خطر انقراض (Extinction risk) به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک گونه یا جمعیت خاص به دلیل عوامل مختلفی در معرض خطر نابودی کامل قرار دارد. این موضوع یکی از چالشهای بزرگ زیستمحیطی و اکولوژیکی در عصر حاضر است و تأثیرات عمیقی بر تنوع زیستی، اکوسیستمها و حتی جوامع انسانی دارد. در ادامه، به بررسی مفهوم خطر انقراض، علل آن، پیامدها و اقدامات حفاظتی میپردازیم.
1. تعریف خطر انقراض
خطر انقراض به وضعیتی اطلاق میشود که یک گونه به حدی کاهش یافته است که توانایی آن برای زنده ماندن و تولیدمثل به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد. این وضعیت معمولاً در فهرستهای حفاظتی مانند فهرست سرخ IUCN (International Union for Conservation of Nature) با دستهبندیهای مختلف مشخص میشود، از جمله:
کمترین نگرانی (Least Concern)
در معرض خطر (Vulnerable)
خطر انقراض (Endangered)
در خطر انقراض شدید (Critically Endangered)
منقرض شده (Extinct)
2. علل خطر انقراض