آیا می‌دانستید که میتوانید DNA را در خانه و با وسایل ساده استخراج کنید؟ این آزمایش علمی ساده اما شگفت‌انگیز به شما نشان می‌دهد که چگونه مولکول‌های حامل ژنتیک را از توت‌فرنگی جدا کنید. بهترین بخش؟ فقط به چند ماده معمولی نیاز دارید!
🔬 وسایل مورد نیاز:
- توت‌فرنگی تازه یا یخ‌زده (۲-۳ عدد)
- مایع ظرفشویی (۱ قاشق غذاخوری)
- نمک (نصف قاشق چای‌خوری)
- آب مقطر یا آب سرد (نصف پیمانه)
- الکل ایزوپروپیل (سرد، ترجیحاً در فریزر نگهداری شده)
- فیلتر قهوه یا صافی ریز
- لیوان شیشه‌ای یا پلاستیکی
- چنگال یا همزن
🧪 روش انجام آزمایش:
۱. تهیه محلول استخراج DNA
- در یک لیوان، نصف پیمانه آب سرد، ۱ قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی و نصف قاشق چای‌خوری نمک را مخلوط کنید.
- همزن را آرام بزنید تا کف نشود. این محلول به شکستن غشای سلولی توت‌فرنگی کمک می‌کند.
۲. خرد کردن توت‌فرنگی
- ۲-۳ عدد توت‌فرنگی را در یک لیوان دیگر له کنید (با چنگال یا دسته قاشق).
- محلول مایع ظرفشویی و نمک را به توت‌فرنگی‌های له‌شده اضافه کنید.
- به‌آرامی هم بزنید (حدود ۱ دقیقه)، اما مواظب باشید کف زیادی ایجاد نشود.
۳. فیلتر کردن مخلوط
- مخلوط را از صافی قهوه یا پارچه نازک عبور دهید تا فقط مایع صاف‌شده جمع‌آوری شود.
- مایع فیلترشده را در یک لیوان بلند و باریک (مثل لیوان آزمایشگاهی یا شیشه مربا) بریزید.
۴. اضافه کردن الکل سرد
- به‌آرامی الکل ایزوپروپیل سرد را به مایع اضافه کنید (حدود همان حجم مایع توت‌فرنگی).
- الکل باید روی مایع شناور بماند و با آن مخلوط نشود.
۵. مشاهده DNA!
- پس از ۱-۲ دقیقه، رشته‌های سفید و تارمانند در محلول الکل ظاهر می‌شوند. این همان DNA توت‌فرنگی است!
- میتوانید با یک خلال دندان یا چوبک، DNA را جمع‌آوری و از نزدیک ببینید.
🔍 علم پشت این آزمایش:
- مایع ظرفشویی: غشای سلولی توت‌فرنگی را می‌شکند و DNA را آزاد می‌کند.
- نمک: به جدا کردن پروتئین‌ها از DNA کمک می‌کند.
- الکل سرد: DNA در الکل نامحلول است، بنابراین به‌صورت جامد رسوب می‌کند.
📌 نکات مهم:
✅ از الکل سرد (ترجیحاً از فریزر) استفاده کنید تا DNA بهتر رسوب کند.
✅ توت‌فرنگی‌های تازه یا یخ‌زده بهتر کار می‌کنند چون سلول‌هایشان راحت‌تر می‌شکند.
✅ اگر DNA کم بود، مقدار توت‌فرنگی یا مایع ظرفشویی را افزایش دهید.
🎥 ایده جالب:
این آزمایش را فیلم‌برداری کنید یا از مراحل آن عکس بگیرید و در سایت یا شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید! حتی میتوانید از مخاطبان بخواهید نتیجه آزمایش خود را با شما به اشتراک بگذارند.
🔬 حالا شما یک دانشمند هستید! این آزمایش، روشی عالی برای درک اصول ژنتیک و مشاهده مولکول‌های DNA با چشم غیرمسلح است. 😊