پدیده‌ی پراکندگی رایلی (Rayleigh Scattering)

راز رنگ آسمان، غروب سرخ و آبی دریاها

مقدمه: نوری که رنگ‌هایش را پنهان کرده است

ما نور خورشید را سفید می‌بینیم، اما در واقع این نور ترکیبی از همه‌ی رنگ‌های رنگین‌کمان است.
وقتی این نور وارد جو زمین می‌شود، با مولکول‌های اکسیژن و نیتروژن برخورد می‌کند و در همه جهت‌ها پخش می‌شود.
این پخش‌شدن یا به زبان علمی‌تر، پراکندگی، همان پدیده‌ای است که رنگ آبی آسمان و سرخی غروب را به وجود می‌آورد.
نام این پدیده از دانشمند انگلیسی، جان ویلیام استرات، لُرد رایلی (Lord Rayleigh) گرفته شده است.

تعریف ساده و دقیق

پراکندگی رایلی نوعی پراکندگی نور است که زمانی رخ می‌دهد که ذراتی بسیار کوچک‌تر از طول موج نور (حدود ۱/۱۰ یا کمتر از آن) در مسیر نور قرار گیرند.
این ذرات معمولاً مولکول‌های گاز در جو زمین‌اند.

در نتیجه‌ی این برخوردها، نور در جهات مختلف پخش می‌شود، اما رنگ‌هایی که طول موج کوتاه‌تری دارند (مثل آبی و بنفش) بیشتر پراکنده می‌شوند،
در حالی که رنگ‌های با طول موج بلندتر (مثل قرمز و نارنجی) کمتر پراکنده می‌شوند.

فرمول فیزیکی پراکندگی رایلی

چرا آسمان آبی است؟

ما هر روز به آسمان نگاه می‌کنیم، اما شاید کمتر به این اندیشیده‌ایم که چرا این پهنه‌ی بی‌کران، آبی به‌نظر می‌رسد؟
آسمان در روز آبی است، در غروب سرخ و نارنجی، و در شب سیاهِ پرستاره. راز این رنگ‌ها در دلِ نور خورشید و مولکول‌های هوای زمین نهفته است.

نور سفید، در واقع سفید نیست

نور خورشید در ظاهر سفید دیده می‌شود، اما در واقع از ترکیبی از تمام رنگ‌های رنگین‌کمان ساخته شده است:
از بنفش و آبی تا سبز، زرد، نارنجی و سرخ.
هر یک از این رنگ‌ها طول موج متفاوتی دارند:

• نور آبی طول موج کوتاه‌تری دارد (حدود ۴۷۰ نانومتر)،

• در حالی که نور سرخ طول موج بلندتری دارد (حدود ۷۰۰ نانومتر).

وقتی نور خورشید وارد جو زمین می‌شود، این طول موج‌ها به شکل‌های گوناگون با مولکول‌های هوا، ذرات گردوغبار و بخار آب برخورد می‌کنند.

پدیده‌ی پراکندگی رایلی (Rayleigh Scattering)

رنگ نارنجی از لحاظ علمی چیست؟ رنگ نارنجی از لحاظ علمی ترکیبی از طول موج‌های نوری است که در طیف مرئی بین طول موج‌های قرمز و زرد قرار دارد. طول موج نور نارنجی معمولاً بین حدود 590 تا 620 نانومتر است.

در سیستم RGB (که برای نمایشگرهای دیجیتال استفاده می‌شود)، رنگ نارنجی با ترکیب مناسبی از مقادیر قرمز و سبز ایجاد می‌شود، به این صورت که مقدار قرمز بیشتر از سبز و مقدار آبی بسیار کم یا صفر است.

از نظر شیمیایی، مواد مختلفی می‌توانند رنگ نارنجی را تولید کنند. برای مثال، کاروتنوئیدها (مانند بتاکاروتن) در میوه‌ها و سبزیجاتی مانند هویج و پرتقال باعث ایجاد رنگ نارنجی می‌شوند.

از دیدگاه روان‌شناسی رنگ، نارنجی اغلب با انرژی، هیجان، و خلاقیت مرتبط است و در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان رنگی گرم و تحریک‌کننده شناخته می‌شود.

روانشناسی رنگ نارنجی در لباس چیست؟ 

در روانشناسی رنگ‌ها، هر رنگ تأثیرات خاصی بر روحیه و احساسات افراد دارد و رنگ نارنجی نیز از این قاعده مستثنی نیست. وقتی کسی لباسی به رنگ نارنجی می‌پوشد، معمولاً پیام‌های خاصی را از طریق آن رنگ به دیگران منتقل می‌کند. در زیر به برخی از تاثیرات و معانی روانشناختی رنگ نارنجی در لباس اشاره شده است:

1. **انرژی و نشاط**: نارنجی رنگی پرانرژی و شاداب است. پوشیدن لباس نارنجی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی شور و هیجان و تمایل به فعالیت باشد.