کتاب بهرام

زبان فارسی به‌عنوان یکی از زبان‌های غنی و باستانی جهان، با تنوع بی‌نظیر واژگان و جملات زیبا، همواره یکی از منابع اصلی زیبایی‌شناسی ادبیات و شعر بوده است. یکی از ویژگی‌های برجسته در زبان فارسی، وجود کلمات هم‌قافیه است که در خلق آثار ادبی و شعری نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. در این میان، برخی از کلمات با پسوندهای مشابه به‌طور مکرر در اشعار، نثرها و ضرب‌المثل‌ها استفاده می‌شوند و در کنار هم، هارمونی خاصی ایجاد می‌کنند. کلماتی چون "بوم"، "شوم"، "معلوم"، "محروم" و... از جمله واژگان پرکاربردی هستند که هم‌قافیه‌های آن‌ها در زبان فارسی همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم به بررسی و تحلیل این کلمات هم‌قافیه پرداخته و نقش آن‌ها را در خلق زیبایی‌های ادبی و زبانی بهتر درک کنیم.

1- روم. 2- شوم. 3- بوم. 4- خرطوم. 5- موم. 6- زوم. 7- موسوم. 8- موهوم. 9- محکوم. 10- مقسوم. 11- حلقوم. 12- باتوم. 13- مذموم. 14- خانم. 15- مختوم. 16- مفهوم. 17- مسموم. 18- مصدوم. 19- مرقوم. 20- معدوم. 21- معصوم. 22- مغموم. 23- مکتوم. 24- مخدوم. 25- معلوم. 26- مظلوم. 27- مختوم. 28- منظوم. 29- معصوم. 30- سموم. 31- علوم. 32- هجوم. 33- نجوم. 34- رسوم. 35- محروم.

معنی کلمات فوق:

1. روم: در گذشته به منطقه‌ای در شمال‌غربی ایران و بخش‌هایی از امپراتوری روم اشاره داشت.
2. شوم: بد، نحس، نحس و بد شگون.
3. بوم: 1) زمین، خاک، 2) دستگاه یا ساز موسیقی.
4. خرطوم: بینی دراز یا اندام پیشرفته‌ی فیل یا حیواناتی مشابه.
5. موم: ماده‌ای نرم و چسبنده که از زنبور عسل به دست می‌آید.
6. زوم: حرکت سریع یا تمرکز بر چیزی، به‌خصوص در عکاسی یا فیلم‌برداری.
7. موسوم: مشهور، معروف.
8. موهوم: خیالی، غیر واقعی.
9. محکوم: کسی که به‌علت ارتکاب جرم یا تخلف مجازات شده است.
10. مقسوم: تقسیم شده، مشخص شده.
11. حلقوم: گلو، مجرای تنفسی.
12. باتوم: چوب یا عصای مخصوص برای دفاع یا نگهداری نظم، به‌ویژه در پلیس.
13. مذموم: ناپسند، بد، نکوهیده.
14. خانم: زن، بانوی محترم.
15. مختوم: مختوم به امضاء یا پایان‌یافته.
16. مفهوم: معنای چیزی.
17. مسموم: آلوده به سم، زهرآلود.
18. مصدوم: مجروح، آسیب‌دیده.
19. مرقوم: نوشته‌شده، ثبت‌شده.
20. معدوم: نابود، از بین رفته.
21. معصوم: بی‌گناه، پاک.
22. مغموم: غمگین، اندوهگین.
23. مکتوم: پنهان، پوشیده.
24. مخدوم: خدمت‌گزار، مورد احترام.
25. معلوم: شناخته‌شده، واضح.
26. مظلوم: کسی که ظلم دیده است، بی‌گناه و مورد ظلم قرار گرفته.
27. مختوم: همان معنای قبلی (مختوم به امضاء یا پایان‌یافته).
28. منظوم: به‌صورت شعر، موزون.
29. معصوم: همان معنای قبلی (بی‌گناه، پاک).
30. سموم: جمع سم، زهرها.
31. علوم: دانش‌ها، معرفت‌ها.
32. هجوم: حمله، یورش.
33. نجوم: علم ستاره‌شناسی.
34. رسوم: جمع رسم، عادات و سنت‌ها.
35. محروم: فاقد، بی‌بهره از چیزی.

این کلمات بیشتر در قالب قافیه‌ها و در اشعار و نثرهای ادبی کاربرد دارند و هرکدام بار معنایی خاص خود را به همراه دارند.