جایزه نوبل یکی از معتبرترین و مشهورترین جوایز جهانی است که به افرادی که در زمینه‌های مختلف علمی، ادبی، اقتصادی و انسانی دستاوردهای قابل توجهی داشته‌اند، اهدا می‌شود. این جایزه از سوی بنیاد نوبل که در وصیت‌نامه آل فرد نوبل، مخترع سوئدی، تعیین شده است، به برندگان اهدا می‌شود. هر ساله در مراسمی خاص در تاریخ ۱۰ دسامبر (سالروز مرگ نوبل)، برندگان جوایز نوبل در رشته‌های مختلف شناخته شده و جوایز خود را دریافت می‌کنند.
چیزی که به برندگان نوبل داده می‌شود:
هر برنده جایزه نوبل به سه بخش مختلف از جمله مدال نوبل، دیپلم نوبل و پاداش نقدی دست پیدا می‌کند. در ادامه، هر یک از این موارد توضیح داده می‌شود:
۱. مدال نوبل
مدال نوبل مهم‌ترین نماد فیزیکی این جایزه است و از طلا ساخته شده است. مدال‌های نوبل در ابتدا توسط هنرمند سوئدی گوستاو روزنستره‌ام طراحی شدند و در حال حاضر طراحی آن‌ها توسط طراحان مختلف به روز می‌شود. این مدال‌ها به طور خاص برای هر رشته طراحی شده‌اند و از ویژگی‌های مختلفی برخوردارند:
- طراحی متفاوت برای هر رشته: مدال‌های نوبل هر یک طراحی خاص خود را دارند. به عنوان مثال، مدال نوبل فیزیک به تصویر نیکولا تسلا و مدال نوبل پزشکی به تصویر یک فرد در حال مطالعه مغز انسان نقش بسته است.
- ماده ساخت: بیشتر مدال‌های نوبل از طلای ۲۳ عیار ساخته می‌شوند. هر مدال نوبل تقریباً ۲۰۰ گرم وزن دارد.
مدال‌های نوبل بر اساس توصیه‌های بنیاد نوبل در کشور سوئد تولید می‌شوند و نشان‌دهنده دستاوردهای برنده در زمینه‌های خاص علمی، ادبی و اقتصادی است.
۲. دیپلم نوبل
در کنار مدال، به برنده نوبل یک دیپلم نوبل نیز اهدا می‌شود که معمولاً شامل شرح دستاورد برنده در رشته مربوطه است. این دیپلم معمولاً با طراحی خاصی ارائه می‌شود که گاهی شامل آثاری از هنر و خوشنویسی است و اطلاعاتی از جمله نام برنده، دستاورد و شرح فعالیت‌های او در آن رشته در دیپلم گنجانده می‌شود.
- ظاهر دیپلم: دیپلم نوبل معمولاً طراحی خاص و نفیسی دارد که با استفاده از خوشنویسی‌های زیبا و المان‌های هنری جذاب به چاپ می‌رسد.
- محتوای دیپلم: دیپلم شامل توضیحاتی درباره دستاورد علمی یا هنری فرد برنده است که نشان می‌دهد چرا او شایسته دریافت جایزه نوبل در رشته خود است.
۳. پاداش نقدی نوبل
پاداش نقدی یکی دیگر از اجزای مهم جایزه نوبل است که به برندگان اهدا می‌شود. این مبلغ به طور سالانه توسط بنیاد نوبل تعیین می‌شود و بستگی به شرایط مالی و موجودی بنیاد دارد.
- مقدار پاداش نقدی: مبلغ دقیق پاداش نقدی سالانه متغیر است و معمولاً از ۸ میلیون کرون سوئدی (معادل حدود ۸۰۰ هزار دلار آمریکا) شروع می‌شود و در برخی سال‌ها به حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون کرون سوئدی می‌رسد. این مبلغ معمولاً بین برندگان تقسیم می‌شود اگر در یک سال چند نفر در یک رشته برنده جایزه نوبل شوند.
- پرداخت پاداش نقدی: پاداش نقدی به طور معمول در مراسم رسمی جایزه نوبل در استکهلم و اسلو به برندگان پرداخت می‌شود. این مبلغ برای فرد برنده به عنوان پاداش و حمایت از ادامه فعالیت‌های علمی یا هنری او در نظر گرفته می‌شود.
۴. مراسم اعطای جایزه نوبل
مراسم رسمی اهدای جوایز نوبل در تاریخ ۱۰ دسامبر هر سال برگزار می‌شود، که سالروز مرگ آل فرد نوبل است. در این مراسم که در دو شهر استکهلم و اسلو برگزار می‌شود، برندگان جوایز نوبل در حضور خانواده سلطنتی سوئد، اعضای دولت، مقام‌های عالی‌رتبه و دیگر مهمانان ویژه، مدال‌ها، دیپلم‌ها و پاداش نقدی خود را دریافت می‌کنند.
- جایزه نوبل صلح: این جایزه به طور خاص در اسلو، نروژ اعطا می‌شود، در حالی که جوایز دیگر در استکهلم، سوئد اهدا می‌گردند.
- سخنرانی‌ها و پذیرایی‌ها: پس از مراسم اهدای جوایز، یک پذیرایی بزرگ با حضور مقامات دولتی و برندگان جایزه برگزار می‌شود که در آن سخنرانی‌هایی نیز انجام می‌شود.
۵. تاریخچه و نماد نوبل
آل فرد نوبل، مخترع سوئدی دینامیت، در وصیت‌نامه‌اش تصمیم گرفت بخش اعظم ثروت خود را برای تأسیس جایزه‌ای به نام خود اختصاص دهد. هدف او این بود که به افرادی که در زمینه‌های علمی، ادبی و بشردوستانه به بشریت خدمت کرده‌اند، پاداش داده شود. این جایزه از سال ۱۹۰۱ آغاز شد و از آن زمان تا کنون سالانه به برندگان اهدا می‌شود.
نتیجه‌گیری:
به طور خلاصه، به برندگان جایزه نوبل یک مدال طلا با طراحی ویژه، یک دیپلم رسمی که دستاوردهای علمی یا هنری آن‌ها را توضیح می‌دهد و یک پاداش نقدی قابل توجه اهدا می‌شود. این جوایز نماد تلاش‌های بی‌وقفه و برجسته‌ای است که این افراد در زمینه‌های مختلف علمی، ادبی و انسانی انجام داده‌اند و به آن‌ها انگیزه می‌دهد تا همچنان در راستای پیشرفت بشریت فعالیت کنند.