کتاب بهرام

قدیمی‌ترین تمدن‌های شناخته‌شده روی کره زمین به هزاره‌های پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردند. در این میان، تمدن سومر در بین‌النهرین (مزوبوتامیا)، تمدن مصر باستان در شمال آفریقا، و تمدن دره سند در شبه‌قاره هند از کهن‌ترین تمدن‌های جهان محسوب می‌شوند. اما به‌طور خاص، تمدن سومر (حدود ۳۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد) به عنوان یکی از نخستین تمدن‌های شهری و پیشرفته شناخته می‌شود.

۱. تمدن سومر (بین‌النهرین)

• موقعیت جغرافیایی: جنوب بین‌النهرین (عراق امروزی).

• دوره زمانی: حدود ۳۵۰۰ تا ۱۹۰۰ قبل از میلاد.

• دستاوردها:

  • اختراع خط میخی، یکی از اولین سیستم‌های نوشتاری.

  • ساخت زیگورات‌ها (معابد پلکانی).

  • توسعه شهرهای مهم مانند اور، اوروک، و لاگاش.

  • پیشرفت در ریاضیات، ستاره‌شناسی، و حقوق (مانند قانون اور-نامو).

۲. تمدن مصر باستان

• موقعیت جغرافیایی: در امتداد رود نیل.

• دوره زمانی: حدود ۳۱۰۰ قبل از میلاد تا ۳۳۲ قبل از میلاد.

• دستاوردها:

  • ساخت اهرام و ابوالهول.

  • توسعه خط هیروگلیف.

  • سیستم پیشرفته مذهبی و حکومتی تحت فرعون‌ها.

۳. تمدن دره سند (هاراپا)

• موقعیت جغرافیایی: پاکستان و شمال غرب هند امروزی.

• دوره زمانی: حدود ۲۶۰۰ تا ۱۹۰۰ قبل از میلاد.

• دستاوردها:

  • شهرسازی پیشرفته با سیستم فاضلاب و برنامه‌ریزی شهری.

  • خطی ناشناخته (هنوز رمزگشایی نشده).

  • تجارت گسترده با بین‌النهرین.

۴. تمدن جیرفت (ایران)

• موقعیت جغرافیایی: جنوب شرق ایران (کرمان).

• دوره زمانی: حدود ۲۵۰۰ قبل از میلاد.

• دستاوردها:

  • یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های شرق میانه.

  • آثار هنری پیچیده از سنگ صابون.

نتیجه‌گیری:

اگرچه تمدن‌های دیگری مانند چین باستان (تمدن شانگ، حدود ۱۶۰۰ ق.م) و تمدن کارال-سوپه در پرو (حدود ۲۶۰۰ ق.م) نیز بسیار قدیمی هستند، اما تمدن سومر به‌دلیل توسعه شهرنشینی، نوشتار، و سیستم حکومتی، اغلب به عنوان کهن‌ترین تمدن پیشرفته شناخته می‌شود. با این حال، اکتشافات باستان‌شناسی ممکن است در آینده اطلاعات جدیدی را آشکار کند!