شیردان (Abomasum) یکی از چهار بخش اصلی معده در نشخوارکنندگان است که به عنوان معده حقیقی یا معده غددی شناخته میشود. این بخش در انتهای سیستم معده قرار دارد و پس از آن رودهها شروع میشوند. شیردان از نظر عملکرد و ساختار با سایر بخشهای معده در نشخوارکنندگان تفاوتهای مهمی دارد که در این مقاله به تفصیل بررسی خواهد شد.
ساختار شیردان
شیردان بهطور معمول حجمی در حدود 20 لیتر در گاوها دارد و دیواره آن از بافت ضخیم و چینخوردهای تشکیل شده است. این چینها که به آنها «طیفهای معدی» گفته میشود، سطح وسیعتری را برای ترشح و جذب مواد گوارشی فراهم میکنند. برخلاف سه بخش دیگر معده نشخوارکنندگان (شکمبه، نگاری و هزارلا)، شیردان به عنوان معده واقعی عمل کرده و غدد گوارشی در دیواره آن ترشح میشوند.