کتاب بهرام

شهر سوخته یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران و جهان است که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این شهر به دلیل ویژگی‌های خاص تاریخی و باستان‌شناسی خود به این نام معروف شده است. در ادامه به دلایل نام‌گذاری این شهر به "شهر سوخته" می‌پردازیم:

۱. علت نام‌گذاری

• سوختن و تخریب شهر: یکی از دلایل اصلی این نام‌گذاری، شواهدی است که نشان می‌دهد این شهر در دوره‌هایی از تاریخ خود دچار آتش‌سوزی‌های گسترده شده و بخش‌هایی از آن سوخته است. باستان‌شناسان در کاوش‌های خود لایه‌های خاکستر و بقایای سوختگی را در این محوطه کشف کرده‌اند که نشان‌دهنده وقوع آتش‌سوزی‌های بزرگ در گذشته است.

• رنگ خاکستر و سوختگی: ظاهر محوطه شهر سوخته به دلیل وجود لایه‌های خاکستر و بقایای سوختگی، به رنگ تیره و سوخته درآمده است. این ویژگی ظاهری نیز به نام‌گذاری آن کمک کرده است.

۲. تاریخچه شهر سوخته

• شهر سوخته در حدود ۵۲۰۰ سال پیش (۳۲۰۰ سال قبل از میلاد) تأسیس شد و تا حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد به حیات خود ادامه داد.

• این شهر یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دوران باستان بود و نشانه‌هایی از سیستم مدیریتی، صنعت، تجارت و هنر پیشرفته در آن دیده می‌شود.

• شهر سوخته در دوره‌های مختلف دچار بلایای طبیعی مانند خشکسالی، تغییر مسیر رودخانه و آتش‌سوزی‌های گسترده شد که به تدریج باعث متروکه شدن آن گردید.

۳. شهرت جهانی شهر سوخته

• شهر سوخته به دلیل یافته‌های باستان‌شناسی منحصر به فرد خود، مانند اولین جراحی مغز جهان، کهن‌ترین انیمیشن جهان (نقاشی روی یک جام سفالی)، و سیستم لوله‌کشی آب و فاضلاب، شهرت جهانی دارد.

• این محوطه در سال ۲۰۱۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

۴. نام‌های دیگر شهر سوخته

• در متون تاریخی و اسناد قدیمی، از این شهر با نام‌هایی مانند "شهر دوزخ" یا "شهر ارواح" نیز یاد شده است. این نام‌ها به دلیل ظاهر سوخته و متروکه آن به کار رفته‌اند.

جمع‌بندی

نام "شهر سوخته" به دلیل شواهد باستان‌شناسی مبنی بر وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده و وجود لایه‌های خاکستر در این محوطه به آن داده شده است. این شهر نمادی از تمدن پیشرفته دوران باستان است و یافته‌های آن اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی، فرهنگ و فناوری انسان‌های آن دوران ارائه می‌دهد.