بحث در مورد وجود جنها و ارتباط آنها با دفینهها یکی از مسائلی است که بیشتر در باورهای عامیانه و فرهنگهای مختلف یافت میشود. در بسیاری از داستانها، افسانهها و اساطیر، گفته شده که برخی دفینهها توسط جنها یا موجودات غیرمرئی محافظت میشوند. این باورها اغلب از گذشتههای دور در جوامع مختلف وجود داشته و بهویژه در مناطقی که سنتهای باستانی و مذهبی قوی دارند، معمولاً شایعتر است.
با این حال، از نظر علمی و منطقی، هیچ مدرک قطعی برای اثبات این که دفینهها توسط جنها یا موجودات غیرطبیعی محافظت میشوند وجود ندارد. در حقیقت، بسیاری از افرادی که به جستجوی دفینهها پرداختهاند، بر این باورند که خطرات مختلفی مانند تلههای فیزیکی (مانند گودالهای عمیق، سنگهای سقوطکننده و غیره) و شرایط محیطی مانند آفات، بیماریها یا حتی برخورد با دیگر انسانها، بیشتر از خطرات ناشی از موجودات غیرطبیعی است.
در فرهنگهای مختلف، دفینهها را به دلایل مختلفی با جنها یا ارواح مرتبط میدانند. برای مثال:
جنها بهعنوان محافظان: در برخی از باورهای سنتی، جنها بهعنوان موجوداتی که قادر به حفاظت از اموال و گنجهای دفنشده هستند شناخته میشوند. گفته میشود که این موجودات وظیفه دارند از گنجینهها محافظت کنند و هر کسی که قصد دزدی از این گنجها را داشته باشد، ممکن است با مشکلات یا تهدیدات ناشی از جنها مواجه شود.
افسانهها و داستانهای قدیمی: در بسیاری از قصهها و افسانهها، داستانهایی درباره جستجوگران گنج وجود دارد که پس از نزدیک شدن به دفینهها با موجودات غیرمرئی یا جنها مواجه میشوند. این داستانها معمولاً بهعنوان هشدار یا درسی برای کسانی که بهدنبال گنج میروند نقل میشوند.
تجربیات شخصی: در برخی از فرهنگها و جوامع، افرادی که به جستجوی دفینه پرداختهاند، گزارشهایی از تجربههای غیرعادی یا برخورد با "موجودات غیرمرئی" یا "حوادث عجیب" داشتهاند که آنها را بهعنوان نشانهای از محافظت جنها تلقی کردهاند.
با این وجود، بسیاری از مردم با دیدگاههای مختلف به این مسائل نگاه میکنند و برخی ممکن است به آنها اعتقاد داشته باشند، در حالی که دیگران آنها را تنها بخشی از باورهای فرهنگی و داستانهای قدیمی میدانند.