کتاب بهرام

علی اسفندیاری (۲۱ آبان ۱۲۷۶ – ۱۳ دی ۱۳۳۸) که به نام نیما یوشیج شناخته می‌شود، شاعر ایرانی و بنیان‌گذار شعر نو فارسی است و به عنوان «پدر شعر نو» در ایران شناخته می‌شود. او یکی از تأثیرگذارترین شاعران در شعر معاصر ایران به شمار می‌رود.

نیما یوشیج در سال ۱۳۰۱ با انتشار منظومه «افسانه»، که به عنوان مانیفست شعر نو فارسی شناخته می‌شود، آغازگر انقلاب ادبی و روشنفکری در شعر مدرن فارسی بود. او به طور آگاهانه تمامی بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. عنوان شعر نو را خود او برگزید و این سبک بعدها به شعر نیمایی شهرت یافت.

تمامی جریان‌های اصلی شعر معاصر فارسی مدیون این انقلاب و تحولی هستند که نیما یوشیج به وجود آورد. بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر، اشعار او را نمادین می‌دانند و او را در ردیف شاعران سمبولیست مشهور جهان قرار می‌دهند. نیما همچنین اشعاری به زبان مازندرانی دارد که تحت عنوان «روجا» منتشر شده است.

مهتاب:          
می تراود مهتاب          
می درخشد شب تاب          
نیست یکدم شکند خواب به چشم کس ولیک          
غم این خفته چند          
خواب در چشم ترم می شکند.

         
نگران با من استاده سحر.          
صبح میخواهد از من          
کز مبارک دم او آورم این قوم به جان باخته را بلکه خبر.          
در جگر لیکن خاری          
از ره این سفرم می شکند.

         
نازک آرای تن ساق گلی          
که به جان اش کشتم          
و به جان دادم اش آب.          
ای دریغا! به برم می شکند.

         
دست ها می سایم          
تا دری بگشایم.          
بر عبث می پایم          
که به در کس آید.          
در و دیوار به هم ریخته شان          
بر سرم می شکند.

         
می تراود مهتاب          
می درخشد شب تاب          
مانده پای آبله از راه دراز          
بر دم دهکده مردی تنها          
کوله بارش بر دوش          
دست او بر در، می گوید با خود:          
غم این خفته چند          
خواب در چشم ترم می شکند.          
(نیما یوشیج)

برف :         
زردها بی خود قرمز نشده اند          
قرمزی رنگ نینداخته است          
بیهوده بر دیوار.

         
صبح پیدا شده از آن طرف کوه ازاکو اما          
وازانا پیدا نیست          
گرته ی روشنی مرده ی برفی همه کارش آشوب          
بر سر شیشه ی هر پنجره بگرفته قرار.  

       
وازانا پیدا نیست          
من دلم سخت گرفته است از این          
میهمان خانه ی مهمان کش روزش تاریک          
که به جان هم نشناخته انداخته است:          
چند تن خواب آلود          
چند تن نا هموار          
چند تن نا هشیار.          
(نیما یوشیج)

ای شب          
هان ای شب شوم وحشت انگیز

 تا چند زنی به جانم آتش؟

♪
یا چشم مرا ز جای برکن

یا پرده ز روی خود فروکش

♪
یا بازگذار تا بمیرم          
کز دیدن روزگار سیرم

       ♪♪♪♪♪♪  

از : قصه ی رنگ پریده ، خون سرد
من ندانم با که گویم شرح درد

قصه ی رنگ پریده ، خون سرد؟

هر که با من همره و پیمانه شد

عاقبت شیدا دل و دیوانه شد

قصه ام عشاق را دلخون کند

عاقبت ، خواننده را مجنون کند

آتش عشق است و گیرد در کسی

کاو ز سوز عشق ، می سوزد بسی

قصه ای دارم من از یاران خویش

قصه ای از بخت و از دوران خویش

یاد می اید مرا کز کودکی

همره من بوده همواره یکی

قصه ای دارم از این همراه خود

همره خوش ظاهر بدخواه خود