سلجوقیان (۴۲۹ تا ۵۹۰ هجری قمری / ۱۰۳۷ تا ۱۱۹۴ میلادی) یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین سلسله‌های ترک-ایرانی بودند که بر بخش‌های وسیعی از خاورمیانه، آسیای مرکزی و آناتولی حکومت کردند. این سلسله توسط طغرل بیگ، یکی از رهبران قبیله سلجوق، بنیان نهاده شد و به اوج قدرت خود تحت حکومت ملک‌شاه اول و وزیر برجسته‌اش، خواجه نظام‌الملک طوسی، رسید. سلجوقیان نقش مهمی در گسترش اسلام، ترویج فرهنگ فارسی و توسعه هنر و معماری در جهان اسلام ایفا کردند.
خاستگاه و بنیان‌گذاری سلجوقیان
سلجوقیان از قبایل ترک اوغوز بودند که در منطقه آسیای مرکزی ساکن بودند. طغرل بیگ، بنیان‌گذار سلسله سلجوقیان، در سال ۴۲۹ هجری قمری با شکست دادن غزنویان در نبرد دندانقان، حکومت سلجوقیان را تأسیس کرد. او به تدریج کنترل خود را بر مناطق شرقی ایران گسترش داد و در سال ۴۴۷ هجری قمری، بغداد را فتح کرد و خود را سلطان نامید.