تمدن (به انگلیسی: civilization) یکی از مفاهیم پیچیده و چندوجهی در تاریخ بشر است که به مجموعه‌ای از دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اشاره دارد که در طول زمان در جوامع انسانی شکل گرفته‌اند. تمدن‌ها نه تنها زندگی انسان‌ها را سازماندهی کرده‌اند، بلکه تأثیرات عمیقی بر نحوه تفکر، باورها، روابط اجتماعی، قوانین و پیشرفت‌های علمی و فناوری در جوامع مختلف گذاشته‌اند.
در واقع، تمدن به‌عنوان یک پدیده اجتماعی به‌وجود می‌آید زمانی که انسان‌ها به‌طور سیستماتیک و سازمان‌یافته به حل مسائل زندگی خود پرداخته و به توسعه و بهبود کیفیت زندگی می‌پردازند. این فرآیند شامل تأسیس دولت‌ها، شکل‌گیری فرهنگ‌های خاص، اختراع فناوری‌ها و سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی می‌شود.
ویژگی‌های اصلی تمدن
سازمان اجتماعی و سیاسی: تمدن‌ها معمولاً به‌وسیله ساختارهای اجتماعی پیچیده و سیستم‌های حکومتی سازماندهی می‌شوند. این ساختارها شامل دولت‌ها، قوانین، طبقات اجتماعی و تشکیلات مختلف حکومتی هستند که به‌منظور حفظ نظم اجتماعی و حل و فصل مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به‌وجود می‌آیند.