علت و معلول (Cause and Effect) یکی از مفاهیم بنیادین در فلسفه، علم و زندگی روزمره است. این مفهوم بیان می‌کند که هر رویداد یا پدیده (معلول) نتیجه‌ای از یک یا چند رویداد یا عمل قبلی (علت) است. به عبارت دیگر، علت چیزی است که باعث وقوع معلول می‌شود. این رابطه به ما کمک می‌کند تا جهان را درک کنیم، پیش‌بینی‌هایی انجام دهیم و تصمیم‌گیری‌های منطقی داشته باشیم.
مثال‌های ساده از علت و معلول:
۱. علت: بارش باران
معلول: خیابان‌ها خیس می‌شوند.
۲. علت: مطالعه زیاد
معلول: موفقیت در امتحان
۳. علت: روشن کردن کلید برق
معلول: لامپ روشن می‌شود.