هر بار که اعداد 0 تا 9 را مینویسیم، در واقع از میراثی چندفرهنگی استفاده میکنیم که سفر شگفتانگیزی از هند باستان تا اروپای قرون وسطی داشته است. این اعداد نه تنها برای محاسبات و علم بلکه برای ارتباطات روزمره در جوامع مختلف تبدیل به نمادهای جهانی شدهاند. در این مقاله، به بررسی تحول شکل ظاهری اعداد و روند تکاملی آنها در فرهنگها و تمدنهای مختلف پرداخته میشود.
فصل اول: خاستگاه هندی (سدههای 3-5 میلادی)
1. نمادهای اولیه
در سنگنوشتههای سانسکریت که در غارهای هند یافت شدهاند، نخستین مدارک مکتوب از اعداد وجود دارد. سیستم عددی هندی در این دوره، عمدتاً از نمادهایی تشکیل شده بود که به تدریج تکامل یافتند. یکی از ویژگیهای برجسته این سیستم، استفاده از سیستم ارزش مکانی است، بدین معنا که موقعیت یک رقم در عدد تعیینکننده ارزش آن بود. به طور مثال، در عدد "۳۲۱"، "۳" به معنای ۳۰۰ است و مکان آن در اعداد دیگر تغییر میکند.