اندازه کوچک، بدن شفاف و ویژگی‌های زیستی منحصر به فردشان، در دسته‌ی مهم‌ترین منابع غذایی برای انسان و حیوانات دیگر قرار دارند.

در ادامه، اطلاعات کاملی در مورد میگو آورده شده است:

1. ویژگی‌های ظاهری میگو

میگوها بدن کوچکی دارند که معمولاً از چندین بخش تقسیم شده است:

• سخت‌پوست: بدن میگو به وسیله یک پوشش سخت به نام پشت لاک یا کاراپاس محافظت می‌شود. این پوشش سخت به عنوان یک اسکلت خارجی عمل می‌کند که از بدن میگو در برابر شکارچیان و شرایط محیطی محافظت می‌کند.

هیلوبات (Hylobates) یکی از چهار سردهٔ خانوادهٔ گیبون‌ها است که در گذشته تنها سردهٔ شناخته‌شده در میان گیبون‌ها بود. با این حال، به تازگی برخی از زیرسرده‌های پیشین این گروه (از جمله هولاک، نوماسکوس و سیمفالانگوس) به سرده‌های جداگانه ارتقا یافته‌اند. این تغییرات باعث تقسیم‌بندی جدیدی در خانوادهٔ گیبون‌ها شده است، اما هیلوبات همچنان یکی از پرگونه‌ترین و گسترده‌ترین سرده‌های گیبون به شمار می‌رود.

ویژگی‌های سرده هیلوبات

یکی از ویژگی‌های خاص اعضای سردهٔ هیلوبات، داشتن ۴۴ کروموزوم است که این خصوصیت در میان گیبون‌ها منحصر به فرد است. همچنین، اعضای این سرده دارای یک حلقه خز سفیدرنگ دور صورت خود هستند که این ویژگی آن‌ها را از سایر گونه‌های گیبون‌ها متمایز می‌کند.

پراکندگی جغرافیایی

اورانگوتان‌ها (به انگلیسی: Orangutans) از بزرگترین نخستی‌های غیر انسانی و تنها گونه‌های باقی‌مانده از سردهٔ Pongo در خانواده انسانیان (Hominidae) هستند. این جانوران به دلیل رفتارهای پیچیده و ویژگی‌های خاص خود، در دنیای حیات‌وحش شناخته شده‌اند. اورانگوتان‌ها به عنوان یکی از نزدیک‌ترین بستگان انسان، خصوصیات جسمانی و رفتاری مشابه‌ای با انسان‌ها دارند. در این مطلب، به معرفی انواع اورانگوتان‌ها، ویژگی‌های زیستی و رفتارهای آنان، وضعیت حفاظتی و تهدیدات موجود برای این گونه‌ها پرداخته خواهد شد.

1. انواع اورانگوتان‌ها

سه گونه اورانگوتان وجود دارد که هر یک در مناطق جغرافیایی متفاوتی زندگی می‌کنند:

• اورانگوتان بورنئویی (Pongo pygmaeus): این گونه در جزیره بورنئو در جنوب شرق آسیا زندگی می‌کند. اورانگوتان بورنئویی به طور عمده در جنگل‌های گرمسیری و باتلاق‌های مناطق ساحلی یافت می‌شود.

خزنده‌پایان (Sauropoda) همچنین (با نام علمی Sauropoda) نام یک فروراسته از زیرراسته خزنده‌پاریختان است که متعلق به دوره‌های مختلف زمین‌شناسی، به‌ویژه دوره‌های میانه‌زیستی، بوده‌اند. این گروه از دایناسورها به خاطر ویژگی‌های خاص خود مانند بدن‌های عظیم و گردن‌های بلند شناخته می‌شوند. خزنده‌پایان یکی از شناخته‌شده‌ترین گروه‌های دایناسورهای گیاه‌خوار بوده و به طور ویژه در دوره ژوراسیک و کرتاسه به اوج شکوفایی خود رسیدند. در اینجا به بررسی برخی از زیرگروه‌ها و گونه‌های مختلف خزنده‌پایان خواهیم پرداخت.

1. Sauropoda: ویژگی‌های عمومی

خزنده‌پایان به طور کلی به دایناسورهای بزرگی اطلاق می‌شود که دارای ویژگی‌های خاصی مانند:

• گردن‌های بلند: یکی از ویژگی‌های متمایز خزنده‌پایان، گردن‌های طولانی آن‌ها است که به آن‌ها امکان می‌داد تا به گیاهان بلندتر دسترسی پیدا کنند.
• اندام‌های بزرگ: پاهای این دایناسورها معمولاً بسیار ضخیم و قوی بودند تا بتوانند وزن سنگین بدن خود را تحمل کنند.

تابستان گذرانی یا "Estivation" به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن برخی از حیوانات برای مقابله با شرایط داغ و خشک تابستان به تغییرات فیزیولوژیکی و رفتاری می‌پردازند تا قادر به زنده ماندن در این فصل سخت باشند. این پدیده مشابه به زمستان گذرانی یا (خواب زمستانی: Hibernation) است که در آن حیوانات در برابر سرمای شدید واکنش نشان می‌دهند، اما در تابستان گذرانی، تمرکز بر گرم و خشک بودن محیط است. در ادامه، دو جنبه مهم تابستان گذرانی در حیوانات بررسی می‌شود:

1. تغییر شکل و عادات برای تابستان گذرانی

حیوانات مختلف برای زنده ماندن در دمای بالای تابستان و شرایط خشکی، دچار تغییراتی در رفتار، فیزیولوژی و ساختار بدن خود می‌شوند. این تغییرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

هشت‌پا یا اختاپوس یکی از جانداران دریایی است که به دلیل رفتارهای جالب و ویژگی‌های خاص خود، به‌ویژه در نحوه تغذیه، شناخته می‌شود. این موجودات از خانواده نرم‌تنان هستند و علاوه بر توانایی‌های حرکتی بسیار بالا، شیوه‌ای خاص و پیچیده برای تغذیه دارند. در ادامه، به توضیح روش‌ها و ویژگی‌های تغذیه‌ای هشت‌پا پرداخته‌ایم.

1. رژیم غذایی هشت‌پا

هشت‌پا یک شکارچی گوشت‌خوار است و عمدتاً از موجودات دریایی مختلفی مانند ماهی‌ها، خرچنگ‌ها، صدف‌ها، میگوها و حتی برخی از نرم‌تنان دیگر تغذیه می‌کند. رژیم غذایی هشت‌پا بر اساس منابع موجود در محیط زندگی‌اش و توانایی‌های شکار او متفاوت است.

2. روش‌های شکار هشت‌پا

هزارپایان (Myriapoda) یکی از زیرشاخه‌های جذاب و متنوع گروه بندپایان هستند که عمدتاً در محیط‌های خاکی و مرطوب زندگی می‌کنند. این جانوران با بیش از ۱۳ هزار گونه شناخته شده، جزء یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های بندپایان به شمار می‌آیند. هزارپایان دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را از دیگر بندپایان متمایز می‌کند، از جمله ساختار بدن و نحوه حرکت.

ویژگی‌های ساختاری

هزارپایان دارای بدنی کشیده و تقسیم‌شده به قطعات متعدد هستند که هر قطعه به‌طور معمول یک یا دو جفت پای مفصلی دارد. تعداد قطعات و جفت‌های پا در گونه‌های مختلف هزارپایان متغیر است، ولی ویژگی اصلی این جانوران داشتن تعداد زیادی پا است که باعث می‌شود نام "هزارپا" به این گروه اختصاص یابد. تعداد دقیق پاهای هزارپایان در گونه‌های مختلف می‌تواند از چندین جفت تا بیش از ۲۰۰ جفت نیز برسد. این پاها به آن‌ها کمک می‌کنند تا در زیر خاک یا در بین برگ‌ها و گیاهان حرکت کنند.

بَندپایان (Arthropoda) یکی از بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین شاخه‌های جانوران بی‌مهره و پریاخته هستند که در محیط‌های زیستی مختلف پراکنده‌اند. این شاخه شامل جانورانی چون حشرات، عنکبوتیان، هزارپایان و سخت‌پوستان است. بندپایان به دلیل ویژگی‌های خاص ساختاری و عملکردی خود، به عنوان یکی از موفق‌ترین گروه‌های جانوری شناخته می‌شوند. فرهنگستان زبان فارسی به منظور استانداردسازی نام‌گذاری‌ها، بندپایان را به «بندپاتباران» تغییر داده است که در واقع همان مفهوم قبلی را دارد.

یکی از ویژگی‌های برجسته بندپایان، کالبد بیرونی سخت و بندبند آن‌ها است. در این جانوران، حفره عمومی بدن بسیار کوچک است و فاقد گُرده‌چه (نفریدیوم) و مژه هستند. پوستک‌های سخت‌شده و اسکلت بیرونی بندبایان به صورت بندبند در بدن آن‌ها قرار دارد. این اسکلت بیرونی که عمدتاً از کیتین آلفا ساخته شده است، به عنوان پوشش حفاظتی عمل می‌کند و نقش مهمی در محافظت از جانور دارد. در سخت‌پوستان، پوستک علاوه بر کیتین آلفا، حاوی کلسیم کربنات نیز می‌باشد.