تنفس سلولی (Cellular Respiration) فرآیندی بیوشیمیایی است که در سلول‌های زنده به منظور تولید انرژی صورت می‌گیرد. در این فرآیند، مولکول‌های آلی مانند گلوکز اکسید می‌شوند تا انرژی به شکل ATP (آدنوزین تری فسفات) تولید شود. ATP به عنوان حامل انرژی اصلی در سلول‌ها عمل می‌کند و برای انجام فعالیت‌های مختلف سلولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تنفس سلولی به طور کلی شامل مراحل زیر است:
1. گلیکولیز (Glycolysis):
- اولین مرحله تنفس سلولی است که در سیتوپلاسم سلول رخ می‌دهد.
- در این مرحله، یک مولکول گلوکز به دو مولکول پیرووات تبدیل می‌شود.
- پروسه گلیکولیز نیازی به اکسیژن ندارد و مقدار کمی ATP و NADH تولید می‌کند.
2. چرخه کربس (Krebs Cycle) یا چرخه اسید سیتریک (Citric Acid Cycle):
- این مرحله در ماتریکس میتوکندری (اندامک سلولی) رخ می‌دهد.
- مولکول‌های پیرووات وارد میتوکندری می‌شوند و در طی چرخه کربس تجزیه می‌شوند.
- این مرحله CO₂ تولید می‌کند و مقادیر زیادی از حامل‌های الکترون مانند NADH و FADH₂ تولید می‌کند.
3. زنجیره انتقال الکترون (Electron Transport Chain، ETC):