بیابان‌ها به دلیل ترکیبی از عوامل جغرافیایی، اقلیمی و محیطی، خشک و کم‌بارش هستند. در ادامه، به بررسی دلایل اصلی خشک بودن بیابان‌ها می‌پردازیم:
۱. بارش کم
میزان بارش: بیابان‌ها معمولاً کمتر از 250 میلی‌متر بارش در سال دریافت می‌کنند. این مقدار بارش به قدری کم است که نمی‌تواند نیازهای آبی گیاهان و موجودات زنده را تأمین کند.
فصل‌های بارانی: در بسیاری از بیابان‌ها، بارش‌ها به صورت ناگهانی و در فصول خاصی رخ می‌دهند و در سایر فصول، بارش‌ها به شدت کاهش می‌یابد.
۲. تبخیر بالا
دماهای بالا: بیابان‌ها معمولاً دارای دماهای بالایی هستند، به ویژه در طول روز. این دماهای بالا باعث افزایش نرخ تبخیر آب می‌شود.
رطوبت پایین: رطوبت نسبی در بیابان‌ها معمولاً پایین است، که این نیز به تبخیر سریع‌تر آب کمک می‌کند.
۳. جریان‌های جوی
پدیده‌های جوی: بیابان‌ها معمولاً در نواحی تحت تأثیر جریان‌های جوی خشک قرار دارند. به عنوان مثال، بیابان‌های گرم در نواحی با فشار بالا (مانند بیابان ساهارا) وجود دارند که در آن‌ها هوای خشک و داغ غالب است.
جریان‌های هوای اقیانوسی: برخی از بیابان‌ها در نزدیکی سواحل اقیانوس‌ها قرار دارند، اما جریان‌های هوای سرد اقیانوسی می‌توانند مانع از بارش در این نواحی شوند. به عنوان مثال، بیابان آتاکاما در شیلی در نزدیکی اقیانوس آرام قرار دارد، اما جریان هوای سرد باعث کاهش بارش می‌شود.
۴. عوامل جغرافیایی
ارتفاع: بیابان‌ها ممکن است در ارتفاعات بالا قرار داشته باشند که این می‌تواند به کاهش دما و بارش کمک کند.
موانع طبیعی: وجود کوه‌ها می‌تواند مانع از ورود رطوبت به نواحی داخلی شود. به عنوان مثال، در نواحی که کوه‌ها در سمت اقیانوس قرار دارند، رطوبت از اقیانوس به سمت کوه‌ها می‌رود و بارش در سمت دیگر کوه‌ها (که معمولاً بیابانی است) کاهش می‌یابد.
۵. تغییرات اقلیمی
تغییرات بلندمدت: تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی می‌توانند به تغییر الگوهای بارش و دما منجر شوند. به عنوان مثال، تغییرات در الگوهای جوی می‌تواند باعث افزایش خشکی در برخی مناطق شود.
نتیجه‌گیری
بیابان‌ها به دلیل ترکیبی از بارش کم، تبخیر بالا، جریان‌های جوی خشک، عوامل جغرافیایی و تغییرات اقلیمی، خشک و کم‌بارش هستند. این عوامل باعث می‌شوند که بیابان‌ها به عنوان نواحی با شرایط سخت زیستی شناخته شوند و تنوع گیاهی و جانوری آن‌ها به شدت محدود باشد.