کتاب بهرام

موش‌های صحرایی، به‌ویژه در شرایط اسارت یا محیط‌هایی که از نظر محیطی محدودیت دارند، برخی رفتارهای غیرطبیعی یا تکراری از خود بروز می‌دهند که یکی از آن‌ها جویدن ناخن‌های خود است. این رفتار، هرچند در برخی موارد طبیعی به نظر می‌رسد، اما می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.

1. استرس و اضطراب

یکی از دلایل اصلی که باعث می‌شود موش‌های صحرایی ناخن‌های خود را بجوند، استرس و اضطراب است. این موجودات به‌طور طبیعی در محیط‌های وحشی به‌دنبال غذا و پناهگاه هستند و بنابراین در مواجهه با شرایط غیرطبیعی یا محدود، احساس اضطراب می‌کنند. در چنین شرایطی، جویدن ناخن‌ها می‌تواند به‌عنوان یک رفتار تسکین‌دهنده و راهی برای کاهش استرس و اضطراب باشد. این نوع رفتار مشابه با عاداتی است که در بسیاری از حیوانات و حتی انسان‌ها مشاهده می‌شود، مانند جویدن ناخن‌ها در مواقع اضطراب.

2. کمبود مواد مغذی یا ویتامین‌ها

موش‌های صحرایی که در شرایط تغذیه‌ای نامناسب یا متنوع قرار دارند، ممکن است به جویدن ناخن‌های خود روی آورند. گاهی اوقات، کمبود برخی ویتامین‌ها یا مواد معدنی، به‌ویژه ویتامین‌های گروه B یا کلسیم، می‌تواند باعث ایجاد رفتارهای غیرطبیعی در حیوان شود. این کمبودها ممکن است منجر به مشکلات در رشد ناخن‌ها، حساسیت بیشتر به درد و حتی تمایل به جویدن آن‌ها به‌عنوان یک واکنش باشد.

3. بی‌حوصلگی و رفتارهای تکراری (Obsession)

در صورتی که موش‌ها در محیطی محدود و بی‌تحرک نگهداری شوند، ممکن است به دلیل بی‌حوصلگی یا فقدان محرک‌های محیطی، به رفتارهای تکراری و وسواسی روی آورند. جویدن ناخن‌ها یکی از این رفتارهاست که به‌عنوان یک فعالیت جایگزین برای تخلیه انرژی اضافی یا حتی برای خودمشغولی انجام می‌شود. این وضعیت به‌ویژه در موش‌هایی که در قفس‌های کوچک نگهداری می‌شوند یا به اندازه کافی فرصت برای تحرک و کاوش ندارند، رایج‌تر است.

4. مشکلات فیزیکی و سلامتی

گاهی اوقات جویدن ناخن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل فیزیکی یا بهداشتی باشد. مثلاً مشکلاتی مانند انگل‌ها، عفونت‌های پوستی، یا حتی درد در ناحیه پا یا ناخن‌ها می‌توانند موجب تحریک و تمایل به جویدن ناخن‌ها شوند. در صورتی که موش به دلیل مشکل جسمی به ناخن‌های خود آسیب می‌زند یا به آن‌ها فشار وارد می‌کند، این رفتار ممکن است برای کاهش ناراحتی یا درد باشد.

5. رفتار طبیعی و غریزی

در طبیعت، موش‌های صحرایی تمایل دارند که به‌طور مرتب بدن خود را تمیز کرده و نگهداری کنند. یکی از اجزای این مراقبت‌ها، جویدن و تمیز کردن ناخن‌هاست. به‌طور طبیعی، موش‌ها با دندان‌های تیز و برنده خود به تمیز کردن یا اصلاح ناخن‌ها می‌پردازند. این رفتار در شرایط آزاد و بدون استرس به‌طور طبیعی به عنوان قسمتی از نظافت روزانه آن‌ها انجام می‌شود.

6. ژنتیک و خصوصیات رفتاری

در برخی موارد، ژنتیک می‌تواند عامل مهمی در بروز این رفتار باشد. برخی موش‌ها به‌طور غریزی تمایل بیشتری به جویدن یا اصلاح ناخن‌های خود دارند. این ممکن است به‌ویژه در نژادهای خاصی از موش‌ها که برای زندگی در محیط‌های اسارت پرورش یافته‌اند، مشاهده شود.

چگونه می‌توان این رفتار را مدیریت کرد؟

اگر رفتار جویدن ناخن‌ها در موش‌های صحرایی به حدی باشد که به سلامتی آن‌ها آسیب وارد کند یا به‌طور مداوم تکرار شود، باید اقدامات زیر را در نظر گرفت:

1. افزایش تنوع و تحریک محیطی: فراهم کردن فرصت‌های بیشتر برای فعالیت و تحرک، مانند استفاده از چرخ دویدن، اسباب‌بازی‌های مختلف، و محیط‌های تحریک‌کننده می‌تواند به کاهش استرس و بی‌حوصلگی کمک کند.

2. تغذیه مناسب: اطمینان حاصل کردن از تغذیه مناسب و متنوع که شامل تمام مواد مغذی ضروری برای رشد و سلامت موش باشد، می‌تواند به کاهش رفتارهای غیرطبیعی کمک کند.

3. مشاوره با دامپزشک: اگر علت جویدن ناخن‌ها به مسائل پزشکی مربوط می‌شود، مشاوره با دامپزشک ضروری است تا مشکلات فیزیکی مانند عفونت‌ها یا انگل‌ها تشخیص داده و درمان شوند.

نتیجه‌گیری

جویدن ناخن‌ها در موش‌های صحرایی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله استرس، کمبود مواد مغذی، بی‌حوصلگی، مشکلات جسمی و رفتارهای غریزی باشد. شناسایی علت دقیق این رفتار و تلاش برای رفع آن می‌تواند به بهبود سلامت و رفاه موش کمک کند. برای پیشگیری از بروز این رفتار، محیطی غنی و متنوع و مراقبت‌های بهداشتی مناسب ضروری است.