ژاپنی‌ها به کشور خود «نیهون» (به ژاپنی: Nihon / Nippon، 日本) می‌گویند. واژهٔ «نیهون» از ترکیب دو کلمهٔ «نیچی» و «هُن» ساخته شده است. «نیچی» (که به‌صورت «هی» نیز تلفظ می‌شود) به معنای خورشید و روز است، و «هُن» به معنای ریشه و آغاز می‌باشد. این ترکیب به نوعی به مفهوم «ریشهٔ خورشید» اشاره دارد.
تاریخ‌نگاران و مردم در طول تاریخ، به این دلیل که ژاپن در شرقی‌ترین نقطهٔ قارهٔ آسیا و در نزدیکی کشور چین قرار دارد، بر این باور بودند که این کشور اولین سرزمینی است که خورشید در آن طلوع می‌کند. از این‌رو، ژاپن به عنوان «سرزمین آفتاب تابان» شناخته می‌شود. این تصور، ارتباط نزدیکی با نام ژاپن دارد که همواره در فرهنگ‌های مختلف به همین صورت شناخته شده است.