کتاب بهرام

هشت‌پا یا اختاپوس یکی از جانداران دریایی است که به دلیل رفتارهای جالب و ویژگی‌های خاص خود، به‌ویژه در نحوه تغذیه، شناخته می‌شود. این موجودات از خانواده نرم‌تنان هستند و علاوه بر توانایی‌های حرکتی بسیار بالا، شیوه‌ای خاص و پیچیده برای تغذیه دارند. در ادامه، به توضیح روش‌ها و ویژگی‌های تغذیه‌ای هشت‌پا پرداخته‌ایم.

1. رژیم غذایی هشت‌پا

هشت‌پا یک شکارچی گوشت‌خوار است و عمدتاً از موجودات دریایی مختلفی مانند ماهی‌ها، خرچنگ‌ها، صدف‌ها، میگوها و حتی برخی از نرم‌تنان دیگر تغذیه می‌کند. رژیم غذایی هشت‌پا بر اساس منابع موجود در محیط زندگی‌اش و توانایی‌های شکار او متفاوت است.

2. روش‌های شکار هشت‌پا

هشت‌پا به دلیل هوش بالای خود، از روش‌های مختلفی برای شکار استفاده می‌کند. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

الف) استفاده از بازوها و مکیدن

هشت‌پا دارای هشت بازو است که هر کدام توانایی حرکت مستقل دارند. این بازوها به صورت پیچیده و منعطف عمل می‌کنند و برای شکار از آن‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که هشت‌پا شکار را شناسایی می‌کند، بازوهای خود را به سرعت به سمت شکار هدایت می‌کند و آن را با کمک ساکت‌های چسبنده که در انتهای بازوها قرار دارند، می‌گیرد. این ساکت‌ها قادرند به سطح پوست یا بدن شکار بچسبند و آن را ثابت نگه دارند.

ب) استفاده از خرطوم یا نوک سر

پس از اینکه هشت‌پا شکار را به دام انداخت، با استفاده از دهان و خرطوم خود به شکار حمله می‌کند. دهان هشت‌پا شبیه به یک نوک چنگال است که در مرکز بدن آن قرار دارد. این نوک برای بریدن و پاره کردن شکار استفاده می‌شود. در برخی موارد، هشت‌پا از خرطوم خود برای وارد کردن زهر به بدن شکار استفاده می‌کند. این زهر معمولاً برای فلج کردن و بی‌حرکت کردن شکار به کار می‌رود.

ج) پاره کردن صدف‌ها و استخوان‌ها

یکی از ویژگی‌های جالب هشت‌پا این است که قادر به شکستن صدف‌ها و پوشش‌های سخت موجودات دریایی است. برای این منظور، هشت‌پا با استفاده از نوک خود تلاش می‌کند تا این پوشش‌ها را بشکند. برخی هشت‌پاها حتی از ابزارهای مختلف محیطی مانند سنگ‌ها برای شکستن صدف‌ها استفاده می‌کنند.

3. فرآیند هضم غذا

پس از اینکه هشت‌پا شکار خود را بگیرد و پاره کند، غذا به دهان او وارد می‌شود و سپس به معده منتقل می‌شود. هشت‌پا دارای یک دستگاه گوارشی پیچیده است که شامل یک مری، معده، روده و غده‌های هضمی است. پس از هضم غذا، مواد مغذی به خون منتقل می‌شوند و انرژی لازم برای فعالیت‌های بدن تأمین می‌شود.

4. استفاده از زهر

بسیاری از گونه‌های هشت‌پا، به ویژه هشت‌پای "خطرناک" یا مانتا، دارای غدد زهرآور هستند. این زهر می‌تواند باعث فلج شدن شکار و حتی مرگ آن شود. هشت‌پا معمولاً این زهر را از طریق نوک خود به شکار وارد می‌کند و این عمل به او این امکان را می‌دهد که شکار را به راحتی بگیرد و هضم کند.

5. روش‌های خوردن

هشت‌پا به‌طور کلی غذا را با استفاده از دهان نوکی شکل خود می‌خورد. این دهان حاوی ساختاری شبیه به دندان است که برای خرد کردن و جویدن شکار استفاده می‌شود. هشت‌پا غذای خود را به‌صورت تکه تکه بلعیده و سپس در معده‌اش هضم می‌کند.

6. تغذیه از طریق "پهنه آب"

هشت‌پا معمولاً در نقاط خاصی از دریا به شکار می‌رود که در آنجا منابع غذایی موجود است. این موجودات می‌توانند به‌طور مستمر در مناطق مختلفی جستجو کنند و به دنبال غذا باشند.

7. تنظیم رفتار غذایی

هشت‌پاها به طور معمول رفتار غذایی خود را با توجه به نیازهای بدن و محیط اطراف تنظیم می‌کنند. آن‌ها ممکن است به طور خودکار از جایی به جای دیگر بروند تا منابع غذایی جدیدی پیدا کنند. در برخی موارد، هشت‌پا به رفتارهای خاصی مانند پنهان شدن از شکارچیان یا استفاده از ابزارهای محیطی برای جلب غذا روی می‌آورد.

8. زمان تغذیه

هشت‌پاها معمولاً در شب به شکار می‌روند، چرا که بسیاری از آن‌ها موجوداتی شب‌زی هستند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد که از شکارچیان دور بمانند و به راحتی شکار کنند. شکار شبانه به آن‌ها این امکان را می‌دهد که با استفاده از بینایی و حس بویایی خود، شکار را شناسایی کنند.

نتیجه‌گیری

هشت‌پا به‌عنوان یک شکارچی باهوش و مهارت بالا، از روش‌های مختلفی برای شکار و تغذیه استفاده می‌کند. توانایی‌های او در استفاده از بازوها، نوک سر، و حتی ابزارهای محیطی، آن را به یکی از جذاب‌ترین موجودات در دنیای زیر دریا تبدیل کرده است. این موجودات نه‌تنها از ویژگی‌های فیزیکی خود برای شکار بهره می‌برند، بلکه هوش و توانایی تطبیق با محیط نیز نقش مهمی در تغذیه آن‌ها ایفا می‌کند.