کتاب بهرام

1. کوالا چگونه جانوری است؟

کوالا (Phascolarctos cinereus) یک پستاندار بومی استرالیا است که به خانواده‌ی کیسه‌داران تعلق دارد. این جانور به خاطر ظاهر خاصش، با گوش‌های بزرگ و بدن چاق و پشمالو شناخته می‌شود. کوالاها عمدتاً در درختان اکالیپتوس زندگی می‌کنند و به دلیل تغذیه از برگ‌های این درخت، به عنوان جانورانی با سبک زندگی خاص و منحصر به فرد شناخته می‌شوند. آن‌ها به طور عمده در مناطق جنگلی و نیمه‌خشکی زندگی می‌کنند و به خاطر خواب‌های طولانی‌مدت خود (تا ۱۸ ساعت در روز) معروف هستند.

2. کوالا چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

کوالاها از بچه ‌های خود به شیوه‌ای خاص مراقبت می‌کنند. پس از زایمان، مادر کوالا بچه‌اش را که به آن “جوئی” گفته می‌شود، در کیسه خود نگه می‌دارد. این کیسه به بچه اجازه می‌دهد تا به مدت چند ماه به شیر مادر دسترسی داشته باشد. پس از اینکه جوئی به اندازه کافی بزرگ شد، مادر او را بر روی شکم خود حمل می‌کند و به او آموزش می‌دهد که چگونه از درختان بالا برود و برگ‌های اکالیپتوس را بخورد.

1. شترمرغ چگونه جانوری است؟

شترمرغ، بزرگ‌ترین پرنده زنده در جهان است که به خاطر جثه بزرگ و پاهای بلندش شناخته می‌شود. این پرنده بومی مناطق خشک و نیمه‌خشک آفریقا است و به خوبی با شرایط گرم و خشک سازگار شده است. شترمرغ‌ها پرندگانی بی‌پرواز هستند، اما به خوبی می‌توانند با سرعتی تا ۷۰ کیلومتر در ساعت در زمین حرکت کنند. آن‌ها دارای گردن بلند و بدنی بزرگ هستند و پرهایشان معمولاً سفید و سیاه است.

2. شترمرغ چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

شترمرغ‌ها به طور مشترک از جوجه‌های خود مراقبت می‌کنند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به نوبت از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند و آن‌ها را از خطرات محافظت می‌کنند. والدین به جوجه‌ها غذا می‌دهند و آن‌ها را در برابر شکارچیان محافظت می‌کنند. جوجه‌ها به سرعت رشد می‌کنند و در چند ماه اول زندگی به شدت به والدین خود وابسته هستند.

پنگوئن (از راسته پنگوئن‌سانان و تیره پنگوئنان) پرنده‌ای بی‌پرواز از راسته گُوه‌سانان (Sphenisciformes) و خانواده گُوگان (Spheniscidae) است که عمدتاً از ماهی‌ها تغذیه می‌کند. این پرندگان دارای بال‌های کلفتی هستند که به عنوان باله‌های شنا از آن‌ها استفاده می‌کنند. پنگوئن‌ها در مناطق سردسیر نیمکره جنوبی زمین زندگی می‌کنند.

اصطلاح پنگوئن در واقع به یک ماهی‌گیرک بزرگ بومی اقیانوس منجمد شمالی اطلاق می‌شود که شباهت ظاهری زیادی به پنگوئن‌ها داشت و در قرن نوزدهم منقرض شد. زمانی که ملوانان به اقیانوس منجمد جنوبی رسیدند، همین نام را به پرندگان بی‌پرواز آن منطقه دادند.

1. پنگوئن چگونه جانوری است؟

پنگوئن‌ها پرندگانی هستند که به طور خاص به زندگی در مناطق سردسیر، به ویژه در نیمکره جنوبی، سازگار شده‌اند. آن‌ها دارای بدنی چاق و گرد، پاهای کوتاه و بال‌های کوچک هستند که به شکل باله درآمده‌اند و به آن‌ها کمک می‌کند تا در آب به خوبی شنا کنند. پنگوئن‌ها معمولاً در رنگ‌های سیاه و سفید دیده می‌شوند و این رنگ‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در برابر شکارچیان طبیعی مخفی شوند.

2. پنگوئن چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

پنگوئن‌ها به طور معمول از یک یا دو تخم مراقبت می‌کنند و هر دو والد به نوبت روی تخم‌ها می‌نشینند تا آن‌ها را گرم نگه دارند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به طور مشترک از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند و آن‌ها را با غذا تغذیه می‌کنند. پنگوئن‌ها به جوجه‌های خود بسیار توجه می‌کنند و آن‌ها را در برابر خطرات محیطی محافظت می‌کنند.

فلامینگو، که به نام‌های بال‌آتشی، مرغ آتشی و مرغ حسینی نیز شناخته می‌شود، پرنده‌ای از راستهٔ بال‌آتشی‌سانان است. این پرنده دارای پاهای بلند، منقاری خمیده و گردنی بلند است و بدنی کشیده با پر و بالی به رنگ‌های سفید و صورتی دارد. در هنگام پرواز، پاها و گردن فلامینگو به طور کشیده و کمی پایین‌تر از سطح بدن قرار می‌گیرند.

بال‌های این پرنده ترکیبی زیبا از رنگ‌های سرخ و سیاه دارند. پرندگان نابالغ به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری هستند. فلامینگوها به آرامی راه می‌روند و در حالی که سر و منقار خود را در آب کم عمق فرو برده‌اند، تغذیه می‌کنند. ارتفاع این پرنده‌ها بین ۰.۹ تا ۱.۵ متر متغیر است و عمدتاً از حلزون‌ها و گیاهان آبی تغذیه می‌کنند. فلامینگوها به صورت اجتماعی و در دسته‌های چند هزار تایی زندگی می‌کنند. راستهٔ بال‌آتشی‌سانان شامل پرندگان آبزی و بزرگ‌جثه‌ای است که غذا را با استفاده از نوک خمیده و صاف خود به دست می‌آورند. فلامینگو به عنوان یکی از بارزترین پرندگان آبچر در جهان شناخته می‌شود و پر و بال بنفش-قرمز آن، این پرنده را از سایر پرندگان متمایز می‌کند. فلامینگوها در تمامی قاره‌ها به جز قطب جنوب زندگی می‌کنند.

1. فلامینگو چگونه جانوری است؟

فلامینگو یک پرنده آبزی است که به خاطر رنگ صورتی و پاهای بلند و باریکش شناخته می‌شود. این پرنده‌ها معمولاً در مناطق باتلاقی، دریاچه‌ها و سواحل کم‌عمق زندگی می‌کنند. فلامینگوها به خاطر شکل خاص منقارشان، که به طور خاص برای تغذیه از آبزیان کوچک و جلبک‌ها طراحی شده است، معروف هستند. این پرندگان اجتماعی هستند و معمولاً در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند.

2. فلامینگو چگونه از بچه‌هایش نگهداری می‌کند؟

فلامینگوها به طور معمول یک یا دو تخم می‌گذارند و هر دو والد به طور مشترک از تخم‌ها مراقبت می‌کنند. پس از هچ شدن تخم‌ها، والدین به بچه‌ها غذا می‌دهند و آن‌ها را در گروه‌های بزرگ نگه می‌دارند. فلامینگوها معمولاً در مکان‌های امن و دور از شکارچیان، مانند جزایر کوچک یا مناطق دورافتاده، لانه می‌سازند تا از بچه‌های خود محافظت کنند.

شتر (به انگلیسی: camel)، که در فارسی به آن اُشتُر نیز گفته می‌شود، جانوری نشخوارکننده از راستهٔ جفت‌سم‌سانان و متعلق به خانوادهٔ شتران است. این حیوان دارای توده چربی مشخصی به نام «کوهان» در پشت خود می‌باشد. شترها از زمان‌های قدیم اهلی شده و به عنوان دام برای تأمین غذا (شیر و گوشت) و منسوجات (الیاف و نمد از مو) مورد استفاده بشر قرار گرفته‌اند. آن‌ها به عنوان حیوانات کار و باربر شناخته می‌شوند و به‌ویژه برای زندگی در زیستگاه‌های بیابانی بسیار مناسب هستند. شترها وسیله‌ای حیاتی برای حمل و نقل مسافران و بار در این مناطق به شمار می‌آیند. در حال حاضر، تنها سه گونه از شترها باقی مانده است. شتر یک‌کوهانه ۹۴ درصد و شتر دوکوهانه ۶ درصد از جمعیت جهانی شترها را تشکیل می‌دهند. شتر دوکوهانه وحشی نیز یک گونهٔ جداگانه است که تعداد بسیار کمی از آن باقی مانده و به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد.

در پارک ملی کویر ایران، شترها در نزدیکی کاروانسرای دیر گچین زندگی می‌کنند. همچنین، گونه‌های دیگری از خانوادهٔ شتران که به نام «شترهای بر جدید» شناخته می‌شوند، شامل لاما، آلپاکا، گواناکو و شترچه هستند و در آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند؛ این گونه‌ها فاقد کوهان هستند.

گفته می‌شود که در زبان عربی، ۱۶۰ واژه برای نامیدن شتر وجود دارد.

جغد پرنده‌ای با صورتی پهن، نوکی خمیده و چشم‌های بزرگ است که پاهای بلندی نیز دارد. در دو طرف سر او، دو دسته‌پر شبیه گوش گربه وجود دارد که به آن‌ها گوش‌پر گفته می‌شود. این پرنده دارای سر بزرگ، صورت عریض و منقاری قوی و قلاب‌مانند است که به همراه چنگال‌های تیز و نیرومندش برای نگه‌داشتن طعمه به کار می‌رود. رنگ بدن جغد معمولاً کرم قهوه‌ای است و نوکش دارای یک شکاف است. جغدها به محیط‌های تاریک علاقه دارند و عمدتاً در شب پرواز می‌کنند. منقار آن‌ها کوچک و ظریف است و دور دهانشان پرهای زبری وجود دارد که شبیه مو به نظر می‌رسند، اما واقعاً مو نیستند. پاهای جغدها کوچک و پنجه‌هایشان ضعیف هستند. پر و بال آن‌ها صاف است و پروازشان بسیار آرام و بی‌صدا انجام می‌شود. لبه بیرونی شاهپرهای بال حالت دندانه‌دار دارد که به آن‌ها کمک می‌کند تا در هنگام حمله به طعمه، صدای کمتری تولید کنند.

پرواز جغدها معمولاً بی‌صدا است و برخی از آن‌ها دارای گوش‌پرهای مشخصی هستند. پاهای آن‌ها پوشیده از پر است و بیشتر به صورت تک‌زی زندگی می‌کنند، به ویژه روی درختان. نر و ماده جغدها از نظر ظاهری مشابه هستند، اما ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند. جغدها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند و پس از هضم بخش‌های قابل استفاده، باقی‌مانده آن را به شکل تفاله از دهان خود خارج می‌کنند.

جغدها (Owls) به عنوان شکارچیان شب‌زی، در زنجیره غذایی نقش مهمی ایفا می‌کنند و به طور کلی در بالای زنجیره غذایی قرار دارند. با این حال، آن‌ها نیز ممکن است با تهدیداتی از سوی دیگر جانوران مواجه شوند. در زیر به بررسی دشمنان اصلی جغدها می‌پردازیم:

1. پرندگان بزرگ‌تر

برخی از پرندگان بزرگ‌تر، مانند عقاب‌ها (Eagles) و بازها (Hawks)، می‌توانند به عنوان دشمنان جغدها عمل کنند. این پرندگان به دلیل اندازه و قدرت خود، ممکن است جغدها را شکار کنند یا به قلمرو آن‌ها حمله کنند. به ویژه در فصل جفت‌گیری، جغدها ممکن است با این پرندگان برای قلمرو خود رقابت کنند.

دفع گلوله‌ای (Casting) یک فرآیند طبیعی در برخی از جانوران، به ویژه پرندگان شکارچی مانند جغدها (Owls) و برخی از پرندگان دیگر است. این فرآیند به دفع مواد غیرقابل هضم از سیستم گوارشی جانور اشاره دارد و به شکل گوله‌هایی از مو، استخوان و دیگر مواد زائد انجام می‌شود. در اینجا به بررسی جزئیات این فرآیند می‌پردازیم.

1. چگونگی فرآیند دفع گلوله‌ای

در جغدها و برخی دیگر از پرندگان، پس از اینکه طعمه (Prey) بلعیده می‌شود، مواد قابل هضم در معده تجزیه می‌شوند. اما قسمت‌های غیرقابل هضم، مانند استخوان‌ها و موها، در معده جمع می‌شوند. این مواد به طور طبیعی نمی‌توانند هضم شوند و به همین دلیل در معده باقی می‌مانند.

این مواد غیرقابل هضم در معده به شکل گوله‌هایی جمع‌آوری می‌شوند. این گوله‌ها معمولاً به اندازه‌ای بزرگ هستند که نمی‌توانند از طریق سیستم گوارشی به شکل عادی دفع شوند. بنابراین، جغدها این گوله‌ها را از طریق دهان خود خارج می‌کنند. این فرآیند معمولاً چند ساعت تا چند روز پس از بلع طعمه انجام می‌شود.

موضوع ”مدفوع جغد از دهان“ به نوعی به فرآیند خاصی اشاره دارد که در آن جغدها، به ویژه در مورد تغذیه و دفع مواد زائد، رفتارهای جالبی دارند. در اینجا به توضیح این موضوع می‌پردازیم.

1. تغذیه جغدها

جغدها پرندگانی شکارچی هستند که عمدتاً از جوندگان، پرندگان کوچک و حشرات تغذیه می‌کنند. آن‌ها معمولاً طعمه خود را به طور کامل می‌بلعند. این به این معناست که جغدها نمی‌توانند قسمت‌های غیرقابل هضم طعمه، مانند استخوان‌ها و خزها را هضم کنند.

2. دفع مواد زائد

جغدها به جای اینکه مدفوع خود را به صورت معمول دفع کنند، از یک فرآیند خاص به نام ”دفع گوله‌ای“ (Casting) استفاده می‌کنند. در این فرآیند، مواد غیرقابل هضم از طعمه به شکل گوله‌هایی از مو، استخوان و دیگر مواد زائد در معده جغد جمع می‌شوند. سپس این گوله‌ها از طریق دهان جغد خارج می‌شوند.

جغدها (Owls) به عنوان پرندگانی شب‌زی و شکارچیان ماهر، به خاطر صدای خاصی که تولید می‌کنند، شناخته شده‌اند. صدای ”هو هو“ که معمولاً به عنوان صدای جغد شناخته می‌شود، بخشی از رفتار ارتباطی این پرندگان است. در اینجا به بررسی دلایل و معانی این صدا می‌پردازیم.

1. تعیین قلمرو (Territoriality)

یکی از دلایل اصلی صدای ”هو هو“ در جغدها، تعیین قلمرو (Territory) است. جغدها با تولید این صدا به دیگر جغدها اعلام می‌کنند که در این منطقه حضور دارند و به نوعی مرزهای قلمرو خود را مشخص می‌کنند. این صدا به عنوان یک هشدار برای جغدهای دیگر عمل می‌کند تا از ورود به قلمرو جلوگیری کنند.

2. جذب جفت (Mate Attraction)

صدای ”هو هو“ همچنین می‌تواند به عنوان ابزاری برای جذب جفت (Mate) عمل کند. در فصل جفت‌گیری، جغدها با تولید این صدا به دنبال جذب توجه جفت‌های بالقوه هستند. این صدا می‌تواند نشان‌دهنده سلامت و قدرت جغد باشد و به این ترتیب، جغدها با این صدا در تلاشند تا جفت مناسبی پیدا کنند.