ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی یکی از شاعران بزرگ و برجسته زبان فارسی در دوران قرون وسطی بود. او در سال ۳۵۰ هجری قمری در بلخ (منطقهای که اکنون در افغانستان است) به دنیا آمد و از دوران جوانی به ادبیات و شعر علاقهمند شد. عنصری در دربار امیر نصر، برادر سلطان محمود غزنوی، به غزنه دعوت شد و در آنجا به شعر و ادب پرداخت. سلطان محمود غزنوی نیز به استعداد او توجه نشان داد و به او عنوان «ملکالشعرایی» را اعطا کرد. عنصری در سال ۴۳۱ هجری قمری درگذشت و در طول زندگی خود تأثیر زیادی بر شعر فارسی گذاشت.
آثار و ویژگیهای شعر عنصری
شعرهای بازمانده از عنصری بالغ بر دو هزار بیت است که شامل انواع مختلفی از اشعار چون قصیده، غزل، رباعی، قطعه، ترکیببند و مثنوی میشود. مهمترین ویژگیهای اشعار عنصری عبارت است از:
- قصاید ستایشگونه: بخش عمدهای از قصیدههای او در مدح و ستایش پادشاهان غزنوی، بهویژه سلطان محمود غزنوی و مسعود غزنوی است. این قصیدهها اغلب بدون مقدمه و بهصورت مستقیم به توصیف میپردازند.