پرده درخشان (tapetum lucidum) یک لایه خاص است که در چشم بسیاری از مهرهداران، از جمله حیوانات شبرو، وجود دارد. این لایه در پشت یا درون شبکیه چشم قرار دارد و نقش مهمی در بهبود بینایی در شرایط نور کم ایفا میکند. به طور خاص، پرده درخشان نور مرئی که از شبکیه عبور کرده را دوباره به داخل شبکیه بازتاب میکند، به این ترتیب میزان نور دریافتی توسط گیرندههای نوری شبکیه افزایش مییابد. این عملکرد موجب بهبود دید در شب میشود و به برخی از حیوانات کمک میکند تا در تاریکی بهتر ببینند.
این لایه در برخی از حیوانات به ویژه گوشتخوارانی که در شب شکار میکنند، مشاهده میشود. بسیاری از این حیوانات شبرو هستند و پرده درخشان به آنها کمک میکند تا در شب و در شرایط نوری ضعیف بتوانند به راحتی به شکار بپردازند. به عنوان مثال، گربهها که معروف به داشتن درخشش در چشمهایشان در شب هستند، به دلیل وجود این لایه در چشمشان، توانایی بیشتری در دیدن در شرایط تاریک دارند.
پرده درخشان به طور مستقیم مسئول درخشش چشمها در شب است. هنگامی که نور به چشم حیوانی که این لایه را دارد میتابد، مردمک آن حیوان شروع به درخشش میکند. این درخشش در رنگهای مختلفی از جمله سفید، آبی، سبز، زرد، صورتی و قرمز مشاهده میشود. رنگ درخشش چشم بستگی به زاویه دید و رنگ منبع نوری دارد. برای مثال، بسیاری از ماهیها درخشش سفید دارند، اسبها درخشش آبی و گربهها، سگها، راکونها و برخی از پستانداران دیگر درخشش زرد دارند.
جالب است که انسانها این لایه را ندارند و بنابراین چشم انسانها در شب درخشان نیست. البته در برخی مواقع ممکن است چشمهای انسان در اثر فلاش دوربین عکسبرداری یا در شرایط خاص دیگر، درخشش پیدا کنند. این درخشش یا به علت بازتاب نور از شبکیه به صورت غیرطبیعی (مانند بیماریهایی مانند آب مروارید) دیده میشود، یا در اثر نزدیک بودن فلاش دوربین به چشم انسان (که به آن "اثر چشم قرمز" گفته میشود) مشاهده میشود. این پدیدهها تنها در شرایط خاص، مانند استفاده از فلاش دوربین، اتفاق میافتند و در طبیعت دیده نمیشوند.
در نهایت، پرده درخشان یکی از ویژگیهای حیاتی در چشم بسیاری از حیوانات است که به آنها امکان میدهد تا در شب یا در شرایط نوری ضعیف، دید بهتری داشته باشند. این ویژگی نه تنها در شکار برای حیوانات مفید است، بلکه برای انسانها نیز میتواند به عنوان یک راهکار برای شناسایی و بررسی حیوانات در شب به کار رود.